QİTƏ I is. [ ər. ] coğr. Yer kürəsinin okean və dənizlərlə əhatə olunmuş böyük hissələrindən hər biri
QOÇ I is. Qoyunun erkəyi, damazlıq erkək qoyun. İsmayıla gələn qoçun anası hansı ayda, gündə qoça gəlibdir? (Dastanlar)
QOL I is. İnsan bədəninin üzvü. Odur, bir tərəfdə anam büzüşmüş; Yatmışdır, başının altında qolu (B.Azəroğlu)
QORA I is. Cır üzüm, üzümün dəyməmişi. Cavahir talvardan asılmış qora salxımlarını ona göstərib dedi
QOŞMA I is. ədəb. Hər misrası on bir hecadan ibarət olan beş bəndli şeir. Mən səni görmüşəm on beş il əzəl; Dilində bir qoşma, bir dərdli qəzəl (S
QOŞMAQ I f. Bağlamaq, bənd etmək. Payızın əvvəlində Nurəddin arabasını qoşub, şəhərə kirayəçiliyə getdi (S
QOV I is. Tez alışan yumşaq maddə. Çaxmaq daşına qov qoyub çəkdi (M.İbrahimov). QOV II f. Çıxıb getməyə, rədd olmağa məcbur etmək
QOVAQ I is. bot. Söyüd fəsiləsindən olan qollu-budaqlı ağac. Sənin sayəndədir rus kəndliləri; Azad nəfəs alır qovaq altında (M
QOY I f. Yerləşdirmək; buraxmaq; saxlamaq. Kərim kitabı büküb pəncərəyə qoydu (M.İbrahimov). QOY II ədat Əmr, çağırış, hədə, arzu və s
QOYUN I is. Gövşək ev heyvanı. Canavarlar yedi bütün qoyunu; İştə, oğlum, yalançılıq oynu (M.Ə.Sabir)
QUL I is. tar. Müharibədə əsir tutulub satılan adam. Təbiətin ana qəlbi qul doğmamış insanı! (S.Vurğun)
QULLUQ I is. Xidmət, iş, vəzifə. Qulam mətbəədə qulluğa düzəldi (Mir Cəlal). QULLUQ II is. köhn. Qul olmuş adamın halı; köləlik
QULP I is. Dəstə, sap. Səhəngi çiynində rahatlayıb qolunu qulpuna keçirdi (İ.Şıxlı). QULP II is. Əmma, bəhanə axtarma, əllaməlik etmə
QUNDAQ I is. Körpə uşaqları sarımaq üçün sarğı ləvazimatı. QUNDAQ II is. Tüfəngin ağac hissəsi. Güllədən tüfənginin parçalandı qundağı (S
QUR-QUR I is. dan. Boruşəkilli qab. Ay qız, qur-qurda su gətir, içək. QUR-QUR II səs təql. Daxildə əmələ gələn səs
QURAQ I is. Paltarın bir yerinə artırılmış parça. QURAQ II zərf Yağmursuz, quru. Bəzən də ruzigar dəyişir, hava elə quraq keçir ki, cücü əlindən yoll
QURD I is. Canavar. Məhəbbət olmayan bir məzarlıqda; Qurd kimi parçalar insan insanı (S.Vurğun). QURD II is
QURĞU I is. Mexanizm, maşın, texniki avadanlıq. Orda keşik çəkən bütün fəhlələr; Gözü tək qoruyur bu qurğuları (S
QURŞAQ I is. Belbağı. Məmmədhəsən əlini eşşəyinin qurşağına salıb çəkə-çəkə apardı (C.Məmmədquluzadə)
QURŞAMAQ I f. Belinə bağlamaq. Qoy qılınc qurşasın müstəmləkələr (S.Vurğun). QURŞAMAQ II f. məc. Dolamaq, ələ salmaq
QURU I is. Torpaq, qitə, yer. ...Biz cəld sudan çıxdıqda ilan da üstümüzə hücum edərək quruya çıxdı (S
QURULU I sif. Quru olan, yaş olmayan. Qurulu-yaşlı meşə odunu yandırırdılar (M.İbrahimov). QURULU II sif
QURULUŞ I is. İctimai, dövlət sistem üsulu, idarə üsulu. Sosializm quruluşu. QURULUŞ II is. Əsərin düzülüşü, daxili tərtibatı
QURUM I is. Sobaların, bacaların iç divarlarında tüstüdən əmələ gələn kəsif maddə; his. QURUM II is. Cəmiyyət
QURUMAQ I f. Yaşlığı, nəmliyi yox olmaq, quru vəziyyətə düşmək. QURUMAQ II f. Arıqlamaq, zəifləmək, üzülmək
QUZĞUN I is. Dəniz. Quzğunun kənarında varmış qədim bir şəhər (M.Müşfiq). QUZĞUN II is. zool. Qarğa növündən iri və sürətlə şığıyan yırtıcı quş
QUZULAMAQ I f. Quzu doğmaq, balalamaq. Quzuladı qoyun, töküldü döllər; Yaylaq həvəsini qıldı ellər (Xətayi)
LAX I sif. Boş, sərbəst. ...Dili üst damağında asılıb qalmış lax dişinə toxuna-toxuna, alver edirmiş kimi dilləndi (H
LAK I is. [ alm. ] Spirtdə həll edilmiş qatran. Küçələr də parıldayırdı. Lak çəkilmiş qara çəkmə kimi (Anar)
LAL I sif. Danışa bilməyən adam. Ancaq Dilbər, mənim atam laldır, onun buraya gəlməsi... (C.Cabbarlı)
LAVA I is. [ ital. ] Vulkanın ağzından çıxan ərgin və odlu maye. Yanar lava bir zaman bu yerləri külə döndərib
LAY I is. Qat. Öyrənilməmiş laylardır. Geoloqlar da səhv edə bilərlər (M.İbrahimov). LAY II is. Bütöv
LƏPƏ I is. Fındıq, badam və qozun içi. Çöpün ucunu qoz ləpəsindən yuxarı çıxartdıq (S.S.Axundov). LƏPƏ II is
LƏPƏLİ I sif. Ləpəsi olan meyvə. Ləpəli qozları ləpəsizlərdən seçmək lazımdır. LƏPƏLİ II sif. Dalğalı, dalğası olan
LİL I is. Ən xırda qum, çöküntü. Kür bulanır lilindən; Baş açmıram dilindən (Bayatı). LİL II is. Göy rəngli maddə
LİNG I is. k.t. Qaldırıcı alət. O, linglə tiri qaldırdı (İ.Şıxlı). LİNG II is. Kəmər oyununda dairənin içərisində durana vurulan zərbə
LİRA I is. [ yun. ] mus. Simli musiqi aləti. LİRA II is. [ yun. ] Nəğmə, mahnı. Bu böyük günlərə min dastan deyir; Şairin lirası, aşiqin sazı (S
LOPA I is. Məşəl, alov. Qızlar, gəlin biz də lopa yandıraq; Dünya işıqlansın ilk səhər kimi (S.Vurğun)
MACAR I is. Avropada yaşayan xalqlardan biri. Məhbuslar müəyyən sektorlara bölünmüşdü. Rus sektoru, çex, polyak, rumın, yuqoslav, yəhudi, macar sektor
MADDƏ I is. [ ər. ] Əşya, materiya. Məhlula ağırlaşdırıcı maddələr qatmaq olar (M.İbrahimov). MADDƏ II is
MAHMIZ I is. Çəkmənin dabanındakı dəmir. Kor ata mahmız vursa, xətrinə dəyər (M.Hüseyn). MAHMIZ II is
MAL I is. Satılmaq üçün çıxarılan hər hansı əşya. Söylənir Şəkinin ipək malları; Quba xalçasının qara xalları (S
MALA I is. Divara çəkilən cilalı suvaq. Daş daşıyanlardan tutmuş mala çəkənlərə qədər hamı əlindəki işi qoyub mənim üzümə heyran-heyran baxırdı (S
MAMA I is. məh. Atanın bacısı, bibi. Mən mamagilə gedirəm. MAMA II is. Uşaq doğuzduran şəfqət bacısı
MAMALIQ I is. Bibilik vəzifəsi. Onu görüm mamalıqdan geri qalsın. MAMALIQ II is. Şəfqət bacısı hazırlayan
MARKA I is. [ alm. ] Müxtəlif qiymətli poçt və ya gerb işarəsi. Adam var ki, görürsən, marka toplayır (Anar)
MARS I is. [ lat. ] astr. Planetlərdən birinin adı. İndi raketlər Marsa səyahət edir. MARS II is. [ holl
MAT I is. [ ər. ] Şahmat oyununda: çıxılmaz vəziyyətdə qalma, uduzma. “Rəqib” də şahı kimi yol tapmayır; mat qalır (R
MATERİYA I is. [ ing. ] Maddə, maddi aləm. Materiya itmir, bir formadan başqa formaya keçir. MATERİYA II is
MAYA I is. [ fars. ] biol. Rüşeym. Əynimiz, başımız kimyalaşsa da; Mayamız, kökümüz saf qalsın barı (B