bonapart

Jozef Bonapart — (İtalyanca:Giuseppe Bonaparte; İspanca:José I Bonaparte) (7 yanvar 1768[…] və ya 1768 – 28 iyul 1844[…] və ya 1844, Florensiya) - Napoleon Bonapartın ən böyük qardaşı. Qardaşı tərəfindən 1806–1808-ci illər arasında Neapol Kralı və 1808–1813-cü illər arasında da (I Joze adı ilə) İspaniya kralı elan olunmuşdur. Napoleon Bonapartın devrilməsindən sonra Jozef özünü Survilliers Qrafı kimi adlandırmışdır. == Həyatı == Qardaşları kimi Jozef də Fransada respublika idealına bağlanmışdı. Vətənpərvər lider Paskuale Paolinin Korsikaya hakim olması ilə adadan ayrılaraq Fransaya sığınmaq məcburiyyətində qaldı. 1796-cı ildə İtaliya səfərinin başlanğıcında Napoleonu müşayiət etdi. Sardiniya ilə aparılan və Çerasko atəşkəsi ilə nəticələn danışıqlarda iştirak etmişdi. Daha sonra isə Korsikanı geri qaytarmaq üçün aparılan yürüşə qatıldı; adada idarəçiliyin yenidən bərpa olunmasına kömək etdi. Direktoriya rəhbərliyi tərəfindən əvvəl Parma Hersoqluğuna (1796), daha sonra da Romaya elçi olaraq təyin olundu. 1797-ci ilin sonlarında isə Parisə geri qayıtdı, Beşyüzlər Şurasında Korsikanı təmsil etdi.

Jozef Bonapart — (İtalyanca:Giuseppe Bonaparte; İspanca:José I Bonaparte) (7 yanvar 1768[…] və ya 1768 – 28 iyul 1844[…] və ya 1844, Florensiya) - Napoleon Bonapartın ən böyük qardaşı. Qardaşı tərəfindən 1806–1808-ci illər arasında Neapol Kralı və 1808–1813-cü illər arasında da (I Joze adı ilə) İspaniya kralı elan olunmuşdur. Napoleon Bonapartın devrilməsindən sonra Jozef özünü Survilliers Qrafı kimi adlandırmışdır. == Həyatı == Qardaşları kimi Jozef də Fransada respublika idealına bağlanmışdı. Vətənpərvər lider Paskuale Paolinin Korsikaya hakim olması ilə adadan ayrılaraq Fransaya sığınmaq məcburiyyətində qaldı. 1796-cı ildə İtaliya səfərinin başlanğıcında Napoleonu müşayiət etdi. Sardiniya ilə aparılan və Çerasko atəşkəsi ilə nəticələn danışıqlarda iştirak etmişdi. Daha sonra isə Korsikanı geri qaytarmaq üçün aparılan yürüşə qatıldı; adada idarəçiliyin yenidən bərpa olunmasına kömək etdi. Direktoriya rəhbərliyi tərəfindən əvvəl Parma Hersoqluğuna (1796), daha sonra da Romaya elçi olaraq təyin olundu. 1797-ci ilin sonlarında isə Parisə geri qayıtdı, Beşyüzlər Şurasında Korsikanı təmsil etdi.

Karlo Mariya Bonapart və ya Karlo Mariya di Bonapart (29 mart 1746[…], Ayaçço, Korsika, Genuya Respublikası – 24 fevral 1785[…], Monpelye, Fransa krallığı) — Korsikalı idi. Napoleon Bonapartı atasıdır. Fransa Korsikayı işğal edəndə, Karlo Bonapart Fransa hökuməti ilə əlaqələr qurar. Bu uşaqlarına Fransada oxumaq imkanı verir. Həyat yoldaşı Letiza Romalinodur. Toskana zadəganıdır. == Həyatı == Qısa müddət ərzində inqilab lideri Paskal Paolinin şəxsi köməkçisi olaraq xidmət etdi və Korsikanın işğalı zamanı Korsikanın müqavimətçləri ilə fransızlara qarşı vuruşmuşdur. Adanın fəth edilməsi və müqavimətin məğlub edilməsindən sonra Korsikanı XVI Louis məhkəməsində təmsil etmək üçün könüllü oldu. 24 fevral 1785-ci ildə mədə xərçəngindən öldü. Ölümündən sonra sağ qalan ikinci oğlu I Napoleon Fransa İmperatoru oldu; Sonralar Bonapartın digər övladlarının əksəriyyəti qardaşlarına görə kral titulları aldılar və evli kral ailələri ilə evləndilər.

Napoleon Bonapart (it. Napoleone Buonaparte, fr. Napoléon Bonaparte; 15 avqust 1769[…], Ayaçço, Fransa krallığı[…] – 5 may 1821[…], Lonqvud evi[d], Müqəddəs Yelena, Askenson və Tristan-da-Kunya adaları, Böyük Britaniya və İrlandiya Birləşmiş Krallığı) — Fransa imperatoru, bacarıqlı sərkərdə, Fransa inqilabi ordusunun Generalı, Fransa Respublikasının birinci prezidenti (9 noyabr 1799 – 20 mart 1804), fransızların imperatoru (18 may 1804 – 11 aprel 1814, 12 mart 1815 – 22 iyun 1815), İtaliya Respublikasının Prezidenti (26 yanvar 1802 – 17 mart 1805), İtaliya kralı (17 mart 1805 – 11 aprel 1814), Reyn İttifaqının protektoru (12 iyul 1806 – 19 oktyabr 1813), İsveçrə Konfederasiyasının mediatoru (19 fevral 1803 – 19 oktyabr 1813), Berqin Böyük Hersoqu (1808–1809). Napoleon Bonapart 15 avqust 1769-cu ildə Ayyaçoda anadan olub. O, Karlo Bonapartın və Letizia Ramolinonun 2-ci oğlu idi. Napoleon Briendəki hərbi akademiyaya daxil olur və 1785-ci il 28 oktyabra qədər burada təhsilini davam etdirir, elə həmin ildən artilleriya üzrə kiçik leytenant rütbəsi ilə peşəkar hərbi fəaliyyətə başlayır. O dövrdə Fransada böyük çaxnaşmalar baş verirdi. Napoleon Korsikaya qayıdıb öz vətəni uğrunda döyüşlərə qoşulur. O, 1793-cü il 17 dekabrda ilk hərbi uğurunu İngiltərə tərəfindən zəbt olunmuş Tulonu azad etməklə qazanır. Bu qələbəsinə görə Napoleon briqada generalı, 23 fevral 1796-cı ildə isə İtaliya ordusunun komandanı təyin edilir.

Polina Bonapart(fr. Marie Paulette Bonaparte; 20 oktyabr 1780 – 9 iyun 1825)—Napoleonun sevimli bacısı. Polina Napoleon Bonapartın bacısı idi. Bu parlaq, gözəl qadın Avropanın əksər məşhur kişilərinin qəlbini ələ almışdı. Bəziləri desələr də ki, knyaginyanın çox iti çənəsi və düz burnu olub, bu, heç də onun gözəlliyini pozmurdu. Knyaginya pərəstişkarlarına heç nədən imtina etmirdi. Pərəstişkarlar isə çox idi - hədsiz çox. Ətrafındakılar Polinanı Avropanın ən əxlaqsız qadını hesab edirdilər. Çox gənc yaşda kişilərlə tanış olan Polina sonradan özünə heç nəyi qadağan etmədi. O, kişilərlə roman yaşayır, kobud əyləncələr tərtib edir, bədənini ortaya qoyurdu.

Helen Napoleon Bonapart (18 iyun 1816 – 16 yanvar 1907) Napoleon Bonapartın və məşuqəsi Albina de Montolonun güman edilən qızı. Helen Napoleon Bonapart 1816-cı ildə keçmiş imperatoru sürgündə müşayiət edən markiz Şarl Tristan Montolon və həyat yoldaşı Albinanın ailəsində, Müqəddəs Yelena adasında dünyaya gəlmişdir. Tam adı Napoleon Mari Helen Şarlotta de Montolon Semonvilldir. Albinanın Napoleonun məşuqəsi olması səbəbindən bəzi tarixçilər Heleni onun qızı hesab edir. İmperator özü bunu heç vaxt etiraf etməsə də, qızın Napoleona çox oxşadığı iddia olunur. Müqəddəs Yelena adasını tərk etdikdən sonra Helenin sonrakı taleyi barəsində müfəssəl məlumat yoxdur. O, 1907-ci ildə Eks-an-Provansda vəfat etmişdir.

Şarl Lüsyen Jül Loran Bonapart (fr. Charles Lucien Jules Laurent Bonaparte) yaxud Karlo Luçano Culio Lorenso Bonapart (it. Carlo Luciano Giulio Lorenzo Bonaparte;24 may 1803[…], Paris – 29 iyul 1857[…], Paris) — Fransız ornitoloqu. American Ornithology, or, The Natural History of Birds Inhabiting the United States, not given by Wilson (4 vols., Philadelphia, 1825-1833). This work contains more than 100 new species discovered by Bonaparte. Conspectus Generum Avium (Leyden, 1850) Revue critique de l'ornithologie Européenne (Brussels, 1850) Monographie des loxiens (Leyden, 1850) in collaboration with H. Schlegel Catalogue des oiseaux d'Europe (Paris, 1856) Memoirs (New York, 1836) M. de Pouance ilə birlikdə, ölümündən sonra göyərçinlərin və tutuquşuların təsviri kataloqu da hazırlanaraq nəşr olunub. Nəşrlərin arasında aşağıdakılar da var: “Observations on the Nomenclature of Wilson's ‘Ornithology,’” Journal of the Academy of Philadelphia “Synopsis of the Birds of the United States,” Annals of the Lyceum of New York “Catalogue of the Birds of the United States,” Contributions of the Maclurian Lyceum of Philadelphia Страуд, Патрисия Тайсон — Император Природы. Чарльз-Люсьен Бонапарт и его мир ISBN 0-8122-3546-0. Марнс, Барбара и Ричард — Биографии для Birdwatchers ISBN 0-12-487422-3. Ридли, Джаспер — Гарибальди Викинг Пресс (1976 il).

Şarl Lüsyen Jül Loran Bonapart (fr. Charles Lucien Jules Laurent Bonaparte) yaxud Karlo Luçano Culio Lorenso Bonapart (it. Carlo Luciano Giulio Lorenzo Bonaparte;24 may 1803[…], Paris – 29 iyul 1857[…], Paris) — Fransız ornitoloqu. American Ornithology, or, The Natural History of Birds Inhabiting the United States, not given by Wilson (4 vols., Philadelphia, 1825-1833). This work contains more than 100 new species discovered by Bonaparte. Conspectus Generum Avium (Leyden, 1850) Revue critique de l'ornithologie Européenne (Brussels, 1850) Monographie des loxiens (Leyden, 1850) in collaboration with H. Schlegel Catalogue des oiseaux d'Europe (Paris, 1856) Memoirs (New York, 1836) M. de Pouance ilə birlikdə, ölümündən sonra göyərçinlərin və tutuquşuların təsviri kataloqu da hazırlanaraq nəşr olunub. Nəşrlərin arasında aşağıdakılar da var: “Observations on the Nomenclature of Wilson's ‘Ornithology,’” Journal of the Academy of Philadelphia “Synopsis of the Birds of the United States,” Annals of the Lyceum of New York “Catalogue of the Birds of the United States,” Contributions of the Maclurian Lyceum of Philadelphia Страуд, Патрисия Тайсон — Император Природы. Чарльз-Люсьен Бонапарт и его мир ISBN 0-8122-3546-0. Марнс, Барбара и Ричард — Биографии для Birdwatchers ISBN 0-12-487422-3. Ридли, Джаспер — Гарибальди Викинг Пресс (1976 il).

Şarl Lüsyen Jül Loran Bonapart (fr. Charles Lucien Jules Laurent Bonaparte) yaxud Karlo Luçano Culio Lorenso Bonapart (it. Carlo Luciano Giulio Lorenzo Bonaparte;24 may 1803[…], Paris – 29 iyul 1857[…], Paris) — Fransız ornitoloqu. == İşləri == American Ornithology, or, The Natural History of Birds Inhabiting the United States, not given by Wilson (4 vols., Philadelphia, 1825-1833). This work contains more than 100 new species discovered by Bonaparte. Conspectus Generum Avium (Leyden, 1850) Revue critique de l'ornithologie Européenne (Brussels, 1850) Monographie des loxiens (Leyden, 1850) in collaboration with H. Schlegel Catalogue des oiseaux d'Europe (Paris, 1856) Memoirs (New York, 1836) M. de Pouance ilə birlikdə, ölümündən sonra göyərçinlərin və tutuquşuların təsviri kataloqu da hazırlanaraq nəşr olunub. Nəşrlərin arasında aşağıdakılar da var: “Observations on the Nomenclature of Wilson's ‘Ornithology,’” Journal of the Academy of Philadelphia “Synopsis of the Birds of the United States,” Annals of the Lyceum of New York “Catalogue of the Birds of the United States,” Contributions of the Maclurian Lyceum of Philadelphia == Ədəbiyyat == Страуд, Патрисия Тайсон — Император Природы. Чарльз-Люсьен Бонапарт и его мир ISBN 0-8122-3546-0. Марнс, Барбара и Ричард — Биографии для Birdwatchers ISBN 0-12-487422-3. Ридли, Джаспер — Гарибальди Викинг Пресс (1976 il).

Bonapartizm yaxud napoleonizm – Fransada parlament demokratiyasını rədd edən, güclü icraedici hakimiyyətin, mühüm dövlət işlərində kütlələrə müraciət etmənin (plebissit keçirilməsi vasitəsilə) tərəfdarı olan avtoritar rejimləri və siyasi cərəyanı bildirmək üçün işlədilən termin. == Ümumi məlumat == Sinfi mübarizənin kəskinləşdiyi vaxtda, əksinqilabi iri burjua dikaturasının bir növü. Sözdə siniflərdən və partiyalardan üstün olduğunu göstərməyə çalışaraq, bu diktatura işdə, hərbiyə, polis - bürokratiya aparatına və kilsəyə arxalanaraq istismarçıların marağını ifadə edir. XVII-ci əsrin sonunda, Fransada, Napoleon Bonapartın diktaturası vaxtı yaranıb. Bonapartizm üçün əksinqilabi siyasət, islahatların keçirilməsi vədləri və kütlələrin aldadılması səciyəvidir. Bütün bunlar xarici siyasətdə aqressiya, daxili işlərdə isə demokratiyanın üzərinə yerimək siyasətinin kombinasiyasını təşkil edir. == Tarixi == İlk bonapartçı rejim 1799-cu ildə I Napoleon Bonapartın həyata keçirdiyi dövlət çevrilişi nəticəsində bərqərar olmuşdur; ikinci rejim İkinci imperiya (1852–70) dövründə Lui Napoleon (III Napoleon) tərəfindən qurulmuşdur. III Napoleonun hakimiyyəti illərində Bonapartizm “tamamlanmış” forma almışdır. Fransızların “milli birliyi”nin bərpası və “qayda-qanun”a qayıdış şüarları altında formalaşan bonapartçı rejimlər 1789-cu və 1848-ci illərdə baş vermiş inqilabların doğurduğu sosial təlatümlər dövrünə son qoymuşdur. Bonapartizm kəskin sosial ziddiyyətlərin aradan qaldırılmasına, “köhnə qayda-qanunun” müəyyən elementlərinin inqilabi nailiyyətlər (yeni mülkiyyətçilərin hüquqlarının, şəxsi azadlıqların tanınması, siyasi bərabərliyin bəyan edilməsi və s.) ilə sintezinə səy göstərmişdir.

Bonapartlar (fr. Bonaparte, ital. uonaparte) – fransız imperatorları sülaləsi == Tarixi == Əsasını 1804–1814 və 1815-ci illərdə hakimiyyətdə olmuş I Napoleon qoymuşdur. 1852-ci ildə III Napoleon Bonapartın hakimiyyətini bərpa etmişdir. I Napoleon, Lüsyen Bonapart istisna olmaqla bütün qardaşlarını fransız ordusunun işğal etdiyi və ya fransız işğalları nəticəsində yeni yaranmış dövlətlərə başçı təyin etmişdi: Jozef Bonapart (1768–1844) Neapol kralı və İspaniya kralı; Lui Bonapart (1778–1846) Hollandiya kralı; Jerom Bonapart (1784–1860) – Vestfaliya kralı olmuşdur. I Napoleonun bacıları: Eliza (1777–1820) – Lukka və Pyombino şahzadəsi, Toskana böyük hersoginyası; Polina (1780–1825) – Quastal hersoginyası (İtaliyada) 1806 ildən; Karolina (1782–1839), marşal Müratın (1808–1815-ci illərdə Neapol kralı) arvadı. I Napoleonun Mariya Luiza ilə nikahından olan oğlu, tərəfdarlarının II Napoleon adlandırdıqları Fransua Şarl Jozef Bonapart (1811–1832) Reyxştadt hersoqu olmuş, 1814-cü ildən babası Avstriya imperatoru I Fransın sarayında yaşamışdır; siyasi rol oynamamışdır. I Napoleonun qardaşı oğlu Lui Napoleon Bonapart (1808–1873) 1848-cü ilin dekabrında Fransa respublikasının prezidenti, 1852-ci ilin dekabrında III Napoleon adı ilə Fransa imperatoru olmuşdur. 1870-ci il 4 sentyabr inqilabı nəticəsində III Napoleon taxtdan salınmış və Bonapartlar sülaləsinin hakimiyyətinə son qoyulmuşdur.