сущ.
1. продолжение. Oyunun davamı продолжение игры, konsertin davamı продолжение концерта, məkələnin davamı продолжение статьи, davamı var продолжение следует
2. продолжительность. Qaçışın davamı beş dəqiqədir продолжительность бега пять минут, əməliyyatın davamı продолжительность операции
3. стойкость, выдержка. Davamın olsun имей выдержку, davamı yoxdur kimin не обладает выдержкой
◊ davam gətirmək (etmək) проявлять, проявить большую выдержку в чём-л. , выдерживать, выдержать, превозмочь. Mühasirəyə davam gətirmək выдержать засаду, zərbəyə davam gətirmək выдержать удар, soyuğa davam gətirmək выдержать холод, susuzluğa davam gətirmək превозмочь жажду; davam etmək: 1. продолжать, продолжить. Yoluna davam etmək продолжать свой путь, sözünə davam etmək продолжать свою речь, продолжать говорить, dərsinə davam etmək
1) продолжать урок
2) ходить в школу, на уроки; 2. продолжаться, продолжиться. Görüşlər davam edir встречи продолжаются, ali məktəblərə tələbə qəbulu davam edir продолжается приём студентов в вузы, davam etdirmək nəyi продолжать, продолжить что . Fikir mübadiləsini davam etdirmək продолжать обмен мнениями, təcrübəni davam etdirmək продолжать эксперимент, işi davam etdirmək продолжать работу, təhsilini davam etdirmək продолжить образование, qurultay öz işini davam etdirir съезд продолжает свою работу, müzakirəni davam etdirmək продолжать обсуждение
Davam müharibəsi
Davam müharibəsi (fin jatkosota, rus. Война-продолжение) — İkinci dünya müharibəsi dövründə Şərq cəbhəsində 25 iyun 1941 – 19 sentyabr 1944-cü illəri əhatə edən müharibədir. Qış müharibəsinin davamı sayıldığı üçün belə adlandırılmışdır.
Finlandiya, qış müharibəsində Sovet İttifaqına itirdiyi bölgələri geri almaq üçün Almaniyanın yanında idi. Davam müharibəsi Sovet İttifaqının 1944-cü ildəki böyük strateji hücumuna qədər mövqe qoruma müharibəsi olaraq davam etmişdir.
== İlk hücum ==
Sovetlər 30 noyabr 1939-cu ildə hücum etdilər. Sovetlər hər cəhətdən çox üstün idilər, lakin Finlandiya Silahlı Qüvvələri Karl Qustav Emil Mannerheymin komandanlığı ilə sovet düşərgələrinə iqlimin kamuflyajı ilə hücum edərək rusları geri çəkilməyə məcbur etdilər. Bundan əlavə İngiltərə və Fransa Finlandiyaya kömək edirdi.
== İkinci hücum ==
İkinci hücumda Qırmızı Ordu artıq tam bir döyüş maşını idi. Finlandiyanın Almaniya tərəfini seçməsi İngiltərəni qarşısında görməsinə səbəb oldu.
Davam Ya Tamam
Davam Ya Tamam — məşhur «Deal or No Deal» teleoyununun Azərbaycan variantı. Proqram 2010-cu ildə «Space», 2016–2017-ci illərdə isə «Azad Azərbaycan» telekanalı tərəfindən istehsal edilmişdir.
Proqramın «Space TV» versiyasında içərisində 0.5–10,000 AZN olan cəmi 21 qutu mövcud idi. Proqramın «ATV» versiyasında içərisində 1–30,000 AZN olan cəmi 24 qutu mövcud idi.
İstintaq davam edir
İstintaq davam edir — Əlisəttar Atakişiyevin filmi.
== Məzmun ==
Filmdə Vətənin təhlükəsizliyinin və Bakı şəhərinin əhalisinin əmin-amanlığının qorunmasında Azərbaycan çekistlərinin və milisinin fəaliyyətindən, sıravi vətəndaşların sayıqlığından söhbət açılır. Filmdə təhlükəsizlik orqanları tərəfindən xarici kəşfiyyatın apardığı əməliyyatın açılmasından bəhs olunur.
== Film haqqında ==
Film aktrisa Larisa Xələfovanın kinoda ilk işidir.
Film aktyor Fuad Poladovun kinoda ilk işidir.
Film aktyor Ənvər Həsənovun kinoda ilk işidir.
Film yazıçı Cəmşid Əmirovun "Sahil əməliyyatı" povestinin motivləri əsasında lentə alınmışdır.
Film bəstəkar Polad Bülbüloğlunun kinoda ilk işidir.
Prokata çıxdığı 1-ci il əzrində filmə 28,2 milyon tamaşaçı baxdı. Bu, 1963-cü ildən bəri çəkilən filmlərimiz arasında ən yüksək göstəricidir.
Davam Ya Tamam (veriliş, 2010)
Davam Ya Tamam — məşhur «Deal or No Deal» teleoyununun Azərbaycan variantı. Proqram 2010-cu ildə «Space», 2016–2017-ci illərdə isə «Azad Azərbaycan» telekanalı tərəfindən istehsal edilmişdir.
Proqramın «Space TV» versiyasında içərisində 0.5–10,000 AZN olan cəmi 21 qutu mövcud idi. Proqramın «ATV» versiyasında içərisində 1–30,000 AZN olan cəmi 24 qutu mövcud idi.
Davam etməkdə olan hərbi münaqişələr
Davam etməkdə olan hərbi münaqişələr — Hal-hazırda davam etməkdə olan hərbi münaqişələri təsnif etmək istifadə edilən ifadə. Davam etməkdə olan hərbi münaqişələrə əsasən dövlətlər arasında olan mübahisəli torpaq əraziləri, dini, irqi zəmində baş verən toqquşmalar və qanunsuz silahlı qruplaşmalar ilə dövlət orqanları arasında baş verən qısa döyüşlər aid edilir. Siyahının daha da geniş olmaması üçün il ərzində 100 dən çox ölüm halının baş verdiyi münaqişələr siyahıya daxil edilmişdir.
== İl ərzində 10.000+ insan itkisi olan münaqişələr ==
Bu siyahıdakı qarşıdurmalar ən azı 10.000 insanın ölümünə səbəb olur.
Kolumbiya vətəndaş müharibəsi (1964 - davam)
Kolumbiya vətəndaş müharibəsi — 1964-cü ildə başlanmış, 2016-cı ilin 21 iyununa qədər davam edib özünün aktiv fazasına 1966-cı ildə çatmış olan Vətəndaş müharibəsi. Müharibə Kolumbiya hökuməti ilə hərbi birləşmələr, cinayətkar sindikatlar və sol partizanlar (FARK, ELN) arasında ölkədəki hakimiyyəti ələ keçirmək uğrunda gedir..
Belə düşünülür ki, bu müharibə tarixi La Violensiya müharibəsinin davamını təşkil edir. Bu müharibə Konservantlar və Liberallar arasında 1948–1958-ci illərdə baş vermişdir. Bu mübarizədə konservantların qələbəsi liberal və kommunist döyüşçülərin birləşərək Kolumbiya İnqilabçı Silahlı Qüvvələrinin (FARK) yaradılmasına təkan verir.
Müharibənin başlaması haqqında müxtəlif fikirlər irəli sürülür. Tərəflər isə bu məsələdə özlərini haqlı sayır. FARK və digər partizan dəstələri özlərini haqlı sayaraq, məqsədlərinin kasıbların haqlarını qorumaq, hökumətin təzyiqlərindən uzaq qoymaq və ölkədə sosial bərabərliyi təmin etməkdən ibarətdir. Kolumbiya hökuməti bəyan edir ki, onlar sabitlik, inkişaf yolu ilə vətandaşların hüquq və maraqlarını qorumaqdır. Hərbiləşmiş ultrasağçılar isə yalnız partizan təhlükəsinə qarşı mübarizə apardıqlarını bildirirlər.
İstintaq davam edir (film, 1966)
İstintaq davam edir — Əlisəttar Atakişiyevin filmi.
== Məzmun ==
Filmdə Vətənin təhlükəsizliyinin və Bakı şəhərinin əhalisinin əmin-amanlığının qorunmasında Azərbaycan çekistlərinin və milisinin fəaliyyətindən, sıravi vətəndaşların sayıqlığından söhbət açılır. Filmdə təhlükəsizlik orqanları tərəfindən xarici kəşfiyyatın apardığı əməliyyatın açılmasından bəhs olunur.
== Film haqqında ==
Film aktrisa Larisa Xələfovanın kinoda ilk işidir.
Film aktyor Fuad Poladovun kinoda ilk işidir.
Film aktyor Ənvər Həsənovun kinoda ilk işidir.
Film yazıçı Cəmşid Əmirovun "Sahil əməliyyatı" povestinin motivləri əsasında lentə alınmışdır.
Film bəstəkar Polad Bülbüloğlunun kinoda ilk işidir.
Prokata çıxdığı 1-ci il əzrində filmə 28,2 milyon tamaşaçı baxdı. Bu, 1963-cü ildən bəri çəkilən filmlərimiz arasında ən yüksək göstəricidir.
Çətin olsa da, həyat davam edir
Çətin olsa da, həyat davam edir — Rövşən Abdullaoğlunun ilk dəfə 2013-cü ildə nəşr edilmiş motivasiya psixologiyası silsiləsindən olan kitabı.
== Məzmun ==
Çətinliksiz həyatı təsəvvür etmək mümkün deyildir. Hər şəxsin özünə görə çətinliyi, problemi vardır. Bəzən çətinliklər insanları elə bir həddə gətirir ki, onların yaşamağa olan istəklərini, gələcək arzu və xəyallarını tamamilə yuyub aparır. Bu cür insana bəzən kiçik bir istiqamət belə kifayətdir ki, həyatı tamamilə dəyişsin. Qarşınızda olan bu kitab hər mövzusunda bu cür həyati istiqamətlərlə doludur. Bu kitab çoxlu elmi mütaliələrin, bu sahədə olan təhsilin, araşdırmaların nəticəsidir. Həyat mümkündür ki, çətindir, lakin çətin olsa da, bilmək lazımdır ki, o davam edir.
== Nəşr ==
Kitab 2013-cü ildə Bakıda Qədim Qala nəşriyyatında 272 səhifədə 60x90 ölçüsündə çap edilib. 2022-ci ilə qədər əsər 15 dəfə təkrar nəşr edilib.
Çətin olsa da, həyat davam edir (kitab)
Çətin olsa da, həyat davam edir — Rövşən Abdullaoğlunun ilk dəfə 2013-cü ildə nəşr edilmiş motivasiya psixologiyası silsiləsindən olan kitabı.
== Məzmun ==
Çətinliksiz həyatı təsəvvür etmək mümkün deyildir. Hər şəxsin özünə görə çətinliyi, problemi vardır. Bəzən çətinliklər insanları elə bir həddə gətirir ki, onların yaşamağa olan istəklərini, gələcək arzu və xəyallarını tamamilə yuyub aparır. Bu cür insana bəzən kiçik bir istiqamət belə kifayətdir ki, həyatı tamamilə dəyişsin. Qarşınızda olan bu kitab hər mövzusunda bu cür həyati istiqamətlərlə doludur. Bu kitab çoxlu elmi mütaliələrin, bu sahədə olan təhsilin, araşdırmaların nəticəsidir. Həyat mümkündür ki, çətindir, lakin çətin olsa da, bilmək lazımdır ki, o davam edir.
== Nəşr ==
Kitab 2013-cü ildə Bakıda Qədim Qala nəşriyyatında 272 səhifədə 60x90 ölçüsündə çap edilib. 2022-ci ilə qədər əsər 15 dəfə təkrar nəşr edilib.
Davamlı inkişaf
Dayanıqlı inkişaf (ing. sustainable development) — hazırkı zamanın tələblərini ödəyən, lakin gələcək nəsillərin öz şəxsi tələbatlarını ödəməyi təhlükə altına qoymayan və bu zaman digər ölkələrin milli suverenliyinə təhlükə yaratmayan inkişaf.
== Əsas anlayışları ==
Ona iki əsas anlayış daxildir:
tələbatlar anlayışı, xüsusi olaraq birinci dərəcəli prioritetlərin predmeti olmalı olan kasıb əhali təbəqəsinin mövcudluğu üçün lazım olan tələbatlar;
məhdudiyyətlər anlayışı, ətraf mühitin indiki və gələcək tələbatları ödəmək bacarığına qoyulan, cəmiyyətin təşkili və texnologiyaların vəziyyəti ilə şərtlənən.
Bu anlayış ilk dəfə KOSR-un "Bizim ümumi gələcəyimiz" (bax) məruzəsində yaranmışdır. BMT BA 42/186 və 42/187 qətnamələri ilə bu məruzə dayanıqlı inkişaf strategiyalarının reallaşması üçün rəhbər sənəd kimi bəyənmişdir.
KOSR-da qəbul edilmiş Ətraf mühit və inkişaf üzrə Rio-deJaneyra Bəyannaməsi (bax) bütövlükdə dayanıqlı inkişaf konsepsiyasının reallaşması məqsədlərini açıqlayır və onun dövlət və dövlətlərarası siyasət səviyyəsinə keçməsi vacibliyini təsdiq edir. UNSED-ə hazırlığın gedişində BMT çərçivəsində dayanıqlı inkişaf üzrə xüsusi komissiyanın (bax) yaradılması vacibliyi haqda qarşılıqlı anlaşmaya nail olunmuşdur.
== Tarixi ==
XX əsrin sonunda insan təbiət münasibətlərinin tənzimləndiyi davamlı cəmiyyətə keçid haqqında bir çox təlim və konsepsiyalar yaradılmışdır. Hazırda dünya birliyi tərəfindən ən çox bəyənilən və tətbiq edilən inkişaf konsepsiyalarından biri "Davamlı inkişaf" ("Sustainable development") konsepsiyasıdır. Bu konsepsiyanın yaranması və qəbul edilməsi BMT-nin təbiəti mühafizə fəaliyyəti ilə əlaqədar olmuşdur.
Davamlı çirkləndirici
Davamlı çirkləndirici — paslanmayan kimyəvi maddələr.
== Ədəbiyyat ==
R.Ə.Əliyeva, Q.T.Mustafayev, S.R.Hacıyeva. “Ekologiyanın əsasları” (Ali məktəblər üçün dərslik). Bakı, “Bakı Universiteti” nəşriyyatı, 2006, s. 478 – 528.
Davamlılıq tənliyi
Davamlılıq tənliyi, axdığı boru içərisindəki duruların (mayelərin) axını, onu qoruyub saxlayan bir tənlikdir. Kütlə, enerji, impuls, elektrik yükü və digər təbii miqdarlar lazımi şəraitdə saxlanıldığı üçün müxtəlif fiziki hadisələri davamlılıq tənliyi ilə təsvir etmək olar.
== Sıxılmış durular için davamlılıq tənliyi ==
ρ
1
⋅
V
1
⋅
A
1
=
ρ
2
⋅
V
2
⋅
A
2
{\displaystyle \rho _{1}\cdot \mathbf {V} _{1}\cdot \mathbf {A} _{1}=\rho _{2}\cdot \mathbf {V} _{2}\cdot \mathbf {A} _{2}}
burada;
ρ
{\displaystyle \rho \,}
: Sıxlıq ,
V
{\displaystyle \mathbf {V} }
Durunun sürəti ,
A
{\displaystyle \mathbf {A} }
: Məhdud (Enkesit) vektorial sahədir .
== Sıxılmayan durular için davamlılıq tənliyi ==
V
1
⋅
A
1
=
V
2
⋅
A
2
{\displaystyle \mathbf {V} _{1}\cdot \mathbf {A} _{1}=\mathbf {V} _{2}\cdot \mathbf {A} _{2}}
burada;
V
{\displaystyle \mathbf {V} }
Durunun sürəti ,
A
{\displaystyle \mathbf {A} }
: Məhdud (Enkesit) vektorial sahədir .
Minaya davamlı pusquya qarşı qorunan vasitə
MRAP (ing: Mine Resistant Ambush Protected), ABŞ tərəfindən hazırlanmış zirehli, minaya davamlıdır və pusquya qarşı effektiv müdafiə təmin edən döyüş maşınıdır.
Yol kənarında yerləşdirilmiş bombalardan içərisindəki şəxsi heyətini qorumaq üçün “V” şəkilli bir gövdəsi olan yüksək şassili nəqliyyat vasitələri, gərgin münaqişə regionlarına belə təhlükəsiz şəkildə şəxsi heyəti çatdıra və ya şəxsi heyəti həmin yerdən çıxartmağı təmin edə bilirlər. Fərqli növləri vardır: 4x4 və 6x6. Avtomobilin çəkisi və ölçüləri nəzərə alınmaqla 3 ayrı kateqoriyaya bölünür. Türkiyə Silahlı Qüvvələri tərəfindən istifadə olunan MRAP vasitələri BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. və Nurol Holdinq tərəfindən istehsal olunur.
Büdcə davamlılığı
Büdcə davamlılığı — təsərrüfat subyektinin normal fəaliyyətini təmin edən büdcənin vəziyyəti.
== Tərifi ==
“Maliyyə-kredit ensiklopedik lüğətinə” görə “büdcə dayanıqlığı” təsərrüfat subyektinin normal fəaliyyətini, ona həvalə edilmiş bütün səlahiyyətlərin tam və vaxtında maliyyələşdirilməsi əsasında həyata keçirilməsini təmin edən büdcənin vəziyyətidir. büdcədə nəzərdə tutulmuş xərclər, o cümlədən borcun ödənilməsi və xidmət. Büdcə davamlılığı iqtisadi agentin fəaliyyətinin maliyyə əsaslarının möhkəmliyini qiymətləndirməyə imkan verir.
== Maliyyə davamlılığı vs büdcə davamlılığı ==
Büdcə davamlılığı anlayışı ümumi prinsiplər baxımından təsərrüfat subyekti üçün maliyyə dayanıqlığı anlayışına uyğundur: cari maliyyə dayanıqlığının tam əhatə olunması prinsipi. xərclər; xərclərin səmərəliliyi və qənaətcilliyi prinsipi; investisiya qoyuluşlarının məcburi həyata keçirilməsi prinsipi; gözlənilməz məsrəflərin və risklərin sığortası prinsipi. Anlayışlar öz xarakterinə, prinsiplərin məzmununa, sabitliyin miqyasına təsir edən amillərə və s.
== Büdcə davamlılığının qiymətləndirilməsi üsulları ==
Büdcə davamlılığı yuxarıdan aşağıya qədər büdcənin istənilən səviyyəsində müəyyən edilə bilər. Eyni zamanda, stabil vəziyyətin hesablanması müddəti nə qədər uzun olarsa, öz səlahiyyətlərini həyata keçirmək və təsərrüfat subyektinin inkişafını təmin etmək üçün fəaliyyətlərin nə dərəcədə səmərəli və rasional həyata keçirilməsinin qiymətləndirilməsi bir o qədər dəqiqdir. Büdcə davamlılığının kəmiyyət və keyfiyyət xüsusiyyətlərini müəyyən etmək üçün hesablama və analitik üsullar istifadə olunur:
əmsallar metodu;
müqayisə metodu.