KENQURU

Kenquru (lat. Macropus) — Kenqurular fəsiləsindən heyvan cinsi. Kenqurular arxaya tullana bilmir. == Kenqurunun çantası == Təzə doğulmuş kenquru balası çox kiçik olur, cəmi 2 santimetr. O, anasının kisəsində sakitcə yaşayıb böyüyür. Bala kenquru anasının çantasına özü çıxır, onun döşlərindən süd əmməyə başlayır. Çəkisi 9 kiloqrama çatana qədər o, kisədə qalır. Çantalar vacib rol oynadığına görə belə heyvanları kisəlilər adlandırırlar. == Kenqurunun südü == Yeni doğulmuş kenquru balası lobya dənəsi böyüklüyündə olur və ayaqları hələ yeni inkişaf etməyə başlayır. Balalar doğulduqda kor olurlar.

Adi kenquru (lat. Macropus robustus) — kenquru cinsinə aid heyvan növü.

Caynaqquyruq kenquru (lat. Onychogalea) — kenqurular fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

Kenquru siçovullar (lat. Potoroidae) — i̇kikəsicidişlilər dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.

Qısaüzlü kenquru (lat. Bettongia gaimardi) — kenqurular fəsiləsinə aid olan bir məməli heyvan.

Zolaqlı kenquru, və ya Zolaqlı vallabi-dovşan (lat. Lagostrophus fasciatus) — kisəli məməlilərə aid kiçik kenquru növü. Kenqurular fəsiləsi, Zolaqlı kenqurular cinsinə aid tək növ. == Təsviri == Bədəninin uzunluğu 40–45 sm, quyruğunun uzunluğu 37,5 sm, çəkisi — 1,3–2 kq təşkil edir. Yumşaq və uzun xəzi boz rəngdədir. Bel nahiyyəsindən qara zolaqlar keçir. Sifəti iti quruluşa malik olub tüksüzdür. Qulaqları qısadır. Uzun quyruğu isə bütünlüklə tüklə örtülüdür. Vallabi-dovşan adı ona dovşan yerişi ilə hərəkətinə görə verilmişdir.

Kenquru məhkəməsi — qanun və ya ədalətin tanınmış standartlarına məhəl qoymayan, yerləşdiyi ərazidə çox az və ya heç bir rəsmi mövqeyə malik olmayan və adətən ad hoc olaraq çağırılan məhkəmə üçün qeyri-rəsmi aşağılayıcı termin. Kenquru məhkəməsi lazımi prosesə məhəl qoymayaraq əvvəlcədən müəyyən edilmiş nəticəyə gələ bilər. Bu termin həm də qanuni məhkəmə orqanının nəzarətində olan, lakin məhkəmənin hüquqi və ya etik öhdəliklərinə qəsdən məhəl qoymayan məhkəmə üçün də istifadə olunur. Forumun strukturu və fəaliyyəti aşağı dərəcəli mühakimə ilə nəticələndikdə kenquru məhkəməsi də inkişaf edə bilər. Bunun ümumi nümunəsi, institusional mübahisə edənlərin ("təkrar oyunçular") fərdi mübahisələrə ("bir vuruşlu oyunçular") nisbətən həddindən artıq və ədalətsiz struktur üstünlüklərinə malik olmalarıdır. == Etimologiya == Terminin ilk dəfə 1841-ci ildə ABŞ-da istifadə edildiyi bilinir. "The Daily Picayune" qəzetində bir məqalədə Concordia Intelligencer-dən sitat gətirilir, "Kenquru məhkəməsinin başlatdığı müxtəlif ittihamlarla" bir neçə edamın olduğunu bildirərək soruşur: "Başa düşmədim: kenquru məhkəməsi nədir?". Bu terminin kenquru vətəni Avstraliyada və ya ondan əvvəl başqa yerlərdə istifadə edildiyi təsdiqlənməyib. Bəzi mənbələr bu terminin minlərlə avstraliyalının axın etdiyi 1849-cu ildə Kaliforniyada qızıl hərisliyi zamanı populyarlaşdığını göstərir. Avstraliyalı mədənçilərin iştirakı nəticəsində, bu, iddia qaldıran mədənçilərin problemi ilə məşğul olmaq üçün istifadə edilən tələsik həyata keçirilən prosedurların təsviri kimi meydana çıxa bilər.

Böyük sarı kenquru (lat. Macropus rufus) — kenquru cinsinə aid heyvan növü. Avstraliyanın cənubunda, şərq sahillərindəki eləcə də şimaldakı tropik meşələrin məhsuldar torpaqları istisna olmaqla, materikinin hər yerinə yayılıb.

Müşklü kenquru siçovullar (lat. Hypsiprymnodontidae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin i̇kikəsicidişlilər dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.

Sarı-boz kenquru (lat. Macropus rufogriseus) — kenquru cinsinə aid heyvan növü. Şərqi Avstraliyanın mülayim iqlimi olan rayonlarında, o cümlədən Tasmaniya adasında rast gəlinir. == Yayılması == Sarı-boz vallabi Şərqi Avstraliya boyunca Kvinslend ştatının Rokqempton şəhərindən Cənubi Avstraliya sərhəddinə qədər olan ərazilərdə sahilboyunca kolluq və sklerofit meşələrdə, Tasmaniya adası və Bassov boğazının digər adalarında yayılmışdır. Son 30 ildə ovlanmasına qismən qadağa qoyulması nəticəsində sarı-boz vallabinin sayı Tasmaniyada, Yeni Cənubi Uels və Kvinslendin sahil hissələrində nəzərə çarpacaq dərəcədə artmışdır.

Kenquru Beynəlxalq Riyaziyyat Müsabiqəsi (ing. International Mathematical Kangaroo) — məktəblilər arasında riyaziyyat fənni üzrə keçirilən beynəlxalq müsabiqə. == Tarixi == Kenquru Beynəlxalq Riyaziyyat Müsabiqəsi 1994-cü ildən, ildə bir dəfə olmaqla keçirilir. == Məqsəd == Müsabiqənin keçirilməsində əsas məqsəd istedadlı şagirdlərin aşkar edilməsi, onların elmi potensiallarının inkişaf etdirilməsi və şagirdlərdə fənlərə olan marağın artırılmasına nail olmaqdan ibarətdir. Dərsliklərdə verilmiş riyazi formulaların əzbərlənərək istifadə edilməsindən daha artığını, hər yaşa uyğun biliklərin məntiqi düşüncə sayəsində sınanması da qarşıya qoyulan əsas məqsədlərdəndir. Yəni burada şagird hansısa əzbərlədiyi formulanı yada salmağa çalışmaqdan daha çox məsələyə fərqli yönlərdən baxmağa, beynini məşq etdirməyə, məntiqini işə salmağa məcburdur ki, sualları cavablasın. Müsabiqə "Öyrənək, əylənək və həll edək!" şüarı ilə keçirilir. == İştirakçıları == Bu müsabiqə müxtəlif səviyyələrdə riyazi biliyə malik olan 1-2-3-4-5-6-7-8 sinif şagirdlərini əhatə edir və şagirdlərin iştirakı qeydiyyat haqqını ödəməklə könüllülük prinsipi daşıyır. 2024-cü ildə müsabiqədə dünyanın 80-dən çox ölkəsindən 6 milyondan çox şagird iştirak etmişdir. 1-ci yer : -Məhəmməd Fətullayev Rafis Oğlu -Maksimal bal=120 -Topladığı bal=30 == Təşkilatçılar == Müsabiqənin qurucu və idarəçilərindən bir neçəsi eyni zamanda Beynəlxalq Riyaziyyat Olimpiadasının təşkilatçı və idarəçiləri arasında da təmsil olunurlar.

Dağlıq kenqurusu (lat. Macropus bernadus) — kenquru cinsinə aid heyvan növü.

Kenqurular (lat. Macropodidae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin i̇kikəsicidişlilər dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi. == Təsnifatı == Sthenurinae yarımfəsiləsi Zolaqlı kenquru, Zolaqlı vallabi-dovşan, Lagostrophus fasciatus Macropodinae yarımfəsiləsi Kenquru və vallabi Cəld vallabi (Macropus agilis) Vallabi-antilop (Macropus antilopinus) Dağlıq kenqurusu (Macropus bernadus) Qarazolaqlı vallabi (Macropus dorsalis) Tammar (Macropus eugenii) Qərb boz kenqurusu (Macropus fuliginosus) Şərq boz kenqurusu (Macropus giganteus) Qrey vallabisi (Macropus greyii) (nəsli kəsilib) Əlcək vallabi (Macropus irma) Parma vallabisi (Macropus parma) Parri vallabisi (Macropus parryi) Adi kenquru (Macropus robustus) Sarı-boz kenquru (Macropus rufogrisseus) Böyük sarı kenquru (Macropus rufus) Bataqlıq vallabisi (Wallabia bicolor) Dağ vallabisi (Petrogale) Petrogale assimilis Petrogale brachyotis Petrogale burbidgei Petrogale coenensis Petrogale concinna Petrogale godmani Petrogale inornata Petrogale herberti Petrogale lateralis Petrogale mareeba Petrogale penicillata Petrogale persephone Petrogale purpureicollis Petrogale rothschildi Petrogale sharmani Petrogale xanthopus Filander Thylogale billardierii Thylogale stigmatica Thylogale thetis Kvokka, qısaquyruq kenquru (Setonix brachyurus) Caynaqquyruq kenquru Onychogalea fraenata Onychogalea lunata (nəsli kəsilib) Onychogalea unguifera Vallabi-dovşan Lagorchestes asomatus Lagorchestes conspicillatus Lagorchestes hirsutus Lagorchestes leporides Ağac vallabisi ? Dendrolagus inustus Dendrolagus lumholtzi Dendrolagus bennettianus Dendrolagus ursinus Dendrolagus matschiei Matşi ağaclıq kenqurusu Dendrolagus dorianus Dendrolagus goodfellowi Dendrolagus spadix Dendrolagus mbaiso Dendrolagus scottae Yenu Qvineya Meşə vallabisi Dorcopsis vanheurni Makley kenqurusu (Dorcopsis macleayi) və ya lat.

Makley kenqurusu (lat. Dorcopsis macleayi) — meşə vallabisi cinsinə aid heyvan növü.

Qərb boz kenqurusu (lat. Macropus fuliginosus) — kenquru cinsinə aid heyvan növü.

Şərq boz kenqurusu (lat. Macropus giganteus) — kenquru cinsinə aid heyvan növü.