rulonsarıma 2021
rumb
OBASTAN VİKİ
Baciyan-i Rum
Baciyan-i Rum (Roma bacıları) — Anadolu tarixinin bəylik dövrünün axırlarında mövcud olmuş, qadınlardan ibarət milis təşkilatı. == Mənşə == Baciyan-i Rum termini ilk dəfə XV əsrdə yaşamış Osmanlı tarixçisi Aşıqpaşazadə tərəfindən qeyd edilmişdir.Təşkilatın sadəcə qadınlardan ibarət olması və Aşıqpaşazadənin əsərindən başqa heç bir yerdə adlarının çəkilməməsi araşdırmaçıların diqqətini cəlb etmişdir. İddiaya görə, bu, yazı xətası olmuşdur. Frans Teşner irəli sürmüşdür ki, terminin ilkin versiyası "Hacıyan-ı Rum" (Roma Həccləri) və ya "Bəxşiyan-ı Rum" (Roma məmurları) olmuşdur. Əhməd Zəki Vəlidi Toğan da bu iddianı dəstəkləmişdir.Digər tərəfdən, Mehmed Fuad Köprülü Hacı Bəktaş Vəlinin onlarla olan əlaqəsi və Bəktaşın sektasının qadın üzvlərinə adətən "bacı" ləqəbi ilə xitab edildiyini nəzərə alaraq, bildirmişdir ki, belə bir təşkilatın mövcud olması mümkündür. Bertrandon de la Brokyerin səyahətlərini təsvir edən kitab Körpülünün iddialarını dəstəkləmişdir. La Brokyer qeyd etmişdir ki, Dulkadir bəyliyində qadınlardan ibarət bir türkmən milisi mövcuddur.
Eyn-ül Rum (Üşnəviyyə)
Eyn-ül Rum (fars. عين الروم‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Üşnəviyyə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 105 nəfər yaşayır (25 ailə).
Rum
Rum, rumilər və ya rumlular (ərəb. الرُّومُ‎‎, təkdə رُومِيٌّ) — romalıların və bizanslıların tarixi adı.
RUM-2MB
RUM-2MB — kiçik ölçülü radio idarəedici–Bolqar istehsalının hədəfi. == Tarix == lk bolqar uzaqdan idarə olunan pilotsuz uçuş aparatlarının inkişafı 1965-ci ildə baş leytenant Milcho Yordanov kiçik ölçülü təyyarələrin manevr edilə bilən hava hədəfi kimi istifadə edilməsini təklif etdi, habelə öz dizaynlı bir təyyarənin radio idarəedici modelini təqdim etdi və imkanlarını nümayiş etdirdi.Fikir komandanlıq tərəfindən təsdiqləndi, ölkənin Hava Hücumundan Müdafiə İdarəsinin rəisi general Kozarev və Hava Hücumundan Müdafiə Təlimi İdarəsinin rəisi polkovnik Dikov Plovdiv şəhərindəki zenit-raket alayında radio idarəolunan hədəflərin inkişafı üçün bir qrup yaratmaq qərarını təsdiqlədi, Xüsusi Optika və Elektronika İnstitutu və DSO Metalhim radio nəzarət cihazlarının layihələndirilməsi tapşırıldı. 1966-cı ilin may ayında bir qrup kapitan Yordanov Plovdivdəki bir təyyarə təmiri zavoduna köçürüldü və hədəf təyyarələrinin seriyası istehsalına hazırlıqlara başladı. Prototiplərin bir sıra sınaq uçuşlarından sonra RUM-1 və RUM-2 hədəf təyyarələrinin dizaynları hazırlanmışdır. 1968-ci ildə ilk 16 təyyarə qoşunlara təhvil verildi: 12 ədəd RUM-1 (1,5 km-ə qədər olan 2 kq ağırlığında monoplan) və 4 ədəd RUM-2 (2 km-ə qədər 9 kq ağırlığında monoplan) və bir dəst dəst idarəetmə TX / RX-14, 1968-ci ilin oktyabr ayında kapitan Yordanovun dizayn və inkişaf qrupu PKTG-102 adını aldı. 1969-cu ildə təkmilləşdirilmiş bir model RUM-2M hazırlanaraq qəbul edildi. 1971-ci ildə Yavor-1 analoq idarəetmə aparatlarının yeni dəstini alan RUM-2MB modeli hazırlanmışdır. RUM-2MB hədəf təyyarəsi çox uğurlu oldu, Bolqarıstan silahlı qüvvələri üçün kütləvi istehsal və uzun illər ərzində ixracat üçün cəmi 1112 ədəd bu tip hədəf təyyarəsi istehsal edildi. 1973-cü ildə, pilotsuz uçuş aparatlarının yeni modellərinin hazırlanması həvalə olunan PKTG-102 bazasında bir tədqiqat və texnoloji institut yaradıldı. Bolqarıstan istehsalı olan RUM-2MB hədəf təyyarələri SSRİ-də Osa-AK zenit-raket sisteminin modernləşdirilmiş versiyasının Embensky təlim poliqonunda 1979-cu ilin sentyabr-dekabr aylarında keçirilən atəş zamanı istifadə edilmişdir.
Rum Sultanlığı
Rum sultanlığı və ya Anadolu Səlcuqlu Dövləti (1073–1308) — Səlcuqluların Anadoluda qurduğu dövlət. Qurucusu Qutalmışın oğlu Süleyman şahdır. == Tarixi == Türklərin Anadoluya yerləşməsi 1071-ci ildəki Malazgirt müharibəsindən sonra sürətlənmişdir. 1073-cü ildə Süleyman şah Sultan-ı Rum (yəni Anadolu (Türkiyə) Səlcuqlu hökmdarı) olaraq Anadoluya getmiş və Rum sultanlığını qurmuşdur. O, 1075-ci ildə İznik və İzmiti fəth etmiş, İzniki paytaxt elan edərək 1078-ci ildə Çanaqqala boğazına qədər irəliləmiş, 1084-cü ildə Çukurova Tarsus bölgəsini və Hatayı ələ keçirmişdir. 1086-cı ildə Hələbi mühasirəyə almış, amma ələ keçirmədən vəfat etmişdir. == Bayrağı == Anadolu Səlcuqlu Dövləti bayrağı Böyük Səlcuqlu bayrağının əsasında düzəlsə də, ona çox bənzəsə də, müəyyən cəhətlərdən "original"-dan fərqlənir. Belə ki, bu bayraqda yay və ox ikibaşlı qartalın üstündə deyil, qartala "geydirilmiş" vəziyyətdədir. == Mənbə == Fazlı Konuş, Selçuklular Bibliyografyası (Temel kaynakların Açıklaması ile Beraber), Konya 2006.
Rum Surəsi
30-cu surə — ər-Rum (Rumlular) surəsi (Məkkədə nazil olmuşdur, 60 ayədir).
Rum rəqəmləri
Roma say sistemi — Qədim Romada istifadə edilən say sistemi. Sistem qədim dövrlərdən istifadə edilmiş, orta əsrlərdə müəyyən qədər dəyişdirilmiş və müasir vəziyyətə düşmüşdür. Mövqesiz say sistemi olduğu üçün bu say sistemində riyazi hesablamalar aparmaq çətindir. Bu sistemdə rəqəmləri müvafiq hərflərlə əvəz edirlər. Roma rəqəmləri əsasən nömrələnmiş siyahılarda, siferblatlarda, tarixlərin və s. yazılmasında istifadə olunur. == Simvollar == Roma rəqəmlərinin yazılışında 7 simvoldan istifadə olunur Bu simvollar təkraralanma üsulu ilə Ərəb rəqəmlərinin yazılmasında istifadə olunur. Lakin bəzi hallarda qısalaşdırmaq üçün yerdəyişmədən də istifadə olunur. Məsələn 4 rəqəmi qısa olması üçün onu IIII yox IV kimi yazırlar; 40 rəqəmi də həmçinin XXXX yox, XL kimi yazılır. 5 milyondan yuxarı rəqəmlərin yazılışı müxtəlif cür olur.
Rum Ortodoks Patrikxanası
Konstantinopol Pravoslav Kilsəsi (yun. Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως, Patriarhion Konstandinupoleos, türk. Rum Ortodoks Patrikhanesi, İstanbul Ekümenik Patrikhanesi) — VI əsrdən etibarən Xristianlıq dünyasında mühüm rol oynamağa başlamış dini mərkəz. Konstantinopol Ortodoks Kilsəsi Şərq Ortodoks Kilsəsi məzhəbinin əsas mərkəzlərindən biri hesab olunur. 1453-cü ildə İstanbul şəhərinin fəth olunmasından sonra sultan II Mehmed şəhərdə yaşayan qeyri-müsəlman əhalinin toxunulmazlığı haqqında fərman vermişdir. Bununla da Konstantinopol Ortodoks Kilsəsi Osmanlı imperiyasının vaxtında belə rəsmi şəkildə fəaliyyət göstərmişdir. II Gennadiosun patriarx seçilməsindən sonra Kilsənin idarə mərkəzi şəhərdə ikinci böyük kilsə olsan Həvari kilsəsinə köçürülmüşdür. Həmin dövrdə Həvari kilsəsi şəhərdə olan ən qədim kilsələrdən hesab olunurdu. Min il əvvəl inşa olunmuş kilsənin bağçasında, Bizans İmperiyası imperatorlarının məzarları da vardı. Şəhərdə xristian əhalinin sayı azaldığından və təhlükəsizlik səbəbindən Konstantinopol Pravoslav Kilsəsinin idarə mərkəzi 1455-ci ildə yenidən köçürülmüşdür.
Rum Pravaslav Patrikxanası
Konstantinopol Pravoslav Kilsəsi (yun. Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως, Patriarhion Konstandinupoleos, türk. Rum Ortodoks Patrikhanesi, İstanbul Ekümenik Patrikhanesi) — VI əsrdən etibarən Xristianlıq dünyasında mühüm rol oynamağa başlamış dini mərkəz. Konstantinopol Ortodoks Kilsəsi Şərq Ortodoks Kilsəsi məzhəbinin əsas mərkəzlərindən biri hesab olunur. 1453-cü ildə İstanbul şəhərinin fəth olunmasından sonra sultan II Mehmed şəhərdə yaşayan qeyri-müsəlman əhalinin toxunulmazlığı haqqında fərman vermişdir. Bununla da Konstantinopol Ortodoks Kilsəsi Osmanlı imperiyasının vaxtında belə rəsmi şəkildə fəaliyyət göstərmişdir. II Gennadiosun patriarx seçilməsindən sonra Kilsənin idarə mərkəzi şəhərdə ikinci böyük kilsə olsan Həvari kilsəsinə köçürülmüşdür. Həmin dövrdə Həvari kilsəsi şəhərdə olan ən qədim kilsələrdən hesab olunurdu. Min il əvvəl inşa olunmuş kilsənin bağçasında, Bizans İmperiyası imperatorlarının məzarları da vardı. Şəhərdə xristian əhalinin sayı azaldığından və təhlükəsizlik səbəbindən Konstantinopol Pravoslav Kilsəsinin idarə mərkəzi 1455-ci ildə yenidən köçürülmüşdür.
Rum Səlcuqlu dövləti
Rum sultanlığı və ya Anadolu Səlcuqlu Dövləti (1073–1308) — Səlcuqluların Anadoluda qurduğu dövlət. Qurucusu Qutalmışın oğlu Süleyman şahdır. == Tarixi == Türklərin Anadoluya yerləşməsi 1071-ci ildəki Malazgirt müharibəsindən sonra sürətlənmişdir. 1073-cü ildə Süleyman şah Sultan-ı Rum (yəni Anadolu (Türkiyə) Səlcuqlu hökmdarı) olaraq Anadoluya getmiş və Rum sultanlığını qurmuşdur. O, 1075-ci ildə İznik və İzmiti fəth etmiş, İzniki paytaxt elan edərək 1078-ci ildə Çanaqqala boğazına qədər irəliləmiş, 1084-cü ildə Çukurova Tarsus bölgəsini və Hatayı ələ keçirmişdir. 1086-cı ildə Hələbi mühasirəyə almış, amma ələ keçirmədən vəfat etmişdir. == Bayrağı == Anadolu Səlcuqlu Dövləti bayrağı Böyük Səlcuqlu bayrağının əsasında düzəlsə də, ona çox bənzəsə də, müəyyən cəhətlərdən "original"-dan fərqlənir. Belə ki, bu bayraqda yay və ox ikibaşlı qartalın üstündə deyil, qartala "geydirilmiş" vəziyyətdədir. == Mənbə == Fazlı Konuş, Selçuklular Bibliyografyası (Temel kaynakların Açıklaması ile Beraber), Konya 2006.
Rum sultanlarının siyahısı
Anadolu Səlcuqlu sultanlarının siyahısı — 1077-1318-ci illərdə Rum sultanlığını idarə etmiş sultanların siyahısı.
Mələki Rum Katolik Kilsəsi
Melkit Katolik Kilsəsi, və ya rəsmi adı ilə Mələki Rum Katolik Patriarxlığı (ərəb. بطريركيّة الروم الملكيّين الكاثوليك‎‎ [ərəbcədə ملكي “məlik aid olan” mənasını verər]) — Antioxiya Pravoslav Kilsəsinin rəhbərliyində daxili çəkişmələr nəticəsində XVIII əsrin əvvəllərində Roma Papasının hakimiyyətini tanıyan bir qrup rumi ortodokslardan ayrıldı.
Süleyman şah (Rum sultanı)
Süleyman şah Səlcuqlu və yaxud Qutalmışoğlu Süleyman şah (Ərəb əlifbası ilə: سليمان بن قتلمش (Süleyman bin Qutalmış)) (ö. 1086), Rum sultanlığının qurucusudur. Səlcuqlu soyundan gəlir və Böyük Səlcuqlu sərkərdəsi idi. Soyunun davamı bugünkü Elbeyli Türkmən elidir.
Aleksey Bestuzev-Rumin
Aleksey Bestuzev-Rumin (Rusca: Алексе́й Петро́вич Бесту́жев-Рю́мин) (d. 1 iyun 1693 – ö. 21 aprel 1768) — Rusiya imperiyasının baş naziri olmuş XVIII əsrin ən güclü Avropalı diplomatlarından biridir.
Alimlərin sultanı. Mövlanə Cəlaləddin Rumi (film)
Alimlərin sultanı. Mövlanə Cəlaləddin Rumi qısametrajlı sənədli televiziya filmi rejissor Xürrəm Sultan tərəfindən İctimai televiziyada istehsal edilmişdir. Film İslam və təsəvvüf dünyasında tanınmış şair Mövlanə Cəlaləddin Rumi haqqındadır. == Məzmun == Film İslam və təsəvvüf dünyasında tanınmış şair, mövləvi yolunun öncülü, panteizm fəlsəfəsinin tanınmış nümayəndəsi Mövlanə Cəlaləddin Rumi haqqındadır.
Angeli-Rumini reaksiyası
Angeli-Rimini reaksiyası aldehid ilə əsas mühitində sulfonamid N-hidroksibenzolsulfanamidlə reaksiyaından hidroksi turşunun əmələ gəlməsidir. Digər bir reaksiya məhsulu sulfin turşusudur. Reaksiya iki İtalyan kimyaçısı Angelo Angeli və Enrico Rimini (1874-1917) tərəfindən aşkar edildi və 1896-cı ildə nəşr olundu. Reaksiya aldehidləri dəmir xlor ilə birlikdə aşkar etmək üçün kimyəvi bir testdə istifadə olunur. Bu testdə aldehidi təsdiq edən bir neçə damla nümunə etanolda həll olunur, bir az natrium hidroksid məhlulu ilə birlikdə sulfanamid əlavə edilir və sonra həll Kongo qırmızıya qədər asidləşdirilir. Əlavə edilmiş dəmir xlorid damlası aldehidin iştirakı ilə məhlulu parlaq qırmızı rəngə çevirir. Sülfonamid, etanoldakı hidroksilamin və benzensülfonil xloridin kalium metal ilə reaksiyaya girərək əldə edilir == Reaksiya mexanizmi == Bu reaksiyanın mexanizmi aydın deyil və bir neçə potensial yol var. N-hidroksibenzensülfonamid 1 və ya onun reduksiya forması 2, aralıq birləşmə 4 əmələ gətirmək üçün aldehid 3 ilə reaksiya verərək nükleofildir. 5 molekul içi proton mübadiləsindən sonra sulfin turşusu anyonu ayrılır və nitron 6 və ara maddə 7 vasitəsilə hidroksalmin turşu 8 əmələ gəlir. Alternativ olaraq, aziridin aralıq 9 birbaşa son məhsulu əmələ gətirir.
Anthemis rumelica
Anthemis rumelica (lat. Anthemis rumelica) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin anthemis cinsinə aid bitki növü.
Antiqoni Rumpezi
Antiqoni Rumpezi (19 iyul 1983, Afina) — Yunanıstanı təmsil edən su poloçusu. == Karyerası == Antiqoni Rumpezi, Yunanıstan yığmasının heyətində 2004-cü ildə Yunanıstanın Afina şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Final görüşündə İtaliya yığmasına 10:11 hesabı ilə məğlub olan Yunanıstan yığması, Afina Olimpiadasını gümüş medalına sahib oldu. Daha sonra Antiqoni Rumpezi, Yunanıstan yığmasının heyətində 2008-ci ildə Çinin ev sahibliyində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Qrup mərhələsində üç görüşün üçündə də məğlub olan Yunanıstan yığması, XXIX Yay Olimpiya Oyunlarını 8-ci pillədə başa vurdu.
Araz xan Rumlu
Araz xan Rumlu — qızılbaş sərkərdəsi, Şirvan bəylərbəyi. İsgəndər Münşinin verdiyi məlumatda II Şah İsmayılın hakimiyyəti dövründə Əbu Turab sultanın da qısa müddət ərzində Şirvanda hakimiyyətdə olduğu göstərilir. Sultan Məhəmməd (1578-1587) hakimiyyətə keçdikdən sonra isə Araz sultan Rumlu yenidən Şirvana qaytarılır. Şirvanın Ərəş mahalının idarəsi isə II Şah İsmayılın dövründə həbsə alınmış Ərdoğdu xəlifə Təkəliyə, Şəki əyaləti isə İsa xana tapşırılmışdı. Rumlu əmirlərindən bir neçə nəfərinə də Şirvanda ulkalar verilir. Araz Sultan Rumlu Şirvana yenidən öz vəzifəsinə qaytarıldıqda, Əbubəkr Mirzənin başçılığı ilə qiyam baş vermiş və Osmanlı ordusu Şirvana hücum (1578) edib, Şamaxı, Qəbələ, Bakı, Şabran, Mahmudabad və Salyanı tutur. Şirvan bəylərbəyi Araz xan Rumlu müqavimət göstərməyin mənasız olduğunu bilərək Kür çayına doğru geri çəkilir. Hadisələrin sonrakı gedişi haqqında İsgəndər bəy Münşi yazır: «Rumlu tayfası neçə il Şirvanda tam rahat yaşayıb çoxlu mal-dövlət topladılar. Amma ruzigarın onlara gözü dəydi. Əksər yüksək rütbəli şəxsiyyətlər qətlə yetirildi, malları talan edildi.
Azərbaycan-Rumıniya futbol matçlarının siyahısı
== Kişilər ==
Azərbaycan-Rumıniya münasibətləri
Azərbaycan–Rumıniya münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Rumıniya arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Diplomatik əlaqələr == 11 dekabr 1991-ci ildə Rumıniya Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyıb. İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin iyun ayının 19-da qurulmuşdur. 3 noyabr 1998-ci ildə Rumıniyanın Azərbaycanda səfirliyi fəaliyyətə başlayıb. 19 may 2001-ci ildə Azərbaycanın Rumıniyada səfirliyi açılıb. 2 iyul 1995-ci ildə Heydər Əliyev Rumıniyaya rəsmi səfər etmişdir. 1996-cı ilin martında Rumıniya prezidenti İon İlesku Azərbaycana rəsmi səfər etdi. 29 iyun-1 iyul Rumıniya prezidenti E.Konstantinesku Azərbaycanda rəsmi səfərdə olmudur. 13-15 iyul 1999-cu ildə Rumıniya Milli Müdafiə Nazirinin dəvəti ilə Azərbaycanın Milli Müdafiə Naziri Səfər Əbiyev Rumıniyada səfərdə olmuşdur. 14-17 fevral 2000-ci ildə Rumıniyanın Müdafiə Naziri V.Baybuk Azərbaycana səfər etmişdir.
Azərbaycan–Rumıniya futbol matçları
== Kişilər ==
Azərbaycan–Rumıniya münasibətləri
Azərbaycan–Rumıniya münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Rumıniya arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Diplomatik əlaqələr == 11 dekabr 1991-ci ildə Rumıniya Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyıb. İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin iyun ayının 19-da qurulmuşdur. 3 noyabr 1998-ci ildə Rumıniyanın Azərbaycanda səfirliyi fəaliyyətə başlayıb. 19 may 2001-ci ildə Azərbaycanın Rumıniyada səfirliyi açılıb. 2 iyul 1995-ci ildə Heydər Əliyev Rumıniyaya rəsmi səfər etmişdir. 1996-cı ilin martında Rumıniya prezidenti İon İlesku Azərbaycana rəsmi səfər etdi. 29 iyun-1 iyul Rumıniya prezidenti E.Konstantinesku Azərbaycanda rəsmi səfərdə olmudur. 13-15 iyul 1999-cu ildə Rumıniya Milli Müdafiə Nazirinin dəvəti ilə Azərbaycanın Milli Müdafiə Naziri Səfər Əbiyev Rumıniyada səfərdə olmuşdur. 14-17 fevral 2000-ci ildə Rumıniyanın Müdafiə Naziri V.Baybuk Azərbaycana səfər etmişdir.
Coelogyne rumphii
Coelogyne rumphii (lat. Coelogyne rumphii) — səhləbkimilər fəsiləsinin coelogyne cinsinə aid bitki növü.
Cucumis rumphii
Adi xiyar (lat. Cucumis sativus) — bitkilər aləminin balqabaqçiçəklilər dəstəsinin balqabaqkimilər fəsiləsinin xiyar cinsinə aid bitki növü. Xiyar həm açıq torpaqda və həm də istixanalarda yetişdirilir. Xiyarın kal meyvələri 8–12 günlüyündə dərilir. Ondan təzə halda, turşudulmaq, duza və sirkəyə qoymaq üçün istifadə edilir. Xiyarın keyfiyyətində onun iri və ya xırdalığının böyük əhəmiyyəti var. Xırda, toxumları sütül xiyarlar daha keyfiyyətli hesab olunur. Standarta əsasən, duza qoyulacaq xiyarlar xırda (50 mm-ə qədər) və iri (51–70 mm) kornişonlara, xırda (71–90 mm), orta iri (91–120 mm) və iri xiyarlara (121–140 mm) bölünür. 140 mm-dən iri xiyarları duza və sirkəyə qoymaq olmaz. Xiyarın tərkibində 94–96% su, 1,8–2,5% şəkərlər, 0,6% azotlu maddə, 0,5% sellüloza, 0,2% üzvi turşular, 0,38–0,53% mineral maddələr, 4–10 mq% C vitamini, az miqdarda B1, B2, PP, karotin, biotin və pantoten turşusu vardır.
Cəlaləddin Rumi
Mövlana Cəlaləddin Bəlxi (fars. مولانا جلال الدین محمد رومی‎ Mevlānā Celāl-ed-Dīn Muhammed Balkhi; 30 sentyabr 1207 – 17 dekabr 1273[…], Konya, Rum Səlcuqlu dövləti) — İslam və təsəvvüf dünyasından olan fars şair, mövləvi yolunun öncülü, vəhdəti-vücud (panteizm) fəlsəfəsinin nümayəndəsi. Molavi, Mövlana və Rumi kimi tanınan Cəlaləddin Məhəmməd Bəlxi (6 Rəbiul-əvl 604 – 5 Cümadi əl-Sani 672 h.) İran farsdilli şairdir. Onun tam adı "Məhəmməd bin Məhəmməd bin Hüseyn Hüseyni Xətibi Bəkri Bəlxi"dir və sağlığında "Cəlaləddin", "Xodavəndgər" və "Mövlana Xədvəndgər" titulları ilə çağırılıb. Sonrakı əsrlərdə (görünür, IX əsrdən) onun üçün “Mülvi”, “Mulana”, “Mülvi Rumi” və “Mula Rumi” titullarından istifadə edilmişdir. == Həyatı == Əsl adı Muhamməd Cəlaləddindir. Xudavəndiyar, Sultanul-Aşiqin (aşiqlər sultanı), Sultanul-Muhibbin (sevgililər sultanı) ləqəbləri ilə də tanınmışdır. Mövlana ləqəbi isə ona hələ gənc yaşlarında ikən Konyada dərs verməyə başladığı zamanlarda verilmişdir. Mövlana ləqəbini ilk dəfə ona Şeyx Sədrəddin Konyəvi vermişdir. Mövlana Cəlaləddin Rumi ("Rumi" ləqəbi ona Anadoluya (o vaxtlar Anadolu "Diyari Rum" adlanırdı) yerləşib orada yaşadığı üçün, "Ağa" mənasına gələn "Mövlana" ləqəbi isə ona qarşı duyulan böyük hörmətin əlaməti olaraq verilmişdir) İranın Xorasan vilayətinin (indiki Əfqanıstanın ) Bəlx şəhərində anadan olmuşdur.
Div Sultan Rumlu
Div sultan Rumlu (İrəvan – 1527, Təbriz) — qızılbaş sərkərdəsi, əmir əl-üməra. == Həyatı == Əsl adı Əmir Əli bəy Rumludur. Səfəvi dövlətinin adlı-sanlı sərkərdələrindən olmuşdu. Əmir əl-üməra vəzifəsi, sonra vəkil vəzifəsini daşımışdı. 1517-1526-cı illərdə Çuxur Səd (İrəvan) əyalətinin bəylərbəyi olmuşdu. == Gürcüstana yürüşü == I Şah İsmayıl Əli bəy Rumlunu (Div sultanı) orduya əmir təyin edərək Gürcüstana göndərdi. Əli bəy bütün Gürcüstanı tabe etdi və şahın yanına döndü. Ancaq, İmeretiya çarı Mənuçöhr Osmanlıya müraciət etdi və osmanli əsgəriylə birlikdə Mesxiya çarı Davidi ölkədən qovdu. Bu səbəbdən Əli bəy yenidən Gürcüstana daxil oldu və gürcü və osmanlı əsgərlərini Dəbil yaxınlığında məğlub etdi. Bundan sonra bütün gürcü çarları Şah I İsmayılın yanına gələrək tabelik göstərdilər Div sultan Rumlunun başçılığı ilə qızılbaşların üçüncü yürüşü hicri 927 (1521)-ci ilə təsadüf etmiş və Kaxetiya gürcü çarı Ləvənd xanın (Levanın-1520-1574) Şəki xanlığına basqını ilə əlaqədar olmuşdu.Şəki hakimi Həsən bəy kömək üçün Naxçıvanda qışlayan I Şah İsmayıla müraciət etdi.
Dunay-Qara dəniz kanalı (Rumıniya)
Dunay-Qara dəniz kanalı — Dunay çayını Qara dənizlə birləşdirən qısa yol. Həm də gəmiçilik üçün yaralı olan bir kanal. Kanal keçmiş liman şəhəri olan Çernavodedən Dunayın yatağından ayrılır. Mecidiyyə və Basarabi şəhərləri ərazisindən Konstansa dəniz limanına axır. bununla da iki şəhəri daxili limana çevirir. Poarta-Albedən isə kanal iki hissəyə bölünür. Kanal Dobruca platosundan axır. == Tarixi == Kanalın inşasına hələ Osmanlı imperiyası dönəmində ehtiyac yaranmışdır. Dunay-Qara dəniz kanalının inşası haqqında ilk qərar 1948-ci ildə verilmişdir. Rumıniya Kommunist Partiyası Siyasi Bürosunun üzvlərinin sözlərinə görə bu layihənin təklifini ilk dəfə Stalin vermişdir.
Galium rumelicum
Bataqlıq qatıqotu (lat. Galium palustre) - qatıqotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Galium diffusum Gilib. [Invalid] Galium fontinale K.Koch Galium glomeratum Vill. ex Roem. & Schult. [Illegitimate] Galium incarnatum Gilib. [Invalid] Galium masferreri Sennen Galium montanum With. [Illegitimate] Galium palustre var. balticum Apelgren Galium palustre var.
Himantoglossum caprinum ssp. rumelicum
Himantoglossum caprinum (lat. Himantoglossum caprinum) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin qayışləçək cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Orchis caprina M. Bieb. (basionym) Aceras caprinum (M. Bieb.) Lindl. Loroglossum caprinum (M. Bieb.) Beck Himantoglossum hircinum ssp. caprinum (M. Bieb.) H. Sund. Himantoglossum caprinum ssp. rumelicum H. Baumann & R. Lorenz Himantoglossum caprinum ssp.
Həsən bəy Rumlu
Həsən bəy Rumlu — mənşəcə Azərbaycan türklərindən olan XVI əsrdə yaşamış görkəmli tarixçi, məşhur çoxcildlik "Əhsən ət-təvarix" ("Tarix kitablarının ən yaxşısı") təzkirəsinin müəllifi. == Həyatı == Həsən bəy Rumlu 1530-1531-ci ildə Qum şəhərində anadan olmuşdur. Erkən yaşlarında atasını itirdiyi məlumdur. Onun atası barədə heç bir məlumat yoxdur. Özünün də xatirələrində yazdığı kimi, babası Əmir Sultan Rumlunun ailəsində tərbiyə almışdır. Onun yazdığına görə, 1536-1537-ci ildə I Şah Təhmasibin kiçik qardaşı Qəzvinə gələrkən o anası ilə Əmir Sultanın yanında yaşayırmış və qonağı şaha layiq hədiyyələr-"çadırlar, pullar, cins atlar və bahalı əşyalarla" qarşılayıblar. Buradan aydın olur ki, Rumlu tanınmış və zəngin bir ailədə tərbiyə almışdır və buna görə də yaxşı təhsil görməli idi. 1539-1540-cı ildə sevimli babasının vəfatından sonra onun sakit və qayğısız günləri də başa çatır. Öz gələcək həyatını qurmaq məcburiyyətində qalan Həsən bəy şahın süvari qvardiyasına daxil olur. Bundan sonra yeniyetmə artıq şahın bütün yürüşlərində iştirak edir və saray həyatı ilə yaxından tanış olur.
Kipr rumları
1973 ilinde Kipr adasında etnik xəritəsi sarı region Kipr rumları Kipr adasının ən böyük etnik qrupudur.
Klara Rumyanova
Klara Mixaylovna Rumyanova (8 dekabr 1929, Leninqrad – 18 sentyabr 2004, Moskva) — Sovet və rus radio və kino aktrisası, RSFSR-in əməkdar artisti. == Həyatı == Klara Mixaylovna Rumyanova 1929-cu ildə Leninqradda anadan olub.1940-cı ildə Leninqraddan Moskvaya yola düşür. Paytaxta yenicə gələn gənc qız burada ilk çətinliklərlə qarşılaşır: onun pulunu oğurlayırlar və gələcək aktrisa uzun müddət ac qalmalı olur. Hətta rejissor Sergey Gerasimovun rəhbərliyi ilə aparılan imtahan zamanı Klaranın auditoriya qarşısında acından ürəyi gedir. Məhz S. Gerasimovun göstərişi ilə K. Rumyanovaya yemək verilir və o, bu peşədə gələcək aktrisanın ilk müəllimi olur. K. Rumyanova kinoya ilk dəfə birinci kursda oxuyarkən çəkilir. O, ilk təcrübəsini isə S. Gerasimovun "Kənd həkimi" filmində keçir. Çəkiliş zamanı belə bir hadisə yaşanır: ssenariyə əsasən, filmdə körpə qışqıraraq ağlamalı idi, lakin bütün heyət nə qədər çalışsa da, "balaca aktrisa" rejissorun tələbini yerinə yetirmir. Bu zaman körpənin yerinə Klara Rumyanova "ağlayır" və bununla da məşhur səs kəşf edilir. Klara karyerasına epizodik rollarda çəkilməklə başlayır: Leonid Qaydayın "O dünyadan adaxlı" komediyasında, Mixail Şveytserin "Dirilmə" filmində kiçik rolda oynayır.
Lamium rumelicum
Lamium amplexicaule (lat. Lamium amplexicaule) — dalamazkimilər fəsiləsinin dalamaz cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Galeobdolon amplexicaule (L.) Moench Lamiella amplexicaulis (L.) E.Fourn. Lamiopsis amplexicaulis (L.) Opiz Lamium amplexicaule var. albiflorum Tubilla & Lázaro Ibiza Lamium amplexicaule var. album Pickens & Pickens Lamium amplexicaule var. amplexicaule amplexicaule Lamium amplexicaule f. amplexicaule Lamium amplexicaule var. arenicola P.Monts. Lamium amplexicaule var.
Ligularia rumicifolia
Ligularia rumicifolia (lat. Ligularia rumicifolia) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin liqulariya cinsinə aid biki növü.
Mixail Rumyantsev
Rumyantsev Nikolay Petroviç (14.4.1754–15.1.1826)—rus dövlət xadimi. Müqəddəs Anna ordeni, Fəxri Legion ordeni və s. ilə təltif edilmişdir. == Həyatı == 1807–1814-cü illərdə Rusiyanın xarici işlər naziri, 1810–1812-ci illərdə Dövlət Şurasının sədri olmuşdu.

Значение слова в других словарях

вы́волочься единоро́дный заклёклый ля́писный па́ливать передви́жник пору́бливать преториа́нцы раздира́ться черноря́сник неконфли́ктный непо́ртящийся там уви́дим клюю attack bomber foretell omenta piedouche Tajumulco taut- utensil ползком рисование узнать шталмейстер