Maku: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktə
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
k Şəkil→Fayl, File→Fayl using AWB
 
(25 istifadəçi tərəfindən edilmiş 36 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{YM}}
'''Maku''' (Makı)- [[İran]]ın [[Qərbi Azərbaycan ostanı]]nda şəhər.
'''Maku''' və ya '''Makı''' (həmçinin '''Daşmakı''' olaraq da tanınır) — [[İran]]ın [[Qərbi Azərbaycan ostanı]]<nowiki/>nda şəhər, [[Maku şəhristanı]]<nowiki/>nın inzibati mərkəzi.


== Coğrafiyası ==
Maku [[Tehran]]dan 939 km. aralıdır, dəniz səviyyəsindən 1294 m. hündürdür, mülayim iqlimi var. Makunun yarımdairəvi forması var, dağ ətəklərində yerləşir, şəhər sanki çətirlə örtülmüşdür. Bu şəhər I Şah Abbasın hökmdarlığının əvvəlində sadəcə bir qala idi. Şəhərin salınma tarixi eramızın 1012-ci ilinə təsadüf edir.
Maku şəhərinin arasından ''Zəngmar çayı'' axır. Mülayim iqlimi olan, dəniz səviyyəsindən 1634 m hündürlükdə dağ ətəklərində yerləşən və yarımdairəvi formaya malik şəhər sanki çətirlə örtülmüşdür.


Maku şəhəri [[Urmiya]]<nowiki/>dan təxminən 278&nbsp;km, [[Təbriz]]<nowiki/>dən təxminən 251&nbsp;km, [[Tehran]]<nowiki/>dan təxminən 939&nbsp;km, Türkiyə sərhədindən ([[:tr:Gürbulak, Doğubayazıt|Gurbulaq sərhəd qapısı]]) təxminən 20&nbsp;km aralı yerləşir.
Maku, Səfəvilər zamanında İrəvan şəhərindən köçmüş bir Bayat adlı [[Azərbaycan türkləri|Azərbaycanlı türk]] tayfasına məskən olur. Bayat-lar Pahlavi dövrinə qədər (20-ci əsrin ortaları) Makuda höküm sürürlər.

⚫
== Tarixi ==
[[Fayl:Maku city.jpg|thumb|304x304px|Makı şəhərinə açılan mənzərə]]
Maku I Şah Abbasın hökmdarlığının əvvəlində sadəcə bir qala idi. Şəhərin salınma tarixi eramızın [[1012]]-ci ilinə təsadüf edir. Maku, Səfəvilər zamanında [[İrəvan|İrəvan şəhəri]]<nowiki/>ndən köçmüş azərbaycanlı türk [[bayat tayfası]]<nowiki/>na məskən olur. Bayatlar [[Pəhləvilər|Pəhləvi dövrü]]<nowiki/>nə qədər (20-ci əsrin ortaları) Makuda hökm sürürlər.


== Təbiəti və abidələri ==
== Təbiəti və abidələri ==
Maku şəhərinin gözəl təbii landşaftı, çoxlu tarixi və təbiəti zəngin olan yerlər var. Onlardan aşağıdakıları qeyd etmək olar:
Maku şəhərinin gözəl təbii landşaftı, çox qədim tarixi və təbiəti zəngin olan yerlər var. Onlardan aşağıdakıları qeyd etmək olar:
[[Fayl:Haji Bulagi house.jpg|thumb|Hacıbulağı, Makı]]


#Çoxlu mineral su bulaqları;
*''Hacıbulağı'' və digər mineral su bulaqları
#Gale-Cuğ şəlaləsi;
*Qalacıq şəlaləsi;
#Mərakan qoruq zonası;
*Mərakan qoruq zonası;
#Baxçe-Cuğ sarayı, Kolah Fərəngi binası və Maku Paşs Mərkəzinin köhnə binası;
*Bağçacıq sarayı, Kolah Fərəngi binası və Maku Paşs Mərkəzinin köhnə binası;
#Rəvaz və Qale Siyah köhnə qəsrlər;
*Rəvaz və Qaraqala (Qale-ye Siyah) köhnə qəsrlər;
*Qabanqalası tarixi qalası və dağı
#Pənc Çeşməh (5 düym) köhnə körpü, Makudan 5 km. aralıdır;
*Beşgöz köhnə körpü, Makıdan 5&nbsp;km. aralıdır;
#Maku şəhərində Rusa tarixi şəhərin Qədim daş epiqrafık abidələri;
*Makı şəhərində Rusa tarixi şəhərinin qədim daş epiqrafık abidələri;
#Makuda Səngər adlanan Urartu daş məzarı;
*Makıda Səngər adlanan Urartu daş məzarı;
#Bir neçə qədim kilsələr;
*Bir neçə qədim kilsə;
#Çaldıran döyüş yeri. Şah İsmayıl və Sultan Səlimin tarixi döyüş yeri.<ref>http://gamoh.org/urmu.html </ref>
*Çaldıran döyüş yeri. Şah İsmayıl və Sultan Səlimin tarixi döyüş yeri.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://gamoh.org/urmu.html |access-date=2008-08-16 |archive-date=2007-12-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071216204604/http://www.gamoh.org/urmu.html |url-status=dead }}</ref>


== İstinadlar ==
[[Şəkil:Panorama makou edit.jpg|thumb|center|700px|Makının panoraması]]
{{İstinad siyahısı}}

⚫
== Ayrıca bax ==
*[[Tehran]]
*[[Təbriz]]
*[[Ərdəbil]]
*[[Zəncan]]
*[[Bakı]]
*[[Təbriz]]
*[[Azərbaycan]]


== Xarici keçidlər ==
== Xarici keçidlər ==
*[http://www.makoo-ag.ir/ Rəsmi dövlət Saytı] - Farsca
*[http://www.makoo-ag.ir/ Rəsmi dövlət Saytı] - Farsca
*[http://www.maku-iau.ac.ir/ Maku Azad Universiteti] - Farsca
*[http://www.maku-iau.ac.ir/ Maku Azad Universiteti] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20081205145408/http://www.maku-iau.ac.ir/ |date=2008-12-05 }} - Farsca
*[http://makunews.com Maku news] - Farsca
*[http://makunews.com Maku news] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150804051033/http://www.makunews.com/ |date=2015-08-04 }} - Farsca

⚫
== Mənbə ==
<references/>


⚫
== Həmçinin bax ==
{{Maku şəhristanı}}
{{Qərbi Azərbaycan ostanlığı}}
{{Qərbi Azərbaycan ostanlığı}}

{{İran-qaralama}}


[[Kateqoriya:Qərbi Azərbaycan ostanının şəhərləri]]
[[Kateqoriya:Qərbi Azərbaycan ostanının şəhərləri]]

[[ar:ماكو]]
[[de:Maku (Iran)]]
[[en:Maku, Iran]]
[[eo:Mah-Ku]]
[[fa:شهرستان ماکو]]
[[fi:Maku (kaupunki)]]
[[fr:Maku]]
[[it:Maku]]
[[ku:Mako]]
[[nl:Maku]]
[[ro:Maku, Iran]]
[[ru:Маку]]
[[sv:Maku]]
[[tg:Мокӯ]]
[[tr:Maku]]

Səhifəsinin 10:39, 5 iyul 2021 tarixinə olan son versiyası

Maku
39°17′26″ şm. e. 44°27′30″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 1.304 m[1]
Əhalisi
Əhalisi
  • 46.581 nəf. (2016)[2]
Rəsmi dili
Digər
maku.ir
Xəritəni göstər/gizlə
Maku xəritədə
Maku
Maku
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Maku və ya Makı (həmçinin Daşmakı olaraq da tanınır) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanında şəhər, Maku şəhristanının inzibati mərkəzi.

Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Maku şəhərinin arasından Zəngmar çayı axır. Mülayim iqlimi olan, dəniz səviyyəsindən 1634 m hündürlükdə dağ ətəklərində yerləşən və yarımdairəvi formaya malik şəhər sanki çətirlə örtülmüşdür.

Maku şəhəri Urmiyadan təxminən 278 km, Təbrizdən təxminən 251 km, Tehrandan təxminən 939 km, Türkiyə sərhədindən (Gurbulaq sərhəd qapısı) təxminən 20 km aralı yerləşir.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Makı şəhərinə açılan mənzərə

Maku I Şah Abbasın hökmdarlığının əvvəlində sadəcə bir qala idi. Şəhərin salınma tarixi eramızın 1012-ci ilinə təsadüf edir. Maku, Səfəvilər zamanında İrəvan şəhərindən köçmüş azərbaycanlı türk bayat tayfasına məskən olur. Bayatlar Pəhləvi dövrünə qədər (20-ci əsrin ortaları) Makuda hökm sürürlər.

Təbiəti və abidələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Maku şəhərinin gözəl təbii landşaftı, çox qədim tarixi və təbiəti zəngin olan yerlər var. Onlardan aşağıdakıları qeyd etmək olar:

Hacıbulağı, Makı
  • Hacıbulağı və digər mineral su bulaqları
  • Qalacıq şəlaləsi;
  • Mərakan qoruq zonası;
  • Bağçacıq sarayı, Kolah Fərəngi binası və Maku Paşs Mərkəzinin köhnə binası;
  • Rəvaz və Qaraqala (Qale-ye Siyah) köhnə qəsrlər;
  • Qabanqalası tarixi qalası və dağı
  • Beşgöz köhnə körpü, Makıdan 5 km. aralıdır;
  • Makı şəhərində Rusa tarixi şəhərinin qədim daş epiqrafık abidələri;
  • Makıda Səngər adlanan Urartu daş məzarı;
  • Bir neçə qədim kilsə;
  • Çaldıran döyüş yeri. Şah İsmayıl və Sultan Səlimin tarixi döyüş yeri.[3]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ GeoNames (ing.). 2005.
  2. ↑ جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری (fars.).
  3. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2007-12-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-08-16.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Maku&oldid=6034966"