Baqrat Ulubabyan: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Yeni səhifə: '''Baqrat Ulubabyan''' – erməni yazıçısı və tarixçisi. Ulubabyanın araşdırmalarının və əsərlərinin böyük hissəsi Qarabağ mövzusuna həsr olunub. 1980 – c...
 
Redaktənin izahı yoxdur
 
(14 istifadəçi tərəfindən edilmiş 32 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{Yazıçı
|milliyyəti = [[erməni]]
|ixtisası = Orta əsrlər Erməni tarixi<br>[[Qarabağ tarixi]]<br>[[Erməni dili]]<br>[[Erməni ədəbiyyatı]]
}}


⚫
'''Baqrat Arşaki Ulubabyan''' ({{dil-hy|Բագրատ Արշակի Ուլուբաբյան}}; {{DVTY}}) – [[erməni]] yazıçısı və tarixçisi. Ulubabyanın araşdırmalarının və əsərlərinin böyük hissəsi [[Qarabağ]] mövzusuna həsr olunub. 1980-ci illərin sonunda Ermənistanda "[[Qarabağ hərəkatı]]" baş qaldıranda Ulubabyan bu hərəkatın başlıca ideoloqlarından biri idi.

⚫
'''Baqrat Ulubabyan''' – erməni yazıçısı və tarixçisi. Ulubabyanın araşdırmalarının və əsərlərinin böyük hissəsi Qarabağ mövzusuna həsr olunub. 1980 – ci illərin sonunda Ermənistanda “Qarabağ hərəkatı” baş qaldıranda Ulubabyan bu hərəkatın başlıca ideoloqlarından biri idi.


== Bioqrafiyası ==
== Bioqrafiyası ==
Baqrat Ulubabyan 9 dekabr 1924-cü ildə [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti]]nin Martuni (indiki [[Xocavənd]] rayonu) rayonunun [[Müşkapat]] kəndində anadan olub. 1944-cü ildə Şuşa Pedaqoji İnstitutunu bitirir, iki il sonra Bakıdakı [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti|Pedaqoji İnstitutda]] erməni dili və ədəbiyyatı üzrə elmi ad alır. 1949–1967-ci illərdə DQMV-də yaşayıb vilayətin yazıçılar birliyinin sədri olub, həmçinin erməni dilində nəşr olunan "[[Sovetakan Qarabağ]]" (Sovet Qarabağı) qəzetində məqalələri nəşr olunub. Ulubabyan Muxtar Vilayətin Ali Sovetinin deputatı olub. 1968-ci ildə Ulubabyan [[İrəvan]]a köçür və [[Ermənistan Milli Elmlər Akademiyası]]nın Tarix bölməsində baş elmi işçi vəzifəsində çalışır.<ref name="SAE">''"Ուլուբաբյան, Բագրատ Արշակի"'' (Улубабян, Баграт Аршакович). [[Erməni Sovet Ensiklopediyası|Армянская Советская Энциклопедия]]. Том XII. Ереван, Армянская ССР: [[Erməbistan Milli Elmlər Akademiyası|Академия наук Армении]], 1986, с. 212.</ref>

1965-ci ildə o, 30 nəfər erməni elm xadimi və alimi ilə birlikdə DQMV-nin [[Ermənistan SSR]] ilə birləşdirilməsi haqqında [[Sovet]] rəhbərliyinə yönəlmiş müraciəti imzalayır.<ref>Шнирельман В.А. Войны памяти: мифы, идентичность и политика в Закавказье / Рецензент: Л.Б. Алаев. — М.: Академкнига, 2003. — С. 227. — 592 с. — 2000 экз. — ISBN 5-94628-118-6</ref><ref>Janyan, Bogdan. "[http://www.hayastan.com/shrjadardz/04september04.pdf Bagrat’s Widow] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160303174224/http://www.hayastan.com/shrjadardz/04september04.pdf |date=2016-03-03 }}." ''Shrjadarts.'' September 2004. № 4, p. 31.</ref> Ulubabyan 1980-ci illərin sonunda İrəvanda Dağlıq Qarabağı Ermənistana birləşdirmək tələbi ilə keçirilən nümayişlərdə tez-tez millətçi nitqlərlə çıxış edir.<ref>[http://www.armeniaforeignministry.com/fr/nk/nk_file/article/53_b.html Excerpts of a speech delivered by Ulubabyan during Karabakh demonstrations] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090429112259/http://www.armeniaforeignministry.com/fr/nk/nk_file/article/53_b.html |date=2009-04-29 }}. Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Armenia.</ref>


Baqrat Ulubabyan 19 noyabr 2001-ci ildə vəfat edir.<ref>"[http://www.armenews.com/article.php3?id_article=1279 Mort de Bagrat Ouloubabian, un pionnier de la lutte pour le Karabagh] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090501184218/http://www.armenews.com/article.php3?id_article=1279 |date=2009-05-01 }}." Nouvelles d’Arménie. November 21, 2001.{{ref-fr}}</ref>
Baqrat Ulubabyan 9 dekabr [[1924]] – cü ildə Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin Martuni (indiki Xocavənd rayonu) rayonunun Müşkapat kəndində anadan olub. 1944 – cü ildə Şuşada pedaqoji institutu bitirir, iki il sonra Bakıdakı pedaqoji universitetdə erməni dili və ədəbiyyatı üzrə elmi ad alır. 1949-67 – ci illərdə DQMV-də yaşayıb vilayətin yazıçılar birliyinin sədri olub həmçinin erməni dilində nəşr olunan “Sovetakan Qarabağ” (Sovet Qarabağı) qazetində məqalələri nəşr olunub. Ulubabyan Muxtar Vilayətin Ali Sovetinin deputatı olub.


⚫
== Elmi işləri və tənqidi ==
1968 – ci ildə Ulubabyan Yerevana köçür və Ermənistan Elmlər Akademiyasının tarix bölməsində baş elmi işçi vəzifəsində çalışır.
[[Fayl:Беседы_об_армянской_истории.jpg|thumb|150px|right|Ulubabyanın ''"Erməni tarixi haqqında söhbətlər"'' kitabı]]
⚫
Ulubabyanın ilk əsərləri poeziya ilə bağlı olur.<ref name="SAE"/> 1991-ci ildə o aqressiv millətçi ruhda yazılmış "''Sardarapat''" romanını dərc etdirir.


1970-ci illərdən etibarən Ulubabyan öz əsərlərində Qarabağ mövzusunu qabartmağa başlayır. 1975-ci ildə onun [[Xaçın knyazlığı]]nın tarixinə və mədəniyyətinə həsr edilmiş ''"Xaçın knyazlığı X–XV əsrlərdə"'' monoqrafiyası nəşr edilir. 1979-cu ildə o, ''"Qızıl Zəncir"'' — [[Moisey Kalankatlı]] dövründən Qarabağ knyazlıqları dövrünə kimi tarixi oçerklərini nəşr etdirir. Bir neçə il sonra, 1981-ci ildə o, ''"Ermənistanın şərq əyalətləri haqqında tarixi oçerklər (V–VII əsrlər)"'' və ''"Qandzasar"'' monoqrafiyalarını nəşr etdirir. 1994-cü ildə "Başlanğıcdan bizim günlərə kimi Artsak tarixi" kitabı nəşr edilir. Qədim erməni dili [[qrabar]] üzrə mütəxəssis olan Ulubabyan orta əsrlər erməni tarixçisi [[Lazar Parpetsi]]nin iki əsərini — "''Ermənistan tarixi''" və "''Vahan Mamikonyana ismarış''" əsərlərini müasir erməni dili olan aşxarabara tərcümə edir.
⚫
Ulubabyanın ilk əsərləri poeziya ilə bağlı olur. 1991 – ci ildə o aqressiv millətçi ruhda yazılmış “Sardarapat” romanını dərc etdirir.


Bəzi beynəlxalq elmi dairələr Baqrat Ulubabyanı [[Qafqazşünaslıq]] üzrə mütəxəssiz hesab edir.<ref>''Among the many scholars currently working in the field of Caucasiology, and whose work has contributed to its emergence as a respected discipline in the modern academic world, we may mention Jahukyan, Diakonoff, Yuzbashian, Harut’yunyan, Melik'-Bakhshyan, Ulubabyan, Mouraviev, and Perikhanian in Russia and Caucasia; Bryer. Winfield, Dowsett, Thomson. Walker, and Sinclair in Great Britain; Mahé, Mouradian. Donabedian, Mutafian, Charachidze, and the Thierrys in France; Anan-ian, Bolognesi, and Alpago-Novella in Italy; Leloir and Van Esbroeck in Belgium; Assfalg in Germany; Weitenberg in the Netherlands; Schütz in Hungary; Petrowicz in Poland; Stone in Israel; and, in the United States, Garsoïan, Hovannisian, Bardakjian, Kouymjian. Matthews, Aronson. Bournoutian, Maksoudian, Russell, Cowe, Edwards, Suny, Papazian, Terian, Tölölyan, and, among the younger generation, Avdoyan, Marashlian, Der Mugrdechian, Dudwick, Evans, Merian, Taylor, Rapp, and many others too numerous to name here. To the preliminary studies of the pioneering specialists of the early part of this century, which, however dated, remain rich in value and are always worthy of consultation, the present generation of Caucasiologists has added a formidable library of scholarly achievement that includes dictionaries, grammars, bibliographies, histories, geographies, political analyses, literary criticism, anthropological research, demographic and epigraphic studies, collections of colophons, surveys of art and architecture, and, above all, editions and translations of fundamental texts.''
1970 – ci illərdən etibarən Ulubabyan öz əsərlərində Qarabağ mövzusunu qabardmağa başlayır. 1965 – ci ildə o, 30 nəfər erməni elmi xadimi və alimi ilə birlikdə DQMV-nin Ermənistan SSR ilə birləşdirilməsi haqqında Sovet rəhbərliyinə yönəlmiş müraciəti imzalayır. Ulubabyan 1980 - ci illərin sonunda Yerevanda Dağlıq Qarabağı Ermənistana birləşdirmək tələbi ilə keçirilən nümayişlərdə tez-tez millətçi nitqlərlə çıxış edir.
Cyril Toumanoff, Rome 11 November 1995. quoted in: Robert H. Hewsen, Armenia: a Historical Atlas. University of Chicago Press, 2001, p. xi. ISBN 0-2263-3228-4.</ref> Erməni əsilli amerikalı Qafqazşünas Robert H. Hyusen və erməni əsilli fransalı Qafqazşünas Patrik Donabedyan özlərinin Qafqaz Albaniyası haqqında olan elmi işlərində Baqrat Ulubabyanın bu mövzuda yazdığı elmi işlərə istinad edirlər.<ref>Hewsen, Robert H. ''Armenia: a Historical Atlas''. Chicago, IL: University of Chicago Press, 2001, p. 119</ref><ref>Chorbajian, Levon; Donabedian Patrick; Mutafian, Claude. ''The Caucasian Knot: The History and Geo-Politics of Nagorno-Karabagh''. NJ: Zed Books, 1994, pp. 51–82</ref> Faktiki olaraq erməni əsilli qərb Qafqazşünasları Ulubabyanı qərb elmi aləminə etibarlı və ciddi mənbə kimi qələmə verməyə çalışırlar.


⚫
Rusiyalı alim [[Viktor Şnirelman]] öz elmi işlərində Ulubayanı kəskin tənqid edərək onu miflər yaratmaqda və yaymaqda ittiham edir. Xüsusən bu miflər [[utilər]]in mənşəyinə və [[Kür]] — [[Araz]]ın arasındakı ərazilərin ermənilərə məxsus olması haqqındakı iddia ilə bağlıdır. Şnirelman Ulubabyanın mülahizlərəinin və fikirlərinin tamamilə yanlış və uydurma olduğunu bildirir.<ref>Шнирельман В.А. Войны памяти: мифы, идентичность и политика в Закавказье / Рецензент: Л.Б. Алаев. — М.: Академкнига, 2003. — С. 226. — 592 с. — 2000 экз. — ISBN 5-94628-118-6</ref>
Baqrat Ulubabyan 19 noyabr 2001 – ci ildə vəfat edir.


== İstinadlar ==
⚫
== Elmi işləri haqqında fikirlər və tənqid ==
{{İstinad siyahısı|2}}


== Həmçinin bax ==
Bəzi beynəlxalq elmi dairələr Baqrat Ulubabyanı Qafqazşünaslıq üzrə mütəxəssiz hesab edir. Erməni əsilli amerikalı Qafqazşünas Robert H. Hevsen və erməni əsilli fransalı Qafqazşünas Patrik Donabedyan özlərinin Qafqaz Albaniyası haqqında olan elmi işlərində Baqrat Ulubabyanın bu mövzuda yazdığı elmi işlərə istinad edirlər.
* [[Erməni tarixşünaslığı]]


== Xarici keçidlər ==
Faktiki olaraq erməni əsilli qərb Qafqazşünasları Ulubabyanı qərb elmi aləminə etibarlı və ciddi mənbə kimi qələmə verməyə çalışırlar.
* [http://armtoday.info/default.asp?Lang=_Ru&NewsID=2880&SectionID=0&RegionID=6&Date=03/23/2010&PagePosition=52 Аргументы свободы: страницы из летописи Карабахского движения] {{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.historyofarmenia.am/download.php?pdf=1. Баграт Улубабян. "Княжество Хачена в X–XVI веках", Издательство АН Армянской ССР, Ереван, 1975 (Erməni dilində tam mətn)]
* [http://arm-history.livejournal.com/594.html Баграт Улубабян. "Княжество Хачена в X–XVI веках", Издательство АН Армянской ССР, Ереван, 1975 (rus dilində qısa tərcümələr)]


⚫
Rusiyalı alim Viktor Şnirelman öz elmi işlərində Ulubayanı kəskin tənqid edərək onu miflər yaratmaqda və yaymaqda ittiham edir. Xüsusən bu miflər Utiylərin mənşəyinə və Kürlə Arazın arasındakı ərazilərin ermənilərə məxsus olduğu haqqındadır. Şnirelman Ulubabyanın mülahizlərəinin və fikirlərinin tamamilə yalnış və uydurma olduğunu sübut edir.
[[Kateqoriya:Ermənilər]]
[[Kateqoriya:Ermənilər]]
[[Kateqoriya:Xocavənddə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Erməni tarixçilər]]

Səhifəsinin 22:21, 11 oktyabr 2023 tarixinə olan son versiyası

Baqrat Ulubabyan
erm. Բագրատ Արշակի Ուլուբաբյան
Doğum tarixi 9 dekabr 1925(1925-12-09)[1]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 19 noyabr 2001(2001-11-19) (75 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Toxmaq qəbiristanlığı[d]
Milliyyəti erməni
Təhsili
İxtisası Orta əsrlər Erməni tarixi
Qarabağ tarixi
Erməni dili
Erməni ədəbiyyatı
Fəaliyyəti yazıçı, tarixçi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Baqrat Arşaki Ulubabyan (erm. Բագրատ Արշակի Ուլուբաբյան; 9 dekabr 1925[1], Müşkapat[1] – 19 noyabr 2001, Yeğvard, Kotayk mərzi) – erməni yazıçısı və tarixçisi. Ulubabyanın araşdırmalarının və əsərlərinin böyük hissəsi Qarabağ mövzusuna həsr olunub. 1980-ci illərin sonunda Ermənistanda "Qarabağ hərəkatı" baş qaldıranda Ulubabyan bu hərəkatın başlıca ideoloqlarından biri idi.

Bioqrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Baqrat Ulubabyan 9 dekabr 1924-cü ildə Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin Martuni (indiki Xocavənd rayonu) rayonunun Müşkapat kəndində anadan olub. 1944-cü ildə Şuşa Pedaqoji İnstitutunu bitirir, iki il sonra Bakıdakı Pedaqoji İnstitutda erməni dili və ədəbiyyatı üzrə elmi ad alır. 1949–1967-ci illərdə DQMV-də yaşayıb vilayətin yazıçılar birliyinin sədri olub, həmçinin erməni dilində nəşr olunan "Sovetakan Qarabağ" (Sovet Qarabağı) qəzetində məqalələri nəşr olunub. Ulubabyan Muxtar Vilayətin Ali Sovetinin deputatı olub. 1968-ci ildə Ulubabyan İrəvana köçür və Ermənistan Milli Elmlər Akademiyasının Tarix bölməsində baş elmi işçi vəzifəsində çalışır.[2]

1965-ci ildə o, 30 nəfər erməni elm xadimi və alimi ilə birlikdə DQMV-nin Ermənistan SSR ilə birləşdirilməsi haqqında Sovet rəhbərliyinə yönəlmiş müraciəti imzalayır.[3][4] Ulubabyan 1980-ci illərin sonunda İrəvanda Dağlıq Qarabağı Ermənistana birləşdirmək tələbi ilə keçirilən nümayişlərdə tez-tez millətçi nitqlərlə çıxış edir.[5]

Baqrat Ulubabyan 19 noyabr 2001-ci ildə vəfat edir.[6]

Elmi işləri və tənqidi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ulubabyanın "Erməni tarixi haqqında söhbətlər" kitabı

Ulubabyanın ilk əsərləri poeziya ilə bağlı olur.[2] 1991-ci ildə o aqressiv millətçi ruhda yazılmış "Sardarapat" romanını dərc etdirir.

1970-ci illərdən etibarən Ulubabyan öz əsərlərində Qarabağ mövzusunu qabartmağa başlayır. 1975-ci ildə onun Xaçın knyazlığının tarixinə və mədəniyyətinə həsr edilmiş "Xaçın knyazlığı X–XV əsrlərdə" monoqrafiyası nəşr edilir. 1979-cu ildə o, "Qızıl Zəncir" — Moisey Kalankatlı dövründən Qarabağ knyazlıqları dövrünə kimi tarixi oçerklərini nəşr etdirir. Bir neçə il sonra, 1981-ci ildə o, "Ermənistanın şərq əyalətləri haqqında tarixi oçerklər (V–VII əsrlər)" və "Qandzasar" monoqrafiyalarını nəşr etdirir. 1994-cü ildə "Başlanğıcdan bizim günlərə kimi Artsak tarixi" kitabı nəşr edilir. Qədim erməni dili qrabar üzrə mütəxəssis olan Ulubabyan orta əsrlər erməni tarixçisi Lazar Parpetsinin iki əsərini — "Ermənistan tarixi" və "Vahan Mamikonyana ismarış" əsərlərini müasir erməni dili olan aşxarabara tərcümə edir.

Bəzi beynəlxalq elmi dairələr Baqrat Ulubabyanı Qafqazşünaslıq üzrə mütəxəssiz hesab edir.[7] Erməni əsilli amerikalı Qafqazşünas Robert H. Hyusen və erməni əsilli fransalı Qafqazşünas Patrik Donabedyan özlərinin Qafqaz Albaniyası haqqında olan elmi işlərində Baqrat Ulubabyanın bu mövzuda yazdığı elmi işlərə istinad edirlər.[8][9] Faktiki olaraq erməni əsilli qərb Qafqazşünasları Ulubabyanı qərb elmi aləminə etibarlı və ciddi mənbə kimi qələmə verməyə çalışırlar.

Rusiyalı alim Viktor Şnirelman öz elmi işlərində Ulubayanı kəskin tənqid edərək onu miflər yaratmaqda və yaymaqda ittiham edir. Xüsusən bu miflər utilərin mənşəyinə və Kür — Arazın arasındakı ərazilərin ermənilərə məxsus olması haqqındakı iddia ilə bağlıdır. Şnirelman Ulubabyanın mülahizlərəinin və fikirlərinin tamamilə yanlış və uydurma olduğunu bildirir.[10]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 Armenian Soviet Encyclopedia, vol. 12 (erm.). C. 12. S. 212.
  2. ↑ 1 2 "Ուլուբաբյան, Բագրատ Արշակի" (Улубабян, Баграт Аршакович). Армянская Советская Энциклопедия. Том XII. Ереван, Армянская ССР: Академия наук Армении, 1986, с. 212.
  3. ↑ Шнирельман В.А. Войны памяти: мифы, идентичность и политика в Закавказье / Рецензент: Л.Б. Алаев. — М.: Академкнига, 2003. — С. 227. — 592 с. — 2000 экз. — ISBN 5-94628-118-6
  4. ↑ Janyan, Bogdan. "Bagrat’s Widow Arxivləşdirilib 2016-03-03 at the Wayback Machine." Shrjadarts. September 2004. № 4, p. 31.
  5. ↑ Excerpts of a speech delivered by Ulubabyan during Karabakh demonstrations Arxivləşdirilib 2009-04-29 at the Wayback Machine. Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Armenia.
  6. ↑ "Mort de Bagrat Ouloubabian, un pionnier de la lutte pour le Karabagh Arxivləşdirilib 2009-05-01 at the Wayback Machine." Nouvelles d’Arménie. November 21, 2001. (fr.)
  7. ↑ Among the many scholars currently working in the field of Caucasiology, and whose work has contributed to its emergence as a respected discipline in the modern academic world, we may mention Jahukyan, Diakonoff, Yuzbashian, Harut’yunyan, Melik'-Bakhshyan, Ulubabyan, Mouraviev, and Perikhanian in Russia and Caucasia; Bryer. Winfield, Dowsett, Thomson. Walker, and Sinclair in Great Britain; Mahé, Mouradian. Donabedian, Mutafian, Charachidze, and the Thierrys in France; Anan-ian, Bolognesi, and Alpago-Novella in Italy; Leloir and Van Esbroeck in Belgium; Assfalg in Germany; Weitenberg in the Netherlands; Schütz in Hungary; Petrowicz in Poland; Stone in Israel; and, in the United States, Garsoïan, Hovannisian, Bardakjian, Kouymjian. Matthews, Aronson. Bournoutian, Maksoudian, Russell, Cowe, Edwards, Suny, Papazian, Terian, Tölölyan, and, among the younger generation, Avdoyan, Marashlian, Der Mugrdechian, Dudwick, Evans, Merian, Taylor, Rapp, and many others too numerous to name here. To the preliminary studies of the pioneering specialists of the early part of this century, which, however dated, remain rich in value and are always worthy of consultation, the present generation of Caucasiologists has added a formidable library of scholarly achievement that includes dictionaries, grammars, bibliographies, histories, geographies, political analyses, literary criticism, anthropological research, demographic and epigraphic studies, collections of colophons, surveys of art and architecture, and, above all, editions and translations of fundamental texts. Cyril Toumanoff, Rome 11 November 1995. quoted in: Robert H. Hewsen, Armenia: a Historical Atlas. University of Chicago Press, 2001, p. xi. ISBN 0-2263-3228-4.
  8. ↑ Hewsen, Robert H. Armenia: a Historical Atlas. Chicago, IL: University of Chicago Press, 2001, p. 119
  9. ↑ Chorbajian, Levon; Donabedian Patrick; Mutafian, Claude. The Caucasian Knot: The History and Geo-Politics of Nagorno-Karabagh. NJ: Zed Books, 1994, pp. 51–82
  10. ↑ Шнирельман В.А. Войны памяти: мифы, идентичность и политика в Закавказье / Рецензент: Л.Б. Алаев. — М.: Академкнига, 2003. — С. 226. — 592 с. — 2000 экз. — ISBN 5-94628-118-6

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Baqrat_Ulubabyan&oldid=7270182"