Cabir ibn Əflah

Cabir ibn Əflah
ərəb. أبو محمد جابر بن أفلح الإشبيلي‎
Doğum adı	أبو محمد جابر بن أفلح
Doğum tarixi	təq. 1100
Doğum yeri	Sevilya, İspaniya
Vəfat tarixi	təq. 1160
Vəfat yeri	güm. Sevilya, İspaniya
Elm sahəsi	riyaziyyat
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əbu Məhəmməd Cabir ibn Əflah əl-İşbili (ərəb. أبو محمد جابر بن أفلح‎) (təq. 1100, Sevilya – təq. 1160, güm. Sevilya) — ərəb riyaziyyatçısı və astronumu. Sevilyada yaşamışdır. Orta əsrlərdə Qərbi Avropada Geber Hispalensis adıyla məşhur idi.

Torkvetum, Cabbar ibn Əflah tərəfindən ixtira edilmişdir

"Almaqesta təkmilləşdirilməsi" və "Fiqurlar haqqında traktat" yazıb. Cabirin bu traktatları, Kremon Gerard tərəfindən latın dilinə tərcümə edilib və Qərbi Avropada triqonometriyanın inkişafına gözə çarpan təsiri göstərib. Cabir ilk dəfə düzbucaqlı sferik üçbucağın iki bucaq və onlar arasındakı katet nisbətini isbat etmişdir (Qebera qaydası):

$~\cos \alpha =\cos a\sin \beta .$

Cabir ibn Əflah torkvetumun (astronomik alət) ixtiraçısıdır.

Ədəbiyyat

• Матвиевская Г. П., Розенфельд Б. А. Математики и астрономы мусульманского средневековья и их труды (VIII–XVII вв.). В 3 т. М.: Наука, 1983.
• Матвиевская Г. П. Очерки истории тригонометрии. Ташкент: Фан, 1990.