Həsən Kardanov

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Çap versiyası artıq dəstəklənmir və render xətaları ola bilər. Zəhmət olmasa brauzerinizi yeniləyin və əvəzinə standart brauzer çap funksiyasından istifadə edin.
Həsən Kardanov
rus. Хасан Карданов
Ümumi məlumatlar
Doğum tarixi 23 fevral 1923(1923-02-23)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 20 yanvar 2019(2019-01-20) (95 yaşında)
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı
Milliyyəti Kabardalı
Musiqiçi məlumatları
Fəaliyyəti bəstəkar
Fəaliyyət illəri 1954–1990
Təhsili
  • Sankt-Peterburq Dövlət Konservatoriyası[d]
Mükafatları "Şərəf nişanı" ordeni
"RSFSR xalq artisti" fəxri adı — 1990RSFSR əməkdar incəsənət xadimi

Həsən Kardanov (tam adı: Həsən Yakuboviç Kardanov, rus. Хасан Якубович Карданов; 23 fevral 1923, Çeqem, Kabardino-Balkariya Muxtar Vilayəti[d] – 20 yanvar 2019, Nalçik) — Kabarda əsilli SSRİ və Rusiya bəstəkarı, RSFSR xalq artisti, İkinci Dünya müharibəsi iştirakçısı.

Bioqrafiya

Həsən Yakuboviç Kardanov 23 fevral 1923-cü ildə SSRİ-nin RSFSR-nın KBMV-nın Birinci Çeqem kəndində (indiki Çeqem şəhəri) anadan olmuşdur. Məktəbdə təhsil alarkən Kardanovda musiqiyə maraq yaranmışdır. O, xalq musiqi alətləri orkestrında iştirak etmiş, müxtəlif xalq musiqi alətlərini ifa etməyi öyrənmişdir.[1] 1937-ci ildə atasının ölümündən sonra Nalçik şəhərindəki bir internatda təhsil almağa başlamışdır.[2]

1942-ci ildə cəbhəyə getmişdir. O, Mius cəbhəsində pulemyot-minomyot heyətinin komandiri olmuşdur. 18 fevral 1943-cü ildə ağır yaralanan Kardanov sağaldıqdan sonra Ukrayna cəbhəsində vuruşan Konstantinov adına əlahiddə tank əleyhinə qırıcı artilleriya alayına göndərilmiş, orada «RP-12» hərbi radiostansiyanın radio kəşfiyyatı üzrə zabit olmuşdur. O, alayın bir üzvü olaraq Qafqazda, Ukraynada, Belarusda, Polşada və Çexoslovakiyada vuruşmuşdur. Kardanov 1943-cü ildə keçirilən Tehran konfransında təhlükəsizlik xidmətinin bir üzvü olmuşdur. Müharibə sona çatdıqdan sonra o Çeqem Rayon Hərbi Komissariatında çalışmışdır.[3]

Kardanov 1949–1954-cü illərdə Leninqrad Konservatoriyasının bəstəkarlıq fakültəsində təhsil almışdır. 1954–1957-ci illərdə Nalçik şəhərində yerləşən Kabarda-Balkariya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının xalq incəsənət evində çalışmışdır. 1967–1971-ci illərdə Kabarda-Balkariya radiosunun xorunun incəsənət üzrə rejissoru olmuşdur.[4] 1962–1968-ci illərdə Kabarda-Balkariya Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Bəstəkarlar İttiaqının sədri, daha sonra isə konsultantı olmuşdur.[5]

Kardanov qırx illik yaradıcılıq fəaliyyətində müxtəlif janrlarda 400-dən çox əsərin müəllifi olmuşdur. O, Kabarda-Balkariya Respublikasının Dövlət Himninin bəstəkarıdır.[6]

Mükafat və titullar

Əsərləri

  • «Mədinə» operası (M. Balov ilə, Nalçik, 1970)
  • «Batır ayının oğlu» musiqili komediyası (1971)
  • «Polumulla» operettası (1975)

Solist, xor və orkestr üçün

  • Kantatalar: «Aydın dostluq» (sözləri: M. Alhasov, 1956), «Xoşbəxt diyar» (sözləri: M. Əhmədova, 1957), «Bayram kantatası» (sözləri: M. Qettuyev, 1969).
  • Oratoriyalar: «Ölməz Lenin» (sözləri: M. Txamokova, 1969), «Oktyabr işığı» (sözləri: X. Xavpaçeva, 1977).
  • Rekviyemlər: «Atalar oyanın» (sözləri: M. Txamokova, 1969).
  • Balladalar: «Xatırla, əsgər» (1971), «İtkin düşmüş» (1971).
  • Xor və orkestr üçün: «Marux aşırımının qəhrəmanlarının balladası» (1964).
  • Orkestr üçün «Doğma yurda» (1954), «Kənddə axşam» (1959), «Balkar mövzuları üzrə fantaziya» (1958), «Üç rəqs» (1958).
  • Rapsodiyalar: I (1960), II (1964), III (1970), IV (1972).
  • Poemalar: «Xoşbəxtlik vadisi» (1961), «Pioner» (1963), «Mənim Kabarda-Balkariyam» (1967), «Mənim yurdum» (1971).
  • Süitalar:: I (1964), II (1977).
  • Üverturalar: «Gənclik» (1968), «Bayram» (1971), «Ciqitlər» rəqsi (1972), «Fantaziya» (1973), «Leztinka konserti» (1973).
  • Sur və simfonik orkestr: «Konsert» (1977).
  • Simli kvartet: I (1964), II (1976).
  • Pianino üçün: «Uşaqların albomu» (1973).

Ədəbiyyat

  • «Хасан Карданов. Талант души» (2006).

İstinadlar

  1. ↑ "Карданов, Хасан Якубович - Песни : Для пения (соло, анс., хор) с сопровожд. фп. и без с". search.rsl.ru. Российская государственная библиотека. 3 dekabr 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 yanvar 2019.
  2. ↑ "Хасан Карданов". musictime.ru. Music Time. 11 dekabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 yanvar 2019.
  3. ↑ 1 2 3 4 "Патриарх кабардинской музыкальной культуры" (PDF). Кабардино-Балкарская Правда. 22 fevral 2008. 2016-09-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 21 yanvar 2019.
  4. ↑ "Классику национальной музыки Хасану Карданову – 95 лет". admnalchik.ru. Официальный сайт городского округа Нальчил, КБР, 23/02/2018. 23 fevral 2018. 2018-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 yanvar 2019.
  5. ↑ "Хасан Якубович Карданов". biografija.ru. Биографии. 2018-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 yanvar 2019.
  6. ↑ "Хасан Карданов". records.su. Каталог советских пластинок. 2017-09-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 yanvar 2019.
  7. ↑ RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 29 iyul 1982-ci il tarixli fərmanı.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Həsən_Kardanov&oldid=6661832"