Həsən Kardanov

Həsən Kardanov (tam adı: Həsən Yakuboviç Kardanov, rus. Хасан Якубович Карданов; 23 fevral 1923, Çeqem, Kabardino-Balkariya Muxtar Vilayəti^[d] – 20 yanvar 2019, Nalçik) — Kabarda əsilli SSRİ və Rusiya bəstəkarı, RSFSR xalq artisti, İkinci Dünya müharibəsi iştirakçısı.

Həsən Kardanov
rus. Хасан Карданов
Ümumi məlumatlar
Doğum tarixi	23 fevral 1923(1923-02-23)
Doğum yeri	Çeqem, Çeqem rayonu, Kabardino-Balkariya Muxtar Vilayəti[d], RSFSR, SSRİ
Vəfat tarixi	20 yanvar 2019(2019-01-20) (95 yaşında)
Vəfat yeri	Nalçik, Nalçik şəhər dairəsi, Kabardin-Balkariya, Rusiya
Milliyyəti	Kabardalı
Musiqiçi məlumatları
Fəaliyyəti	bəstəkar
Fəaliyyət illəri	1954–1990
Təhsili	Sankt-Peterburq Dövlət Konservatoriyası[d]
Mükafatları

Həsən Yakuboviç Kardanov 23 fevral 1923-cü ildə SSRİ-nin RSFSR-nın KBMV-nın Birinci Çeqem kəndində (indiki Çeqem şəhəri) anadan olmuşdur. Məktəbdə təhsil alarkən Kardanovda musiqiyə maraq yaranmışdır. O, xalq musiqi alətləri orkestrında iştirak etmiş, müxtəlif xalq musiqi alətlərini ifa etməyi öyrənmişdir.^[1] 1937-ci ildə atasının ölümündən sonra Nalçik şəhərindəki bir internatda təhsil almağa başlamışdır.^[2]

1942-ci ildə cəbhəyə getmişdir. O, Mius cəbhəsində pulemyot-minomyot heyətinin komandiri olmuşdur. 18 fevral 1943-cü ildə ağır yaralanan Kardanov sağaldıqdan sonra Ukrayna cəbhəsində vuruşan Konstantinov adına əlahiddə tank əleyhinə qırıcı artilleriya alayına göndərilmiş, orada «RP-12» hərbi radiostansiyanın radio kəşfiyyatı üzrə zabit olmuşdur. O, alayın bir üzvü olaraq Qafqazda, Ukraynada, Belarusda, Polşada və Çexoslovakiyada vuruşmuşdur. Kardanov 1943-cü ildə keçirilən Tehran konfransında təhlükəsizlik xidmətinin bir üzvü olmuşdur. Müharibə sona çatdıqdan sonra o Çeqem Rayon Hərbi Komissariatında çalışmışdır.^[3]

Kardanov 1949–1954-cü illərdə Leninqrad Konservatoriyasının bəstəkarlıq fakültəsində təhsil almışdır. 1954–1957-ci illərdə Nalçik şəhərində yerləşən Kabarda-Balkariya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının xalq incəsənət evində çalışmışdır. 1967–1971-ci illərdə Kabarda-Balkariya radiosunun xorunun incəsənət üzrə rejissoru olmuşdur.^[4] 1962–1968-ci illərdə Kabarda-Balkariya Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Bəstəkarlar İttiaqının sədri, daha sonra isə konsultantı olmuşdur.^[5]

Kardanov qırx illik yaradıcılıq fəaliyyətində müxtəlif janrlarda 400-dən çox əsərin müəllifi olmuşdur. O, Kabarda-Balkariya Respublikasının Dövlət Himninin bəstəkarıdır.^[6]

• Vətən Müharibəsi ordeni^[3]
• "Şərəf nişanı" ordeni^[3]
• 15 hərbi medal^[3]
• Kabarda-Balkariya MSSR-nın əməkdar incəsənət xadimi
• Kabarda-Balkariya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının İncəsənət Sahəsi üzrə Dövlət Mükafatı (1974).
• RSFSR əməkdar incəsənət xadimi (29.06.1982)^[7]
• RSFSR xalq artisti (1990)
• III dərəcəli Şərəf ordeni (2006)
• "Kabarda-Balkariya Respublikası qarşısında xidmətlərinə görə" orden (2018)

• «Mədinə» operası (M. Balov ilə, Nalçik, 1970)
• «Batır ayının oğlu» musiqili komediyası (1971)
• «Polumulla» operettası (1975)

• Kantatalar: «Aydın dostluq» (sözləri: M. Alhasov, 1956), «Xoşbəxt diyar» (sözləri: M. Əhmədova, 1957), «Bayram kantatası» (sözləri: M. Qettuyev, 1969).
• Oratoriyalar: «Ölməz Lenin» (sözləri: M. Txamokova, 1969), «Oktyabr işığı» (sözləri: X. Xavpaçeva, 1977).
• Rekviyemlər: «Atalar oyanın» (sözləri: M. Txamokova, 1969).
• Balladalar: «Xatırla, əsgər» (1971), «İtkin düşmüş» (1971).
• Xor və orkestr üçün: «Marux aşırımının qəhrəmanlarının balladası» (1964).
• Orkestr üçün «Doğma yurda» (1954), «Kənddə axşam» (1959), «Balkar mövzuları üzrə fantaziya» (1958), «Üç rəqs» (1958).
• Rapsodiyalar: I (1960), II (1964), III (1970), IV (1972).
• Poemalar: «Xoşbəxtlik vadisi» (1961), «Pioner» (1963), «Mənim Kabarda-Balkariyam» (1967), «Mənim yurdum» (1971).
• Süitalar:: I (1964), II (1977).
• Üverturalar: «Gənclik» (1968), «Bayram» (1971), «Ciqitlər» rəqsi (1972), «Fantaziya» (1973), «Leztinka konserti» (1973).
• Sur və simfonik orkestr: «Konsert» (1977).
• Simli kvartet: I (1964), II (1976).
• Pianino üçün: «Uşaqların albomu» (1973).

• «Хасан Карданов. Талант души» (2006).