Əmlak vergisi

Əmlak vergisi — təşkilatların və ya şəxslərin əmlakına qoyulan birbaşa vergi.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əmlak vergisi Roma İmperiyasında artıq məlum idi. Avropada orta əsrlərin sonlarına qədər vergitutmanın əsas formalarından biri olmuşdur. O, torpaq və pul üzərində mülkiyyətə məruz qalırdı.

Fransada[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fransada müasir formada əmlak vergisi 1982-ci ildən mövcuddur. 2012-ci ilin payızından etibarən Fransua Ollandın sosialist hökuməti dərəcəsi xeyli artırdı və yuxarı həddini qaldırdı. İndi vergi 1.300.000 avrodan yuxarı olan əmlakdan 0.5%-dən (ilk 800.000 avroda) 1.5%-ə qədər mütərəqqi dərəcə ilə tutulur[1].

Almaniyada[redaktə | mənbəni redaktə et]

Almaniyada əmlak vergisi vergi ödəyicisinin müəyyən bir gündə sahib olduğu əmlakın məbləğindən (xalis, yəni borc hesablanmış) asılı idi. 1995-ci ildə daşınmaz əmlakın qiymətləndirilməsi metodunun konstitusiyaya zidd olduğu müəyyən olundu və buna görə də 1997-ci ildə vergi ləğv edildi.

Rusiyada[redaktə | mənbəni redaktə et]

Korporativ əmlak vergisi regional vergidir. Bu o deməkdir ki, vergi dərəcəsi Rusiya Federasiyasının təsis qurumlarının qanunları ilə müəyyən edilir, lakin 2,2% -dən çox ola bilməz (Vergi Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş həddi). Vergitutma obyekti müəssisənin balansında əsas vəsaitlər kimi qalıq dəyəri ilə (ilkin dəyərdən yığılmış amortizasiya çıxılmaqla) 01 №-li hesab - 02 No-li mühasibat uçotu hesabında olan təşkilatın əmlakıdır. 01.01.2015-ci il tarixindən etibarən əmlak vergisi dərəcəsi qalıq dəyərdən deyil, kadastr dəyərindən müəyyən edilir.

Azərbaycanda[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vergitutma məqsədləri üçün Vergi Məcəlləsinin 197.1.3-cü maddəsinə əsasən, müəssisələrin balansında olan əsas vəsaitlərin orta illik qalıq dəyəri vergitutma obyekti sayılır. Dövlət Vergi Xidmətinin "195" Çağrı Mərkəzinin əməkdaşı Hüseyn Hacıyev “vergiler.az” saytına bildirib ki, vergitutma məqsədləri üçün müəssisənin əmlakının orta illik qalıq dəyəri Vergi Məcəlləsinin 202-ci maddəsinə uyğun olaraq, yəni müəssisənin əmlakının (avtonəqliyyat vasitələri istisna olmaqla) hesabat ilinin əvvəlinə (əvvəlki il üzrə qalıq dəyərindən həmin il üçün hesablanan amortizasiya məbləği çıxıldıqdan sonra qalan dəyər) və sonuna qalıq dəyərinin toplanıb 2-yə bölünməsi ilə müəyyən edilir[2].

Müəssisənin əmlakı qalıq dəyərindən artıq qiymətə sığortalandığı halda əmlak vergisi Vergi Məcəllənin 14.3.4-cü maddəsinə əsasən, yəni bazar qiyməti kimi müəyyən edilmiş dəyərə əmlak vergisinin dərəcəsi tətbiq edilməklə hesablanır. Sığortalanan əmlakın dəyəri bazar qiyməti nəzərə alınmaqla müəyyən edildiyi halda Vergi Məcəlləsinin 202-ci maddəsinin müddəaları tətbiq edilmir[2].

Əmlak vergisi ödəyiciləri cari vergi ödəmələri kimi hər rübün ikinci ayının 15-dən gec olmayaraq əvvəlki ildəki əmlak vergisinin məbləğinin 20 faizi həcmində vergi ödəyir[2].

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ zeit.de:Frankreichs Sozialisten kassieren bei Millionären Arxivləşdirilib 2022-07-03 at the Wayback Machine (alm.)
  2. ↑ 1 2 3 "Müəssisənin əmlak vergisinin hesablanması" (az.). vergiler.az. 7 September 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 may 2022.