Əlavə dəyər vergisi

Əlavə dəyər vergisi (ƏDV) — istehlak vergisinin növü. Bu vergi məhsula və ya materiala hər bir istehsal və çatdırma (distribusiya) mərhələsində əlavə olunan bazar dəyərinə qoyulur, və axırda istehlakçının üzərinə düşür. Bu satış vergisindən fərqlidir, çünki satış vergisi alış-veriş nöqtəsində götürülür. Fransanın Vergi Vəkalətinin (Direction générale des impôts) birgə direktoru Maurice Lauré 1964-cü ildə aprelin 10-da bu vergini ilk dəfə tətbiq edən olub, baxmayaraq ki bu konsepti 1918-ci ildə təklif edən alman sənayeçi Vilqeym fon Simens (Wilhelm von Siemens) olub. İlkin olaraq o böyük bizneslərə yönəldilmişdir, amma sonra biznesin bütün sahələri əhatə edib. Fransada o dövlət gəlirlərin 50%nı təşkil edən dövlət maliyyənin vacib mənbəyidir.^[1]

Fərdi axrıncı istehlakçılarda ƏDV-ni geri qaytarmaq imkanı yoxdur, amma müəssisələr təchizat zənciri çərçivəsində alınan və növbəti mərhələrə satılan (digər müəssisəyə və ya istehlakçılara) məhsullar və xidmətlər üçün ödənilmiş ƏDVni geri ala bilərlər. O cümlədən təchizat zəncirin hər bir mərhələsində vergi biznes tərəfindən əlavə olunan dəyərin daimi hissəsidir, və verginin yığması ilə bağlı xərclər dövlətə yox, daha çox bizneslərə düşür. ƏDV ona görə yaradılıb ki, yüksək satış vergiləri onlardan qaçmağa və fırıldaqlığa səbəb olurdu. Verginin tənqidçiləri qeyd edir ki, o qeyri-proporsional olaraq aşağı və orta gəliri olan ev təsərrüfatları üçün vergi ağırlığını artırır.

ƏDV-nin mahiyyəti və dolayı vergilər sistemində

ƏDV dolayı vergi olmaqla məhsulun qiymətinə əlavə formasında çıxış edir. Əgər mənfəət vergisi müəssisənin sərəncamında qalan mənfəətin, gəlir vergisi işçilərə ödənilən əmək haqqının həcmini azalmasına səbəb olursa, ƏDV isə müəssisənin vəsaitlərinin həcmini azaltmır, çünki o, məhsulun istehlakçısı tərəfindən əmtəənin qiymətində ödənilir. Əlavə dəyər vergisinin iqtisadi mənası ondan ibarətdir ki, o, istehsalın və dövriyyənin bütün mərhələlərində yaradılmış və satılmış malların, işlərin, xidmətlərin dəyəri ilə istehsal və dövriyyə xərclərinə aid edilmiş material xərcləri arasındakı fərq kimi müəyyən edilən əlavə edilmiş dəyərin bir hissəsindən tutulur. Bu vergi hüquqi və fiziki şəxslərin fəaliyyəti prosesində yaranan dəyər artımının qanunvericiliklə müəyyən olunmuş kəmiyyətinin dövlət büdcəsinə ayrılan hissəsidir. ƏDV-nin tətbiqi sferası iqtisadi subyekləri deyil, daha çox iqtisadi əməliyyat və fəaliyyətləri əhatə edir. Buna görə də, ölkənin hüdudlarından kənarda satılan mallar, göstərilən xidmətlərin ƏDV üzrə vergitutma obyekti olub-olmamasını müəyyən etmək üçün vergi qanunvericiliyində ƏDV-nin tutulması prinsipinə diqqət yetirmək lazımdır. Ümumiyyətlə, beynəlxalq praktikada əməliyatların ƏDV-yə cəlb olunmasının iki prinsipindən istifadə olunur:

• Mənşə ölkəsi (malların, işlərin və xidmətlərin istehsal olunduğu ölkə) prinsipi;
• Təyinat ölkəsi (malların, işlərin və xidmətlərin istehlak olunduğu ölkə) prinsipi.

Məqsədəuyğundur ki, mənşə ölkəsi prinsipinə əsasən daxili və ya xarici bazarda təqdim olunmasından asılı olmayaraq, mallar ölkə ərazisində qismən və ya tam təqdim edilibsə, onda həmin əməliyyat ƏDV-yə cəlb olunmalıdır. Onu da qeyd edək ki, Sovetlər Birliyi dağıldıqdan sonra yeni formalaşan müstəqil dövlətlər (Baltikyanı dövlətlər istisna olmaqla) öz aralarında ticarəti mənşə ölkəsi prinsipinə əsaslanan vergi rejimində ƏDV-yə cəlb edirdilər. Bu prinsipə uyğun vergiyə cəlbetmə zamanı vergitutma bazası müsbət ticarət balansı olan ölkələrin xeyrinə hərəkət edir. Digər tərəfdən, postsovet ölkələri ilə ticarətin mənşə ölkəsi prinsipi, yerdə qalan, yəni uzaq xarici ölkələr ilə təyinat ölkəsi prinsipi ilə aparılması daha çox ƏDV-nin iqtisadi mahiyyətinin deformasiyasına gətirib çıxarırdı. Həmçinin, bu halda yalnız ixracın dəyərinin ƏDV üzrə vergitutma obyekti kimi müəyyən olunması baş verir ki, bu da iqtisadi cəhətdən zəif inkişaf etmiş, xüsusilə beynəlxalq bazarda rəqabət qabiliyyəti aşağı olan ölkələr üçün demək olar ki, qəbul edilməzdir. Bunu da qeyd etməliyik ki, Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsi 1 yanvar 2001-ci il tarixindən qüvvəyə mindikdən sonar Respublikamızda bu prinsip əsasında vergiyə cəlb etməyə son qoyuldu. Təyinat ölkəsi prinsipinə görə, mallar ölkə daxilində istehlak üçün nəzərdə tutulduğu halda, əməliyyat ƏDV üzrə vergitutma obyekti hesab olunur. Bu prinsip tətbiq olunduqda yalnız ölkə ərazisində istehlak olunan bütün malar (işlər və xidmətlər) ƏDV-yə cəlb olunur. Belə ki, təyinat prinsipi mal, iş və xidmətin ƏDV-yə cəlb olunmasının istehlak ölkəsində aparılması ilə xarakterizə olunur. Bu, beynəlxalq prinsipdir və hər bir ölkəyə öz daxili istehlakını ƏDV-yə cəlb etməyə imkan verməklə yanaşı, həm də həmin ölkələrə mövcud vəsaitlərin paylanmasında daha böyük nailiyyətlər əldə etməyə və daha az neqativ nəticələrin yaranmasına şərait yaradır. Tutaq ki, A və B ölkələrinin müxtəlif əmtəə qrupları üzrə ticarət münasibətləri var. A ölkəsi öz ərazisində ƏDV-nin mənşə prinsipini tətbiq edir. B ölkəsi isə təyinat ölkəsi prinsipindən istifadə edir. A ölkəsi B-yə mal ixrac edərkən həmin malları gömrük məntəqəsində ƏDV-yə cəlb edir. Çünki, mənşə ölkəsi prinsipində ixrac ƏDV üzrə vergitutma obyektidir. B ölkəsi də öz növbəsində idxal olunan mallara ƏDV tətbiq edir. Beləliklə, B ölkəsi ərazisində satılan həmin mallar iki dəfə ƏDV-yə cəlb olunur. Deməli, idxal olunan malların qiyməti hər iki ölkədə tətbiq olunan ƏDV dərəcəsi həcmində artmış olur. Bu da idxal olunan malların yerli bazarlarda realizə olunmasını çətinləşdirir. Belə bir vəziyyətin aradan qaldırılması üçün ölkələr arasında qarşılıqlı razılaşma müqaviləsi imzalanır. Eyni zamanda, çox vaxt belə bir vəziyyətin yaranmaması üçün dünya ölkələrinin əksərində təyinat ölkəsi prinsipindən istifadə edilməsi məqsədəuyğun hesab edilir. Bununla əlaqədar beynəlxalq təcrübəni təhlil etdikdə, məlum olur ki, ƏDV tətbiq edilən ölkələrin əksəriyyətində təyinat ölkəsi prinsipindən istifadə edilir. Azərbaycan qanunvericiliyinə gəldikdə isə Azərbaycanda də dünyanın əksər ölkələrində olduğu kimi təyinat ölkəsi prinsipindən istifadə olunur. ƏDV-ni digər vergilərdən fərqləndirən əsas xüsusiyyətlərdən biri də vergi əvəzləşdirilməsi mexanizminin mövcud olmasıdır. Fərdi axrıncı istehlakçılarda ƏDV-ni geri qaytarmaq imkanı yoxdur, amma müəssisələr təchizat zənciri çərçivəsində alınan və növbəti mərhələrə satılan (digər müəssisəyə və ya istehlakçılara) məhsullar və xidmətlər üçün ödənilmiş ƏDV-ni geri ala bilərlər. O cümlədən təchizat zəncirin hər bir mərhələsində vergi biznes tərəfindən əlavə olunan dəyərin daimi hissəsidir, və verginin yığması ilə bağlı xərclər dövlətə yox, daha çox bizneslərə düşür. ƏDV ona görə yaradılıb ki, yüksək satış vergiləri onlardan qaçmağa və fırıldaqlığa səbəb olurdu. Verginin tənqidçiləri qeyd edir ki, o qeyri-proporsional olaraq aşağı və orta gəliri olan ev təsərrüfatları üçün vergi ağırlığını artırır. Ümumiyyətlə beynəlxalq səviyyədə Əlavə Dəyər Vergisinə regional inteqrasiya çərçivəsində vergi sisteminin inkişafı və transformasiyası baxımından vergi harmonizasiyasının əsas aləti kimi baxılır. Vergi harmonizasiyası vahid Avropa İqtisadi məkanının yaradıldığı zaman yaranmışdı və dövlətlərarası regional əməkdaşlıq zamanı inkişaf etmişdi. Bu qlobal məsələnin həyata keçirilməsi məqsədilə ƏDV-nin və digər dolayı vergilərin hesablanması və dərəcələrin eyni həddə qəbul edilməsi yolunda işlər aparılır.

Azərbaycanda ƏDV-nin tətbiqi və inkişaf xüsusiyyətləri

Leqal iqtisadiyyatın normal fəaliyyət göstərməsi üçün əlverişli vergi şəraitinin yaradılması dövlətin vergi siyasətinin əsas istiqamətlərindən biridir. Respublikamızda bu sahədə daim məqsədyönlü işlər görülmüşdür. Belə ki, mənfəət vergisinin dərəcəsi 45 faizdən 20 faizə, əlavə dəyər vergisinin dərəcəsi 28 faizdən 18 faizə, fiziki şəxslərin gəlir vergisinin maksimal dərəcəsi 55 faizdən 25 faizə endirilmiş, aylıq gəlirin vergi tutulmayan məbləği 140 manata qaldırılmışdır. Bütün bunların nəticəsində Azərbaycan Respublikasında əksər vergilərin dərəcələri digər ölkələrdəki analoji vergi dərəcələrindən xeyli aşağıdır.

Nazirlər Kabinetinin 2012-ci il 7 may tarixli qərarı ilə əlavə dəyər vergisi üzrə gömrük borcunun hesablanması idxal olunan mallara münasibətdə gömrük sərhədini keçən gündən, ixrac olunan mallara münasibətdə isə mallara dair bəyannamənin təqdim olunduğu gündən başlanır və həmin gün qüvvədə olan vergi dərəcəsi əsas götürülür. Uyğun olaraq Respublikamızda ƏDV məbləği aşağıdakı qaydada hesablanır:

ƏDV = (D + A + R) x V/100

• D - Malların gömrük rəsmiləşdirilməsi zamanı müəyyən edilmiş gömrük dəyəri;
• A - aksiz vergisi; R - gömrük rüsumları; V - qüvvədə olan vergi dərəcəsi.

Şəxsin ƏDV məqsədləri üçün qeydiyyat haqqında ərizəsində göstərilən məlumatlar vergi orqanı tərəfindən 30 gün müddətində qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada araşdırılır. Ərizədəki məlumatlar düzgün olduqda, araşdırmanın nəticələri üzrə müəyyən edilmiş formada akt tərtib olunur və ərizədə göstərilən məlumatlar ƏDV qeydiyyatı üçün əsas verdikdə vergi orqanı şəxsi ƏDV ödəyicilərinin reyestrində qeydə almağa və ona 5 iş günündən gec olmayaraq qeydiyyat bildirişi verməyə borcludur. Akt iki nüsxədə tərtib olunur və bir nüsxəsi şəxsə təqdim edilir. Şəxsin ərizəsindəki məlumatların düzgün olmadığı müəyyən edildikdə, araşdırmanın nəticələri üzrə müəyyən edilmiş formada əsaslandırılmış akt tərtib olunur. Akt iki nüsxədə tərtib olunur və bir nüsxəsi şəxsə təqdim edilir. Şəxs aktı aldığı gündən 5 gün müddətində dəqiqsizlikləri aradan qaldırıb vergi orqanına təqdim etməlidir. Təqdim edilmiş ərizədə dəqiqsizliklər olmadıqda şəxs qeydiyyata alınır və bu barədə şəxsə vergi orqanı tərəfindən bildiriş göndərilir. Şəxs yuxarıda göstərilən qaydada dəqiqsizlikləri aradan qaldırmadıqda və qeydiyyata alınmadıqda qanunla müəyyən edilmiş qaydada məsuliyyət daşıyır. ƏDV ödəyicisinin qeydiyyat bildirişi ƏDV ödəyicisinə bir dəfə verilir və onda saxlanılır. ƏDV ödəyicisinin qeydiyyat bildirişi itirildikdə və ya yararsız hala düşdükdə vergi ödəyicisinin müraciəti əsasında ona bildirişin surəti verilir.

Bir məhsulun istehsalı və satışını təsəvvür edin. Onu da "şey" adlandırarıq. "Gəlir" əvəzinə də biz "cəm fərq" istifadə edəcəyik. Gəlir isə bütün xərcləri (icarə, maaş) ödəməkdən sonra qalan hissə olacaq.

• İstehsalçı şeyi yaratmaq üçün xammala $1.00 xərcləyir.
• Şey sonra pərakəndə ticarətçiyə $1.20 qiymətlə topdan satılır, və $0.20 cəm fərq gətirir.
• Pərakəndə ticarətçi isə şeyi son istehlakçıya $1.50-ə satır və $0.30 olan cəm fərq əldə edir.

10% satış vergisi ilə:-

• İstehsalçı şeyi yaratmaq üçün xammala $1.00 xərclənir və sübut edir ki, o son istehlakçı deyil.
• İstehsalçı pərakəndə ticarətçidən $1.20 tələb edir, yoxlayır ki o son istehlakçı deyil və $0.20 olan cəm fərq əldə edir.
• Pərakəndə ticarətçi istehlakçıdan $1.65 ($1.50 + ($1.50 x 10%)) tələb edir, dövlətə $0.15 ayrılır, və $0.30 cəm fərq ilə qalır.

Deməli, istehlakçı 10%($0.15) əlavə ödəyir, və dövlət eyni məbləğdə vergi yığır. Pərakəndə ticarətçilər heç bir vergi birbaşa ödəməyiblər (bunu istehlakçı edib), amma onlar kağız işini görməlidi ki, dövlət yığılmış satış vergisini təsdiq etsin. Tədarükçülər və istehsalçılar ancaq düzgün sənədləşmə aparmaq və onların müştərilərinin son istehsalçı olmamasını yoxlamaq inzibati öhdəliyi daşıyırlar.

10% ƏDV:

• İstehsalçı xammala $1.10 ($1 + ($1 x 10%)) ödəyir, və xammalın satıcısı dövlətə $0.10 ayrılır.
• İstehsalçı isə pərakəndə ticatətçidən $1.32 ($1.20 + ($1.20 x 10%)) götürür və dövlətə $0.02 ($0.12 minus $0.10), $0.20 cəm fərq ilə qalarkən ($1.32 – $0.02 – $1.10 = $0.20).
• Pərakəndə ticarətçi isə son istehlakçıya $1.65 ($1.50 + ($1.50 x 10%)) qiymət qoyur və dövlətə $0.03 ($0.15 minus $0.12) verir və $0.30 ($1.65 – $0.03 – $1.32 = $0.30) cəm fərq ilə qalır.

ƏDV ilə istehlakçı satış vergisi ilə eyni məbləği ödəyib. Şirkətlər vergiyə bir şey xərclənməyib. Onların öhdəliyi ancaq lazimi sənədləşməni aparmaq və yığılan və verilən ƏDVləri göstərmək idi. Lakin onlar öz alıcılardan onların son istehlakçı olmamasının sübutu tələb etməkdən azaddılar, həm də öz tədarükçülərə bunu sübut etməyə bilər.

ƏDV sisteminin üstünlüyü odur ki, satış vergisi olanda satıcılar öz alıcılarının son istehlakçı olub-olmamasını yoxlamaq stimulu yoxdur. Başqa sözlərlə, vergi verənin vergi yığmaq meyli yoxdur. Amma ƏDV olan zaman bütün satıcılar vergi yığıb dövlətə göndərirlər. Alıcı ödənilmiş ƏDV geri almaq istəyir, amma bunun üçün öz hüququnu təsdiq etməlidir. Ona görə onun əlində ƏDV köçürməsini və təchizatçının ƏDV qeydiyyat nömrəsini göstərən qayimə olmalıdır.

Ölkə	Standart dərəcə	Azaldılmış dərəcə	Abbr.	Yerli Ad
Avstriya	20%	12% or 10%	USt.	Umsatzsteuer
Belçika	21%	12%, 6% or 0% in some cases	BTW TVA MWSt	Belasting over de toegevoegde waarde Taxe sur la Valeur Ajoutée Mehrwertsteuer
Bolqarıstan	20%	0% or 7%	ДДС	Данък добавена стойност
Kipr	15%	5% (8% taksilər və avtobuslar üçün)	ΦΠΑ	Φόρος Προστιθέμενης Αξίας
Çexiya	20%	10%	DPH	Daň z přidané hodnoty
Danimarka	25%[2]	n/a	moms	Meromsætningsafgift
Estoniya	20%	9%	km	käibemaks
Finlandiya	23%[3]	13% və ya 9%	ALV Moms	Arvonlisävero Mervärdesskatt
Fransa	19.6%	5.5% və ya 2.1%	TVA	Taxe sur la valeur ajoutée
Almaniya	19%	7%	MwSt./USt.	Mehrwertsteuer/Umsatzsteuer
Yunanıstan	23%[4]	13% və ya 6.5% [5] (16%, 8% və 4% adalarda)	ΦΠΑ	Φόρος Προστιθέμενης Αξίας
Macarıstan	27%[6]	18% və ya 5%	ÁFA	Általános forgalmi adó
İrlandiya	21%[7]	13.5%, 4.8% və ya 0%	CBL VAT	Cáin Bhreisluacha (Irish) Value Added Tax (English)
İtaliya	20%	10% və ya 4%	IVA	Imposta sul Valore Aggiunto
Latviya[5]	22%	0% və ya 12%	PVN	Pievienotās vērtības nodoklis
Litva	21%	9% və ya 5%	PVM	Pridėtinės vertės mokestis
Lüksemburq	15%	12%, 9%, 6%, və ya 3%	TVA	Taxe sur la Valeur Ajoutée
Malta	18%	5%	VAT	Taxxa tal-Valur Miżjud
Niderland	19%	6% və ya 0%	BTW	Belasting over de toegevoegde waarde
Polşa	23%	8% və ya 5% [5]	PTU/VAT	Podatek od towarów i usług
Portuqaliya	21%[8] (2011 yanvar ayından isə 23% [9])	13% və ya 6%	IVA	Imposto sobre o Valor Acrescentado
Madeyra və Azores	15%	8% və ya 4%	IVA	Imposto sobre o Valor Acrescentado
Rumıniya	24%+[10]	yeni evlərin birinci alıcıları üçün xüsusi şərtlər ilə 9%, 5%	TVA	Taxa pe valoarea adăugată
Slovakiya	19%	10%	DPH	Daň z pridanej hodnoty
Sloveniya	20%	8.5%	DDV	Davek na dodano vrednost
İspaniya	18%[11]	8% or 4%[12]	IVA	Impuesto sobre el Valor Añadido
Kanar adaları	5%	0% və ya 2%	IGIC	Impuesto General Indirecto Canario
İsveç	25%	12% və ya 6%	Moms	Mervärdesskatt
Birləşmiş Krallıq	17.5% (2011 ilin yanvar ayının 4-də 20%-a qalxacaq[13])	5% və ya 0%	VAT TAW	Value Added Tax Treth Ar Werth

Ölkə	Standart dərəcə	Azaldılmış dərəcə	Yerli ad
Albaniya	20%	0%	TVSH = Tatimi mbi Vlerën e Shtuar
Azərbaycan	18%	10.5% və ya 0%	ƏDV = Əlavə dəyər vergisi
Argentina	21%	10.5% və ya 0%	IVA = Impuesto al Valor Agregado
Ermənistan	20%	0%	AAH = Avelac’vaç aržek’i hark ԱԱՀ = Ավելացված արժեքի հարկ
Avstraliya	10%	0%	GST = Goods and Services Tax
Belarus	20%		ПДВ = Падатак на дададзеную вартасьць
Barbados	15%		VAT = Value Added Tax
Bosniya və Herseqovina	17%	0%	PDV = Porez na dodanu vrijednost
Braziliya	12% + 25% + 5%	0%	*IPI – 12% = Imposto sobre produtos industrializados (Sənaye məhsulları üzrə vergi) – Federal vergi ICMS – 25% = Imposto sobre circulação e serviços (Kommersiya və xidmətlər üzrə vergi) – Dövlət vergisi ISS – 5% = Imposto sobre serviço de qualquer natureza (Hər cür xidmət üzrə vergi) – Şəhər vergisi *IPI = Imposto sobre produtos industrializados (Sənaye məhsulları üzrə vergi) idxal olunan məhsullar üçün 60%-a qədər çata bilər.
Boliviya	13%		IVA = Impuesto al Valor Agregado
Kanada	5% GST+0%-10%PST(HST)	5%/0%2	GST = Goods and Services Tax, TPS = Taxe sur les produits et services; HST1 = Harmonized Sales Tax, TVH = Taxe de vente harmonisée
Çili	19%		IVA = Impuesto al Valor Agregado
Kolumbiya	16%		IVA = Impuesto al Valor Agregado
ÇXR3	17%	6% və ya 3%	增值税 (pinyin:zēng zhí shuì)
Xorvatiya	23%	10% və ya 0%	PDV = Porez na dodanu vrijednost
Dominikan Respublikası	16%	12% və ya 0%	ITBIS = Impuesto sobre Transferencia de Bienes Industrializados y Servicios
Ekvador	12%		IVA = Impuesto al Valor Agregado
Misir	10%		VAT = Value Added Tax (الضريبة على القيمة المضافة)
Salvador	13%		IVA = Impuesto al Valor Agregado
Efiopiya	15%		VAT = Value Added Tax
Fici	12.5%	0%	VAT = Value Added Tax
Gürcüstan	18%	0%	DGhG = Damatebuli Ghirebulebis gdasakhadi დღგ = დამატებული ღირებულების გადასახადი
Qvatemala	12%		IVA = Impuesto al Valor Agregado
Qayana[14]	16%	0%	VAT = Value Added Tax
İran	3%		VAT = Value Added Tax (مالیات بر ارزش افزوده)
İslandiya	25.5%	7%4	VSK, VASK = Virðisaukaskattur
Hindistan5	12.5%	4%, 1%, və ya 0%	VAT = Valued Added Tax
İndoneziya	10%	5%	PPN = Pajak Pertambahan Nilai
İsrail6	16%7		Ma'am = מס ערך מוסף
Yaponiya	5%		İstehlak vergisi = 消費税
Cənubi Koreya	10%		VAT = 부가세(附加稅, Bugase) = 부가가치세(附加價値稅, Bugagachise)
Cersi8	3%	0%	GST = Goods and Services Tax
İordaniya	16%		GST = Goods and Services Tax
Qazaxıstan	12%		ҚCҚ = Қосымша салық құны (Kazakh) НДС = Налог на добавленную стоимость (Russian)) VAT = Value Added Tax
Livan	10%		TVA = Taxe sur la valeur ajoutée
Mərakeş	20%		GST = Goods and Services Tax (الضريبة على القيمة المضافة)
Moldova	20%	8%, 5% və ya 0%	TVA = Taxa pe Valoarea Adăugată
Şimali Makedoniya	18%	5%	ДДВ = Данок на Додадена Вредност, DDV = Danok na Dodadena Vrednost
Malayziya9	10%		GST = Goods and Services Tax (Dövlət vergisi)
Meksika	16%	11%, 0%	IVA = Impuesto al Valor Agregado
Monteneqro	17%		PDV = Porez na dodatu vrijednost
Mavriki	15%		VAT = Value Added Tax
Yeni Zelandiya	12.5% (2010 ilin oktyabrından 20%)		GST = Goods and Services Tax
Norveç	25%	14% və ya 8%	MVA = Merverdiavgift (bokmål)or meirverdiavgift (nynorsk) (informally moms)
Fələstin Dövləti	14.5%		VAT = Value Added Tax
Pakistan	16%	1% və ya 0%	GST = General Sales Tax
Panama	7%		ITBMS = Impuesto de Transferencia de Bienes Muebles y Servicios
Paraqvay	10%	5%	IVA= Impuesto al Valor Agregado
Peru	19%		IGV = Impuesto General a la Ventas
Filippin	12%10		RVAT = Reformed Value Added Tax, locally known as Karagdagang Buwis / Dungag nga Buhis
Rusiya	18%	10% və ya 0%	НДС = Налог на добавленную стоимость, NDS = Nalog na dobavlennuyu stoimost’
Serbiya	18%	8% və ya 0%	ПДВ = Порез на додату вредност, PDV = Porez na dodatu vrednost
Sinqapur	9%		GST = Goods and Services Tax
CAR	14%	0%	VAT = Valued Added Tax
Şri-Lanka	12%
İsveçrə	7.6% (8% from 2011 to 2017)	3.6% (mehmanxana sektoru) and 2.4% (istehlak malları) Müvəqqəti olaraq 3.8%-ə və 2.5%-ə Invalidenversicherung (Əlillik sığortası) 2011-2017 maliyyəşdirməsinə uyğun olaraq dəyişir.	MWST = Mehrwertsteuer, TVA = Taxe sur la valeur ajoutée, IVA = Imposta sul valore aggiunto, TPV = Taglia sin la Plivalur
Çin Respublikası	5%
Tailand	7%		VAT = Value Added Tax, ภาษีมูลค่าเพิ่ม
Trinidad və Tobaqo	15%
Türkiyə	20%	10% və ya 1%	KDV = Katma değer vergisi
Ukrayna	20%	0%	ПДВ = Податок на додану вартість, PDV = Podatok na dodanu vartist’.
Uruqvay	22%	10%	IVA = Impuesto al Valor Agregado
Özbəkistan	20 %		НДС = Налог на добавленную стоимость
Vyetnam	10%	5% və ya 0%	GTGT = Giá Trị Gia Tăng
Venesuela	12%	11%	IVA = Impuesto al Valor Agregado