Antil adaları
Antil adaları (isp. Antillas) - Karib dənizi və Meksika körfəzi suları ilə yuyulan, Şimali Amerika və Cənubi Amerika arasında yerləşən adalar qrupu.
| Antil adaları | |
|---|---|
| ing. Antilles, fr. Antilles, isp. Antillas, nid. Antillen | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Adaların sayı | 50 |
| Ən böyük adası | Kuba adası |
| Ümumi sahəsi | 228662 km² |
| Hündür nöqtəsi | 3087 m |
| Əhalisi | 42.000.000 nəfər (2009-cu il) |
| Yerləşməsi | |
| 12°11′10″ şm. e. 68°59′22″ q. u. | |
| Ölkələr | |
| Akvatoriya | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ümumi məlumat
[redaktə | mənbəni redaktə et]Arxipelaqın sahəsi 228 662 km², əhalisi 42 mln. təşkil edir. Böyük Antil adalarına (Kuba, Haiti, Yamayka, Puerto-Riko) və Kiçik Antil adalarına (Virciniya adaları, Küləktutan adalar, Küləktutmayan adalar, Trinidad, Tobaqo və Barbados adaları) ayrılır. Antil adalarında Antiqua və Barbuda, Barbados, Haiti, Qrenada, Dominika, Dominikan Respublikası, Kuba, Sent-Vinsent və Qrenadina, Sent-Lüsiya, Sent-Kits və Nevis, Trinidad və Tobaqo, Yamayka dövlətləri, həmçinin Böyük Britaniya, ABŞ, Fransa və Niderlanda məxsus ərazilər yerləşir. Adaların bir hissəsi Venesuelanın tərkibindədir.[1]
Coğrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Adalar materik və vulkan mənşəlidir. Səthinin çox hissəsi dağlıqdır (maksimum hündürlüyü təqribən 3175 m); düzənliklər, əsasən, Kuba və Haitinin cənub-şərq hissəsində, həmçinin Virciniya və Küləktutmayan adalardadır. Vulkan mənşəli adalar Küləktutan adalar arxipelaqında üstünlük təşkil edir (fəaliyyətdə olan vulkanlar var. Dyabloten, Sufriyer, Montan-Pele və s.). Küləktutmayan adalar Karib And dağları strukturları ilə əlaqədardır. Antil adalarının ərazisi (Kubanın düzən sahələrindən başqa) çox seysmikdir.
İqlimi
[redaktə | mənbəni redaktə et]İqlimi tropik passatdır. İllik yağıntı 1200–2000 mm, küləktutan yamaclarda 5000 mm, küləktutmayan yamaclarda 700–800 mm-dir. Yayın axırlarında güclü qasırğalar səciyyəvidir.
Bitki örtüyü
[redaktə | mənbəni redaktə et]Təbii bitki örtüyünə –savannalara və tropik meşələrə az rast gəlinir. Küləktutan yamaclarda həmişəyaşıl meşələr qalmaqdadır.[2]
Böyük Antil adalarının tərkibinə daxil olan adalar:
| Ada | Sahə, km² |
Əhali, nəf. |
Sıxlıq, nəf./km² |
Dövlət |
|---|---|---|---|---|
| Kuba | 110.860 | 11.242.621 | 101,41 |  Kuba
|
| Haiti | 76.480 | 19.890.000 | 260,07 |  Dominikan Respublikası və  Haiti
|
| Yamayka | 10.991 | 2.735.520 | 248,89 |  Yamayka
|
| Kayman adaları | 264 | 54.878 | 207,87 |  Kayman adaları (Böyük Britaniyanın mülkiyyəti)
|
| Puerto-Riko | 9.104 | 3.994.259 | 438,74 |  Puerto-Riko (ABŞ)
|
| Ümumi | 207435 | 37862400 | 182,53 |
- Kiçik Antil adalarının tərkibinə əlliyə yaxın ada daxildir. Burada daxil ən iri adalar Trinidad adası və Puerto-Rikodur.
Tərkibinə daxil olan adalar:
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Archivo de fotos del Caribe
- Biblioteca digital del Caribe
- Viajes al Caribe Arxivləşdirilib 2017-07-20 at the Wayback Machine
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Antilles/Greater Antilles and Lesser Antilles/Antilles Map Arxivləşdirilib 2019-01-15 at the Wayback Machine, Map Universal
- ↑ Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 545. ISBN 978-9952-441-02-4.