Boris Şapoşnikov
Boris Mixayloviç Şapoşnikov (rus. Борис Михайлович Шапошников; 2 oktyabr 1882[1][2], Zlatoust, Ufa quberniyası[3] – 26 mart 1945[3][1][…], Moskva, RSFSR, SSRİ[3]) — rus və sovet hərb xadimi və nəzəriyyəçisi, Sovet İttifaqı Marşalı (1940), professor (1935)[4].
| Boris Şapoşnikov | |
|---|---|
| rus. Борис Михайлович Шапошников | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri |
Zlatoust, Ufa quberniyasıı,  Rusiya İmperiyası |
| Vəfat tarixi | (62 yaşında) |
| Vəfat yeri |
Moskva,  SSRİ |
| Vəfat səbəbi | vərəm |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı |
Rusiya İmperiyası SSRİ |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Rus |
| Qoşun növü |
Rusiya İmperator Ordusu Qızıl Ordu |
| Xidmət illəri | 1901–1945 |
| Rütbəsi |
 Marşal |
| Komandanlıq edib |
|
| Vəzifəsi | Sovet İttifaqı Marşalı |
| Döyüşlər |
Birinci dünya müharibəsi Rusiya vətəndaş müharibəsi Böyük Vətən müharibəsi |
| Təltifləri |
Rusiya İmperiyası:      |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]1882-ci ildə Ufa quberniyasının Zlatoust şəhərində (indiki Çelyabinsk vilayəti), xidmətçi ailəsində içində doğulmuşdur. Atası Mixail Petroviç (1837–1912), Orenburq kazaklarından olmuş, xüsusi naymada xidmət etmişdir. Anası Pelageya Kuzminiçna müəllim işləmişdir. B. M. Şapoşnikov 1899-cu ildə Krasnoufimski Sənaye və Perm Real Məktəbini bitirmişdir.
Hərbi fəaliyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Boris Şapoşnikov Birinci dünya müharibəsində iştirak etmişdir. 1928–1931-ci illərdə Qızıl Ordunun Baş qərargah rəisi olmuşdur. Böyük Vətən müharibəsində Baş qərargah rəisi (1941, iyul—1942, may), xalq müdafiə komissarının müavini (1942, may—1943, iyun), Baş qərargah Hərbi Akademiyasının rəisi (1943–1945) olmuşdur[5]. Sovet qərargah kadrlarının hazırlanmasında xüsusi xidmətləri olmuşdur. Boris Şapoşnikov 26 mart 1945-ci ildə Moskvada vəfat etmiş, Qırmızı meydanda Kreml divarı yaxınlığında dəfn olunmuşdur.
Mükafatları
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rusiya İmperiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]- IV dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni (26.10.1914)
- IV dərəcəli Müqəddəs Vladimir ordeni (02.11.1914)
- III dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni (1915)
- III dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordeni (22.07.1916)
- II dərəcəli Müqəddəs Anna ordeni (01.11.1916)
SSRİ
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 3 dəfə Lenin ordeni (31.12.1939, 03.10.1942, 21.02.1945)
- 2 dəfə "Qırmızı Bayraq" ordeni (14.10.1921, 03.11.1944)
- Suvorov ordeni (22.02.1944)
- 2 dəfə "Qırmızı Ulduz" ordeni (15.01.1934, 22.02.1938)
- "Fəhlə-Kəndli Qırmızı Ordusunun XX illiyi" yubiley medalı (22.02.1938)
- "Moskvanın müdafiəsinə görə" medalı (01.05.1944)
Ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Горелик Я. М. Маршал Советского Союза Борис Михайлович Шапошников. Краткий очерк жизни и деятельности. — М., 1961.
- Григорян А. М., Мильбах В. С., Чернавский А. Н. Политические репрессии командно-начальствующего состава, 1937–1938 гг. Ленинградский военный округ. — СПб.: Издательство Санкт-Петербургского университета, 2013. — 423 с. — ISBN 978-5-288-05282-8.
- Лазарев С. Е. Социокультурный состав советской военной элиты 1931–1938 гг. и её оценки в прессе русского зарубежья. — Воронеж: Воронежский ЦНТИ — филиал ФГБУ "РЭА" Минэнерго России, 2012. — 312 с. — 100 экз. — ISBN 978-5-4218-0102-3.
- Круглов А. И. Выдающийся военный деятель: К 110-летию Б. М. Шапошникова // Военная мысль : Военно-теоретический журнал. Печатный орган Министерства обороны Российской Федерации. — М.: Редакционно-издательский центр МО РФ, 1993. — № 1. — ISSN 0236–2058.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Шапошников Борис Михайлович на сайте Министерства обороны Российской Федерации (rus.)
- Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза, 1898–1991.
- Министерство обороны РФ. Начальники Общевойсковой Академии ВС РФ Arxivləşdirilib 2008-03-19 at the Wayback Machine.
- Суржик Д. В. "Шапошников Борис Михайлович". Проект РВИО и ВГТРК «100 великих полководцев». 2013-06-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-29.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ Boris Mikhailovich Shaposhnikov // TracesOfWar.
- ↑ 1 2 3 Шапошников Борис Михайлович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. X ҹилд: Фрост—Шүштәр. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1987. С. 466.
- ↑ Захаров М.В. Ученый и воин, 2 изд., М., 1978
