Bretanlı Anna

Bretanlı Anna (fr. Anne de Bretagne) (25 yanvar 1477 – 9 yanvar 1514, Blua^[2]) ― Bretan hersoqinası və Fransa kralının xanımı. Fransa tarixində 2 dəfə Fransa kraliçası olmuş yeganə qadındır. Bundan başqa İtalyan müharibələri əsnasında, Anna 1501–1504-cü illərdə Neapol kraliçası, 1499–1500 və 1500–1512-ci illərdə isə Milan hersoqinası oldu.

Bretanlı Anna
fr. Anne de Bretagne
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	25 yanvar 1477
Vəfat tarixi	9 yanvar 1514 (36 yaşında)
Vəfat yeri	Blua
Dəfn yeri	Sen-Deni bazilikası
Həyat yoldaşları	VIII Şarl (6 dekabr 1491–7 aprel 1498)[1], XII Lüdovik (8 yanvar 1499–9 yanvar 1514)[1], I Maksimilian (1490–1491)[1]
Uşaqları	Fransalı Klod[1]
Monoqram
İmzası
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Uşaqlıq illəri Fransanın Bretan bölgəsi üzərində nüfuz müharibəsi apardığı illərə təsadüf edən Annanın atası II Fransisk Montfort sülaləsinin son kişi namizədi idi. Onun 1488-ci ildə vəfatından sonra Anna yeganə övladı olaraq, hələ 11 yaşında ikən Bretan hersoqinası oldu. Ancaq Fransa təhlükəsi hələ də davam etməkdə idi. Fransa krallığına qarşı müttəfiq axtaran Anna 1490-cı ildə Avstriyalı Maksimilianla vəkalətən evləndi. 2 il davam edən bu formal evlilik boyunca cütlük bir-birini heç vaxt görmədi. Üstəlik Fransa himayəsində olan Bretan hersoqluğunun Avstriyalılarla müttəfiq olması Fransa kralı VIII Çarlzın narazılığına səbəb olmuşdu. Fransa ordusunun bölgəyə hücum etməsiylə Anna bu evlilikdən imtina etməyə məcbur edildi. Cütlüyün nikahı 1492-ci ilin əvvəlində Roma papası tərəfindən rəsmi şəkildə ləğv edildi.

Bretanlı Anna hələ ilk nikahı rəsmi şəkildə ləğv edilmədən öncə 1491-ci ilin dekabrında Endr və Luaradakı Lanj qalasında Fransa kralı VIII Çarlzla evləndi. Bu nikaha məcbur edilən Anna bir neçə dəfə hamilə qalsa da, övladları ya ölü doğuldu, ya da yetkinlik yaşına çatmadan vəfat etdi. Bu səbəblə ərinin 1498-ci ildə vəfatından sonra Fransa taxtına onun ata şəcərəsindən qohumu olan Orleanlı Lüdovik çıxdı. Bretan hersoqluğunun varlığını davam etdirmək üçün Anna bu dəfə yeni kralla evlənməyə məcbur oldu. XII Lüdovik xanımına dərin sevgiylə bağlandı. Cütlüyün bu nikahdan 2 qızı dünyaya gəlsə də, bunlardan heç biri Fransa taxtında varis elan olunmadı. Bununla yanaşı qızlardan böyüyü — Klod anasının varisi olaraq Bretan hersoqluğunun vəliəhdi elan olundu. Varisi olan qızı Fransalı Klodu vaxtilə formal olaraq evli qaldığı I Maksimilianın nəvəsi Karlla nişanlayan Annanın ani ölümü bu nikaha mane oldu. Qızı Klod isə atasından sonra Fransa taxtına çıxan Anqulemli Fransisklə evləndi və beləcə, Bretan bölgəsi tamamilə Fransa tərəfindən ilhaq olundu.

• Labande-Mailfert, Yvonne. Charles VIII et son milieu: 1470–1498 — La jeunesse au pouvoir, Librairie C. Klincksieck, 1975, p. 93.
• François-Olivier Rousseau, Patricia Canino. Corps de pierre: gisants de la Basilique de Saint-Denis, Regard, 1999, p. 21.
• Christelle Cazaux. La musique à la cour de François Ier, Librairie Droz, 2002, pp. 39–40.
• Didier Le Fur. Anne de Bretagne, Guénégaud, 2000, p. 188.