Katerina Yuşşenko
Katerina Yuşşenko (ukr. Катерина Михайлівна Ющенко; 1 sentyabr 1961, Çikaqo[1]) — ukraynalı və amerikalı iqtisadçı, sahibkar və Ukraynanın üçüncü prezidenti Viktor Yuşşenkonun (2005–2010) ikinci həyat yoldaşı. ABŞ hökumətində və özəl sektorda uğurlu karyera quran Yuşşenko hazırda xeyriyyə işləri ilə məşğuldur.
| Katerina Yuşşenko | |
|---|---|
| ukr. Катерина Михайлівна Ющенко | |
 | |
| 23 yanvar 2005 – 25 fevral 2010 | |
| Prezident | Viktor Yuşşenko |
| Əvvəlki | Lyudmila Kuçma |
| Sonrakı | Lyudmila Yanukoviç |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Katherine Chumachenko |
| Doğum tarixi | 1 sentyabr 1961 (62 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Həyat yoldaşı | |
| Dini | şərqi ortodoks xristianlıq |
|
|
|
| Təltifləri |
   |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Validenyləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Yuşşenkonun atası Mixaylo Çumaçenko 1917-ci ildə Xarkov vilayətinin Zaitsivka bölgəsində böyük fermer ailəsində anadan olub. O, 1932–1933-cü illərdə Sovet Aclığından sağ çıxmış ailəsinin azsaylı üzvlərindən biri idi. Çumaçenko Luqansk vilayətinin Lisiçansk şəhərində elektrik mühəndisliyi üzrə təhsil alıb. Sovet Ordusunda xidmət etmiş və 1942-ci ildə alman qüvvələri tərəfindən əsir götürülərək Almaniyaya aparılmışdır.
Yuşşenkonun anası Sofiya Çumaçenko 1927-ci ildə Kiyev vilayətinin Litki şəhərində anadan olub və 2012-ci il sentyabrın 30-da Kiyevdə vəfat edib. Sofiya Çumaçenko kəndinin bir çox digər gənc qadınları ilə birlikdə Sovet İttifaqının işğalından az sonra 14 yaşında köləlik üçün faşist Almaniyasına aparılıb.
Katerina Yuşşenkonun valideynləri Almaniyada tanış olub, evlənib və 1945-ci ildə bacısı Lidiyanı dünyaya gətirib. Mixaylo Çumaçenko 1945-ci ildə ağır vərəm xəstəliyinə tutulub və səkkiz ilini vərəm sanatoriyasında keçirib.
Çumaçenkolar ailəsi 1956-cı ildə Çikaqodakı Ukrayna Pravoslav Kilsəsinin dəvəti ilə ABŞ-yə mühacirət edib. Mixaylo Çumaçenko 1984-cü ildə təqaüdə çıxana qədər Çikaqoda elektrik işləyib. Çumaçenkolar 1987-ci ildə Floridaya köçüblər. Çumaçenko vətəni Ukraynaya üç dəfə — 1991, 1994 və 1995-ci illərdə səfər edib. Arzusu kəndinə qayıdıb kiçik bir təsərrüfat qurmaq idi. 1998-ci ildə vəfat edib və Kiyevdə dəfn olunub.
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Katerina Yuşşenko Ketrin Kler Çumaçenko olaraq Çikaqoda Ukraynanın Sol Sahilindən gələn bir mühacir ailəsində anadan olub. O, ABŞ Dövlət Departamentinin keçmiş rəsmisidir. Dövlət katibinin insan hüquqları və humanitar məsələlər üzrə köməkçisinin xüsusi köməkçisi vəzifəsində çalışıb. O, Corctaun Universitetinin Edmund A. Uolş Xarici Xidmət Məktəbində Beynəlxalq İqtisadiyyat üzrə bakalavr dərəcəsinə (1982) və Çikaqo Universitetinin Ali Biznes Məktəbində MBA dərəcəsinə (1986) malikdir.
Daha sonra o, Ronald Reyqanın administrasiyası dövründə Ağ Evdə İctimai Əlaqələr İdarəsində çalışıb. Daha sonra o, Corc Herbert Volker Buş administrasiyası dövründə ABŞ Maliyyə Nazirliyinin icraçı katibi vəzifəsində çalışıb. Həmin vəzifədən ayrıldıqdan sonra o, Amerika Birləşmiş Ştatları Konqresinin Birgə İqtisadiyyat Komitəsinin heyətində çalışıb. O, Ukrayna azadlığını elan etdikdən sonra Ukrayna-ABŞ Fondunun təsisçilərindən biri və vitse-prezidenti olub. O, həm də Pilip Orlik İnstitutunun direktorluğunu edib. 1993-cü ildə o, KPMG Peat Marwick/Barents Qrup-da Bank Təlim Proqramı üzrə məsləhətçi və Ölkə Meneceri kimi işə qoşuldu və burada sonradan evləndiyi Viktor Yuşşenko ilə tanış oldu. 2000-ci ilin avqustunda ikinci övladını gözləyərkən işini tərk etdi.
Yuşşenko hazırda rəhbərlik etdiyi "Ukrayna 3000" Beynəlxalq Fondu ilə çoxsaylı xeyriyyə layihələrində iştirak edir.[2] Fondun əsas prioriteti Ukraynada uşaqlar üçün daha yaxşı sağlamlıq şəraiti təmin etməkdir. 2001-ci ildə yaradılan "Ukrayna 3000" Fondunun Müşahidə Şurasının tərkibinə Ukraynanın ən görkəmli təhsil, humanitar, mədəniyyət, ədəbiyyat və idman xadimləri daxildir. Prezident Viktor Yuşşenko 2005-ci ildə inauqurasiyaya qədər Müşahidə Şurasının sədri vəzifəsində çalışıb. O vaxtdan onun sədri Katerina Yuşşenkodur. Fondun bütün proqram və layihələri üç əsas istiqamət üzrə həyata keçirilir: "Dünənki Ukrayna", "Bu günün Ukraynası" və "Sabahın Ukraynası". Fondun ən böyük layihələri "Xəstəxanadan xəstəxanaya" proqramı, "Gələcəyin Uşaq Xəstəxanası"nın tikintisi və dəstəklənməsi və "Uşaqlıq sevinci – Azad Hərəkətlər" proqramlarıdır.
Ukrayna siyasəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ərinin əleyhdarları onu ABŞ vətəndaşı olaraq qaldığına görə tənqid ediblər. 2004-cü ildə Ukraynada prezident seçkiləri kampaniyası zamanı ABŞ hökumətinin əməkdaşı və hətta Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin agenti kimi o, ərinin qərarlarına ABŞ hökumətinin təsirini təmin etməkdə günahlandırılıb.[3] O, bundan əvvəl rusiyalı televiziya jurnalisti Mixail Leontiev tərəfindən Yuşşenkoya Ukraynada hakimiyyəti ələ keçirməyə kömək etmək üçün Amerika layihəsini həyata keçirməkdə ittiham edilmişdi; 2002-ci ilin yanvarında o, ona qarşı böhtan iddiasını qazanıb. Ukraynanın hökumətyönlü "İnter" telekanalı 2001-ci ildə Leontievin ittihamlarını təkrarlasa da, 2003-cü ilin yanvarında o, kanala qarşı böhtan iddiasını da qazanıb. 2005-ci ildə Ukrayna vətəndaşlığını alıb.
Ailəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Katerynanın Viktor Yuşşenkodan 3 övladı var: Sofiya, Xristina və Taras. Yuşşenkonun birinci evliliyindən 2 övladı var: Vitalina (d. 1980) və Andrey (d. 1985).
Mükafatları
[redaktə | mənbəni redaktə et]- UNESCO-nun Xüsusi Mükafatı "Qızıl Piramida", noyabr 2005
- Ostroq Akademiyasından Şahzadə Vasili-Konstantin Ostroqskinin medalı, oktyabr 2005
- Çikaqo Biznes Məktəbi Universitetindən "2005-ci ilin İcma Xidmətinə görə Fəxri Məzun Mükafatı", oktyabr 2005
- Çernobıl Uşaq Fondunun xüsusi mükafatı, aprel 2006
- "Kiyev-Mohyla Kollegiyası" gimnaziyasının fəxri müəllimi mükafatı, fevral 2007
- Qütb Ulduzu Ordeninin Böyük Xaçı (İsveç, 2008)[4]
- Truman-Reyqan Azadlıq medalı (ABŞ, 2008)
- 1-ci dərəcəli Üç Ulduz ordeni (Latviya, 19 iyun 2008)[5]
- "Respublikanın mənafeyi naminə" ordeni (Malta, 9 iyul 2008)
- Kilsəyə və Papaya Xidmət Xaçı (Vatikan, 29 iyun 2009)
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 http://www.sott.net/article/274362-Western-powers-back-neo-nazi-coup-in-Ukraine.
- ↑ "Kateryna Yushchenko's Biography | Ukraine 3000 International Charitable Fund". www.ukraine3000.org.ua. 2015-12-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-17.
- ↑ "Even as private citizen, Kateryna Yushchenko finds criticism remains". KyivPost. 6 May 2010. 2015-12-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-17.
- ↑ "Ющенко получил от шведов Серафима с Крестом, а его жена — Полярную звезду". 2008-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-11-03.
- ↑ Указ Президента Латвийской Республики от 19 июня 2008 года Список награждённых на сайте Президента Латвии Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine (latış.)
