Milli azlıqların müdafiəsi üzrə Çərçivə Konvensiyası

Milli azlıqların müdafiəsi üzrə Çərçivə Konvensiyası (ing. Framework Convention for the Protection of National Minorities) — 1 fevral 1995-ci ildə imzalanan Avropa Şurası konvensiyası. Fransa, Monako, Andorra və Türkiyə tərəfindən imzalanmamış Avropa Şurasına üzv dövlətlərdən; imzalanmış, lakin Belçika, Yunanıstan, İslandiya və Lüksemburq tərəfindən təsdiqlənməmişdir.^[1]

Konvensiyanın həyata keçirilməsinə iştirakçı ölkələrin hesabatlarını qiymətləndirən Məşvərət Komitəsi və CC-nin fikirlərinə əsasən tövsiyələr verən Avropa Şurası Nazirlər Komitəsi nəzarət edir. Fərdi şikayət mexanizmi yoxdur və konvensiya zəif bir mexanizm kimi qəbul edilir^[2].

• Preambula və I hissə (maddə 1-3) - konvensiyanın məqsədləri, prinsipləri və orada təsbit edilmiş hüquqlardan istifadə hüququ.
• II hissə (maddə 4-19) - konvensiya tərəflərinin öhdəliklər kataloqu:
  • Maddə 4. Ayrı-seçkiliyin qadağan edilməsi.
  • Maddə 5. Asimilyasiya siyasətinin qadağan edilməsi.
  • Maddə 6. Mədəniyyət və şəxsiyyətin qorunması şərtləri.
  • Maddə 7. Sərbəst toplaşma, birləşmə, söz və din azadlığı.
  • Maddə 8. Dini etiqad azadlığı
  • Maddə 9. İfadə azadlığı
  • Maddə 10. Azlıqların dilindən istifadə azadlığı.
  • Maddə 11. Azlıqların dillərinin ictimai yerlərdə və şəxs adlarında istifadəsi
  • Maddə 12. Təhsil sahəsindəki inteqrasiya
  • Maddə 13. Azlıqlar üçün özəl təhsil müəssisələri yaratmaq hüququ
  • Maddə 14. Azlığın dilini və onun dilini öyrənmək.
  • Maddə 15. İştirak üçün şərtlər
  • Maddə 16. Əhalinin quruluşunun dəyişdirilməsi tədbirlərindən imtina
  • Maddə 17. Sınırarası təmaslar
  • Maddə 18. Sınırarası əməkdaşlıq.
  • Maddə 19. Konvensiyanın prinsiplərindən kənarlaşma imkanları.
• III hissə (20-23-cü maddələr) — konvensiyanın şərhi qaydaları.
• IV hissə (24-26-cı maddələr) — konvensiyaya riayət olunmasına nəzarət.
• V hissə (27-32-ci maddələr) — konvensiyanın imzalanması, təsdiqlənməsi və ləğvi prosesi.

• Regional və ya Azlıqların Dilləri üçün Avropa Xartiyası

• Текст конвенции и Пояснительного доклада к ней
• Сайт Секретариата Конвенции (ing.) (fr.)
  • Комментарий Консультативного комитета по вопросам образования в свете Конвенции, 2006
  • Комментарий Консультативного комитета по вопросам эффективного участия лиц, принадлежащих к национальным меньшинствам, в культурной, социальной, экономической жизни и в общественных делах, 2008
  • Комментарий Консультативного комитета «Языковые права лиц, принадлежащих к национальным меньшинствам, предусмотренные в Рамочной конвенции»
  • Комментарий Консультативного комитета «Сфера применения Рамочной конвенции о защите национальных меньшинств»
• Рамочная конвенция по защите национальных меньшинств. Руководство для НПО
• Troebst S. The Council of Europe’s Framework Convention for the Protection of National Minorities revisited (ing.)
• Введение к книге The Rights of minorities in Europe // Ed. M. Weller. New York: Oxford University Press, 2005. ISBN 0-19-927858-X (ing.)
• Раздел «Совет Европы» Minority Electronic Resources (ing.)