NetBeans

NetBeans — Java üçün inteqrasiya olunmuş inkişaf mühiti (IDE). NetBeans proqramları modul adlanan modulyar proqram komponentləri toplusu əsasında tərtib etməyə imkan verir. NetBeans Windows, macOS, Linux və Solaris kimi əməliyyat sistemlərində işləyir. Java ilə yanaşı, PHP, C, C++, HTML5^[3] və JavaScript kimi digər dillər üçün uzantılara sahibdir. NetBeans IDE daxil olmaqla NetBeans-a əsaslanan proqramlar üçüncü tərəf tərtibatçılar tərəfindən genişləndirilə bilər.^[4]

NetBeans
Tipi	İnteqrasiya olunmuş inkişaf mühiti
Tərtibatçı	Apache Software Foundation, Oracle, Sun Microsystems
Repozitoriya	github.com/apache/netbea…
Proqramlaşdırma dili	Java[2]
Əməliyyat sistemi	Microsoft Windows, Linux, macOS, Solaris
Yayımlanma tarixi	1997
Platforma	JVM
Sonuncu versiya	23[1]
Sayt	netbeans.apache.org
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

NetBeans 1996-cı ildə Praqadakı Karl Universitetinin Riyaziyyat və Fizika fakültəsinin rəhbərliyi altında Java IDE tələbə layihəsi olan "Xelfi" (Delphi-də söz oyunu)^[5][6] kimi başladı. 1997-ci ildə Roman Stanek layihə ətrafında bir şirkət yaratdı və 1999-cu ildə Sun Microsystems tərəfindən satın alınana qədər NetBeans IDE-nin kommersiya versiyalarını istehsal etdi. Növbəti ilin iyun ayında Sun Microsystems NetBeans IDE-ni açıq mənbəyə çevirdi. O vaxtdan bəri NetBeans icması böyüməyə davam edir.^[7] 2010-cu ildə Sun Microsystems (NetBeans də onunla birlikdə) Oracle Corporation tərəfindən satın alındı. NetBeans "Oracle"in tərkibində olarkən şirkətin məhsulu olan havayı proqram təminatı JDeveloper ilə uyğunlaşmalı idi, 2012-ci ilə qədər hər iki IDE ortaq kod bazası olan NetBeans Platforması ətrafında yenidən quruldu. 2016-cı ilin sentyabrında Oracle NetBeans layihəsini The Apache Software Foundation-a bağışlamağı təklif etdi və bunun "Java 9 və NetBeans 9 və ondan sonrakı versiyaların qarşıdan gələn buraxılışı vasitəsilə NetBeans komponentlərinə layihənin istiqaməti və gələcəkdəki uğurunda daha çox söz haqqı vermək üçün NetBeans idarəetmə modelini açmaq" olduğunu bildirdi. Bunu Javanın yaradıcısı Ceyms Qoslinq də təsdiqlədi.^[8] Layihə 2016-cı ilin oktyabrında Apache Incubator-a daxil edildi.^[9]

• Boudreau, Tim; Glick, Jesse; Greene, Simeon; Woehr, Jack; Spurlin, Vaughn. NetBeans: The Definitive Guide (First). O'Reilly Media. oktyabr 15, 2002. səh. 672. ISBN 0-596-00280-7.
• Heffelfinger, David. Java EE 5 Development with NetBeans 6 (First). Packt Publishing. oktyabr 31, 2008. səh. 400. ISBN 978-1-84719-546-3.
• Myatt, Adam. Pro Netbeans IDE 6 Rich Client Platform Edition (First). Apress. fevral 21, 2008. səh. 491. ISBN 978-1-59059-895-5. January 12, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 29, 2009.
• Keegan, Patrick; Champenois, Ludovic; Crawley, Gregory; Hunt, Charlie; Webster, Christopher. NetBeans IDE Field Guide: Developing Desktop, Web, Enterprise, and Mobile Applications (Second). Prentice Hall. may 9, 2006. səh. 424. ISBN 978-0-13-239552-6.
• Böck, Heiko. The Definitive Guide to NetBeans Platform (First). Apress. iyul 1, 2009. səh. 450. ISBN 978-1-4302-2417-4. April 2, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 18, 2010.
• Petri, Jürgen. NetBeans Platform 6.9 Developer's Guide (First). Packt Publishing. avqust 11, 2010. səh. 288. ISBN 978-1-84951-176-6.
• Böck, Heiko. The Definitive Guide to NetBeans Platform 7 (First). Apress. dekabr 28, 2011. səh. 592. ISBN 978-1-4302-4101-0. March 13, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 19, 2012.
• Wexbridge, Jason; Nyland, Walter. NetBeans Platform for Beginners (Second). Leanpub. mart 25, 2014. səh. 361.

• netbeans.apache.org — Rəsmi saytı