Patrik Blekett

Patrik Maynard Stuart Blekett-(ing. Patrick Maynard Stuart Blackett, Baron Blackett) — (18 noyabr 1897,[7][8] London — 13 iyul 1974,[9] London) — ingilis fiziki, fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı.

Patrik Blekett
ing. Patrick Maynard Stuart Blackett, Baron Blackett
Doğum tarixi 18 noyabr 1897(1897-11-18)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 13 iyul 1974(1974-07-13)[1][3][…] (76 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Kensal-Qrin qəbiristanlığı[d][6]
Elm sahəsi fizika
İş yerləri
Təhsili
Elmi rəhbəri Ernest Rezerford
Üzvlüyü
Mükafatları "Kopli" medalı
Fizika üzrə Nobel mükafatı "Xidmət" ordeni
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qısa bioqrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Patrik Blekett Osborne House-da Kral Dəniz Kollecində oxuyub və hərbi karyerasına 1914-cü ildə miçman kimi başlayıb. Birinci Dünya Müharibəsi zamanı Folklend döyüşlərində və Yutland döyüşlərində iştirak edib. Müharibədən sonra leytenant rütbəsində hərbi xidmətdən təqaüdə çıxdı və 1921-ci ildə bakalavr dərəcəsi ilə bitirdiyi Kembric Universitetində fizika üzrə təhsil almağa başladı. Təhsilini başa vurduqdan sonra o, əvvəlcə Kembricdəki Collecdə (1924/1925-ci illərdə fasilə ilə Göttingendə) qaldı, sonra 1933-cü ildə London Universitetinin Birkbak Kollecində professor oldu. 1937-ci ildə Mançester Universitetinə köçdü və kafedranı V. L. Breqqadan aldı, hansı ki o, da öz növbəsində Rezerforddan ona keçmişdi. İkinci Dünya Müharibəsinin başlaması ilə Blekett Kral Hərbi Hava Qüvvələri Təşkilatının alətlər şöbəsinə qoşuldu və 1940-cı ilin əvvəlində sahilin müdafiəsinə cavabdeh olan Hava Marşalı Jubertin elmi məsləhətçisi təyin edildi. Orada o, sualtı qayıqlara qarşı müharibənin analitik tədqiqi ilə məşğul olur və güclü tədqiqat qrupu yaradır. Həmin il o, Admirallıq üçün Dəniz Əməliyyatları Tədqiqatının Direktoru oldu və burada sualtı qayıqlara qarşı müharibədə və digər dəniz əməliyyatlarında iştirak etməyə davam etdi. Bu il ərzində o, general Payleyə elmi məsləhətçi kimi təhvil verildi və onun nəzdində qərargahın işinin elmi təhlilinin aparıldığı yeni bir sahə — əməliyyat tədqiqatı təsis etdi. Alman hava hücumları zamanı o, hava hücumundan müdafiə vasitələrinin hazırlanmasına və istifadəsinə cavabdeh idi. 1953-cü ildə Patrik Blekett Londondakı İmperator Elm və Texnologiya Kollecində Fizika Departamentinin dekanı oldu. Təqaüdə çıxdıqdan sonra o, bu gün onun adını daşıyan kollecdə fizika professoru və prorektor kimi fəaliyyətinə davam etdi. 1965–1970-ci illərdə Blekett London Kral Cəmiyyətinin prezidenti olub. 1924-cü ildə Patrik Blekett Konstans Bayonla evləndi. Onların bir oğlu və bir qızı var idi.

Elmi əsərləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təhsilini başa vurduqdan sonra Patrik Blekett Vilson kamerasında araşdırmalara başladı. Artıq 1924-cü ildə o, azotun oksigen izotopuna çevrilməsinin ilk şəkillərini çəkə bildi. 1932-ci ildə o, Cüzeppe Okkialini ilə birlikdə kosmik radiasiyanı araşdırmaq üçün kameranın üstündə və altında yerləşdirilmiş Geiqer sayğaclarından iki hadisənin üst-üstə düşməsi nəticəsində yaranan Vilson kamerasını inkişaf etdirdi. 1933-cü ildə o, pozitronun kəşfini təsdiqlədi və həmçinin elektron və pozitron yağışlarının mövcudluğunu sübut edə bildi. Normal maddədə pozitronlar olmadığı üçün o, Paul Dirakın nəzəriyyəsinə əsaslanaraq, cüt istehsal konsepsiyasını — qamma şüalanması hesabına hissəcik-antihissəcik cütünün alınmasını inkişaf etdirdi. Bundan əlavə, o, əks prosesin – məhvolmanın mövcudluğunu eksperimental olaraq sübut edə bildi. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra o, kosmik şüalanma ilə, yəni kosmik şüalanmanın izotropiyası və ulduzlararası kosmik maqnit sahəsinin mənşəyi haqqında əsaslandırmayla məşğul olmuşdur. Dövrünün elmi vəziyyəti ilə ziddiyyət təşkil edən bu tədqiqatlar onu yerin maqnit sahəsinin və süxurların maqnitləşməsinin tarixini araşdırmağa vadar etdi. Onun tədqiqatlarının nəticələri, digər elm adamlarının tədqiqatları ilə birlikdə Alfred Vegener və Aleksandr de Tua tərəfindən kontinental sürüşmə nəzəriyyəsinə güclü dəlillər verdi. 1948-ci ildə Patrik Blekett "Vilson kamerası metodunun təkmilləşdirilməsinə və bununla əlaqədar nüvə fizikası və kosmik şüalanma sahəsində edilən kəşflərə görə" fizika üzrə Nobel mükafatına layiq görülüb. Patrik Blekett "Atom Enerjisinin Hərbi və Siyasi Nəticələri" kitabının müəllifidir. (1948 il; ABŞ adı: "Qorxu, Müharibə və Bomba", 1949 il)

Mükafatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Kelvin Mühazirəsi, 1939 il
  • Baker Mühazirəsi, 1939 il
  • Kral Medalı, London Kral Cəmiyyəti, 1940 il
  • Qutri medalı və mükafatı, 1940 il
  • Amerika Fəxri Medalı (sualtı qayıqlara qarşı müharibə ilə əlaqədar tədqiqat işlərinə görə), 1946 il
  • Fizika üzrə Nobel Mükafatı, 1948 il
  • Rezerford medalı və mükafatı, 1954 il
  • Veizman Memorial Mühazirəsi, 1954 il
  • Kopli medalı, 1956 il
  • Aydakı bir krater 1979-cu ildə Patrick Bleckettin şərəfinə adlandırıldı.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. ↑ BLACKETT PATRICK MAYNARD STUART // Encyclopædia Universalis (fr.). Encyclopædia Britannica, 1968.
  3. ↑ Lundy D. R. Patrick Maynard Stuart Blackett, Baron Blackett // The Peerage (ing.).
  4. ↑ 1 2 Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
  5. ↑ Блэкетт Патрик Мейнард Стюарт // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  6. ↑ Find a Grave (ing.). 1996.
  7. ↑ BLACKETT PATRICK MAYNARD STUART // Encyclopædia Universalis (фр.) — Encyclopædia Britannica.
  8. ↑ Lundy D. R. Patrick Maynard Stuart Blackett, Baron Blackett // The Peerage (англ.)
  9. ↑ Patrick Blackett Baron Blackett // Encyclopædia Britannica (англ.)

4.https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BB%D1%8D%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82,_%D0%9F%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%BA_%D0%9C%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%B4_%D0%A1%D1%82%D1%8E%D0%B0%D1%80%D1%82