Təhsil texnologiyası

Şagirdlər üçün multimedia sahəsi.

Təhsil texnologiyası — öyrənməyi asanlaşdırmaq üçün kompüter avadanlığının, proqram təminatının və təhsil nəzəriyyəsi və praktikasının birgə istifadəsi.[1][2] "EdTech" abreviaturu adətən təhsil texnologiyası yaradan şirkətlər sənayesinə aid edilir.[3][4][5] "EdTech Inc.: Selling, Automating and Globalizing Higher Education in the Digital Age" (2019) adlı kitabda Tanner Mirrlis və Şahid Alvi "EdTech sənaye mülkiyyəti və bazar qaydalarına istisna" olmadığını vurğulayır, "EdTech" sənayesini "mənfəət əldə etmək məqsədilə təhsil bazarı üçün kommersiya avadanlıqlarının, proqram təminatının, mədəni malların, xidmətlərin və platformaların maliyyələşdirilməsi, istehsalı və paylanması ilə məşğul olan bütün özəl şirkətlər kimi" müəyyən edir. Onlara görə, "bu şirkətlərin əksəriyyəti ABŞ-də yerləşir, Şimali Amerikada təhsil bazarlarına sürətlə genişlənir və bütün dünyada getdikcə böyüyür".[3]

Təhsil Kommunikasiyaları və Texnologiyaları Assosiasiyası (TKTA) təhsil texnologiyasını "müvafiq texnoloji prosesləri və resursları yaratmaq, istifadə və idarə etməklə öyrənmənin asanlaşdırılması və performansın təkmilləşdirilməsinin tədqiqi və etik təcrübəsi" kimi müəyyən etmişdir.[6] Bu, tədris texnologiyasını "öyrənmə proseslərinin və resurslarının layihələndirilməsi, inkişafı, istifadəsi, idarə edilməsi və qiymətləndirilməsi nəzəriyyəsi və təcrübəsi" kimi ifadə edilir. Beləliklə, təhsil ztexnologiyası avadanlıq, eləcə də elmi tədqiqatlardan əldə edilən proseslər və prosedurlar kimi bütün etibarlı və etibarlı tətbiqi təhsil elmlərinə aiddir. Müəyyən bir kontekstdə nəzəri, alqoritmik və ya evristik proseslərə istinad edə bilər. Bu, mütləq fiziki texnologiya demək deyil. Təhsil texnologiyası texnologiyanın təhsilə müsbət şəkildə inteqrasiyası prosesidir ki, bu da daha müxtəlif öyrənmə mühitini və tələbələrin texnologiyadan, eləcə də ümumi tapşırıqlarını necə istifadə etməyi öyrənmələrinə kömək edir.[7][8][9]

Kompüter-dəstəkli təlim

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kompüter-dəstəkli təlim (CAI – computer-aided instruction, computer-assisted instruction)hesablama texnikasından istifadəni nəzərdə tutan təlim metodikası. CAI proqramlarına dərsliklər, çalışmalar məcmuəsi daxil olur, həmin proqramlar bəzi mövzuları aydınlaşdırmağa və onların necə mənimsənilməsini yoxlamağa imkan verən suallar və cavablar seansını təşkil edirlər. Mövcud CAI sistemləri müxtəlif çətinlik səviyyəsinə malik olan geniş sahələri əhatə edir: elementar və ali riyaziyyatı, təbii elmləri, tarixi, hesablama texnikasını və s.[10]

  1. Robinson, Rhonda; Molenda, Michael; Rezabek, Landra. "Facilitating Learning" (PDF). Association for Educational Communications and Technology. 22 September 2015 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 18 March 2016.
  2. Mastellos, Nikolaos; Tran, Tammy; Dharmayat, Kanika; Cecil, Elizabeth; Lee, Hsin-Yi; Wong, Cybele C. Peng; Mkandawire, Winnie; Ngalande, Emmanuel; Wu, Joseph Tsung-Shu; Hardy, Victoria; Chirambo, Baxter Griphin. "Training community healthcare workers on the use of information and communication technologies: a randomised controlled trial of traditional versus blended learning in Malawi, Africa". BMC Medical Education. 18 (1). 2 April 2018: 61. doi:10.1186/s12909-018-1175-5. ISSN 1472-6920. PMC 5879741. PMID 29609596.
  3. 1 2 Tanner Mirrlees; Shahid Alvi. EdTech Inc.: Selling, Automating and Globalizing Higher Education in the Digital Age. New York: Routledge. 2019-10-22. səh. 60. doi:10.4324/9780429343940. ISBN 978-0-429-34394-0. 2023-09-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-26.
  4. Woo, Stu. "What's Better in the Classroom—Teacher or Machine?". The Wall Street Journal. 30 January 2017. 12 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 December 2020.
  5. "To win post-pandemic, edtech needs to start thinking big". TechCrunch. 22 December 2020. 27 December 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 December 2020.
  6. Richey, R.C. "Reflections on the 2008 AECT Definitions of the Field". TechTrends. Springer Science and Business Media LLC. 52 (1). 2008: 24–25. doi:10.1007/s11528-008-0108-2. ISSN 8756-3894.
  7. D. Randy Garrison; Terry Anderson; Definitions and Terminology Committee. E-Learning in the 21st Century: A Framework for Research and Practice. Routledge. 2003. ISBN 978-0-415-26346-7. 14 August 2021 tarixində arxivləşdirilib.
  8. Al Januszewski A.; Molenda Michael. (2007) Educational Technology: A Definition with Commentary ISBN 978-0-8058-5861-7
  9. Lowenthal, P. R.; Wilson, B. G. "Labels do matter! A critique of AECT's redefinition of the field". TechTrends. 54 (1). 2010: 38–46. CiteSeerX 10.1.1.408.648. doi:10.1007/s11528-009-0362-y.
  10. İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]