Taraz (jurnal)

"Taraz" (erm. Տարազ — Dəb) — 1890–1919-cu illərdə Tbilisidə nəşr edilmiş ədəbi-bədii, ictimai həftəlik erməni qəzeti, daha sonra jurnal. Mühərriri (redaktoru) və naşiri Tiqran Nazaryan olmuşdur.

Taraz
erm. Տարազ
"Taraz" məcmuəsinin 24 fevral 1891-ci il tarixli 8-ci nömrəsi
Növ	ictimai və ədəbi-bədii jurnal
Baş redaktor	Tiqran Nazaryan
Yaranma tarixi	1890
Dil	erməni dili
Nəşrini dayandırıb	1919
Ünvan	Tbilisi
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

1900-cu ilə qədər həmin naşirin çap etdirdiyi "Ağbyur" adlı şəkilli uşaq məcmuəsinə əlavə olaraq nəşr edilmişdir. Jurnal olaraq nəşr edildiyi vaxt "İllüstrasiya", "Paris modası", "Sağlamlıq" və s. bölmələri olmuşdur.

"Taraz" jurnalı dövrünün demək olar ki, bütün ədəbi hadisələrinə öz səhifələrində əks etdirmiş, cavab vermişdir. Jurnalda Hovannes Tumanyan, Avetik İsahakyan, Şuşanik Kurqinyan, Aleksandr Şirvanzadə, Atabek Xnkoyan, Vahram Papazyan, Aleksandr Tsaturyan, Hakob Paronyan və başqalarının bədii əsərləri çap edilmiş, rus, gürcü və Qərbi Avropa ədəbiyyatından (A.Puşkin, M.Lermontov, N.Nekrasov İ.Turqenev, E.Ninoşvili, İ.Çavçavadze, A.Kazbeqi, Şekspir, Şiller, Bayron, Emil Zolya, Mopassan və b.) tərcümələr təqdim olunmuşdur. Hovannes Ter-Mirakyan, Sarkis Beknazaryan, Stepan Lisityan, Qazaros Ağayan kimi pedaqoqların pedaqoji, məktəb və ailə təhsili haqqında fikirləri işıqlandırılmışdır.

Musiqi, teatr və təsviri sənət sahələrinin əhatə olunmasında "Taraz"ın (adı ilə əlaqədar olaraq) rolu böyükdür. Həmçinin jurnal rəylər, mətbuat nəzəriyyələri nəşr etmiş, erməni mühərrir və publisistlərinin fəaliyyəti ilə oxucularını tanış etmişdir.

Dərin məzmunlu "Taraz" jurnalı səhifələrində Azərbaycan mədəniyyətinə, memarlığına geniş yer verirdi. O, demək olar ki, hər bir nömrəsində Azərbaycan memarlıq sənətindən bir nümunə əks etdirməklə erməni oxucularını tanış edirdi. 1890–1908-ci illədə "Taraz" öz səhifələrində Bakı şəhərinin ümumi görünüşünü, Bibiheybət neft buruqlarını, Naxçıvan və İrəvandakı Göy məscidləri, Bakının İçərişəhərini və Qız qalasını, Gəncədəki Şah Abbas və Cavad xan məscidlərini, Bakı ətrafı evləri, Cəmiyyəti-xeyriyyə binasını, Şuşa şəhərinin ümumi panoramını, Azərbaycan mollasının geyimini, məişətini, hətta qəlyan çəkməsini, Balaxanı neft mədənlərini, Ordubad mədrəsəsini, neft mədənlərinin memarlığını, fəhlə geyimini əks etdirirdi.^[1]

• 
  Bakı Dəmiryolu vağzalı
• 
  Şamaxı şəhəri
• 
  Bakı şəhərinin panoramı
• 
  Balaxanıda neft fontanı
• 
  İrəvanda qədim məscid
• 
  Qədim Naxçıvanda cümə məscidi
• 
  Qədim Naxçıvanın yaxınlığında ərəb türbəsi
• 
  Bakıda şəhər parkı, dövlət idarəsi və Qız qalası
• 
  Təbrizdə Göy məscidin xarabalıqları
• 
  Yuxarı Gövhər ağa məscidi
• 
  Şuşa şəhəri
• 
  Bakı yaxınlığındakı Suraxanıda qədim alov evi

• ՏԱՐԱԶ // Հայկական Սովետական Հանրագիտարան. հ․ 11, էջ 606;
• Kövsər Tarverdiyeva. Azərbaycan mədəniyyəti erməni dövri mətbuatında (1850-1920). Bakı: Yazıçı, 1985.

• Xatabala (jurnal)
• Ardzaqank (qəzet)
• Mşak

1. ↑ Kövsər Tarverdiyeva. Azərbaycan mədəniyyəti erməni dövri mətbuatında (1850-1920). Bakı: Yazıçı. 1985. səh. 11.

• ՏԱՐԱԶ // Հայկական Սովետական Հանրագիտարան. հ․ 11, էջ 606;
• Bəzi nömrələri: http://tert.nla.am/mamul/Taraz1890/Table.html