Transplantasiya

Transplantasiya və ya orqan nəqli — insan orqanizminin bir hissəsinin digər insana köçürülməsi.

Tarix

Dünyada ilk orqan transplantasiyası əməliyyatı 1883-cü ildə isveçrəli cərrah Teodor Koxer aparılmışdır: o, gənc kişidə qalxanabənzər vəzi dərialtı qarın nahiyyəsinə köçürmüşdür^[1].

Növləri

Donordan asılı olaraq orqan köçürülməsi bir neçə cür olur:

avtogen (avtoloq) transplantasiya — eyni insanın bədəninin bir bölgəsindən digər bölgəsinə toxuma köçürülməsi,
allogen transplantasiya — bir insandan başqasına aparılan orqan (toxuma) köçürülməsi,
- izogen (singen) transplantasiya zamanı monoziqot (tək yumurta) əkizlərdə orqan köçürülməsi.
ksenotransplantasiya — bir heyvan növündən başqasına orqan (toxuma) köçürülməsi,
süni orqanlar,
kök hüceyrələrdən orqanların klonlaşdırılması.

Orqanın nəql edildiyi yerdən asılı olaraq üç cür transplantasiya növü olur:

izotop — orqanın köçürülmə yeri və toxuması eynidir (məs., pankreas ada hüceyrələrin transplantasiyası),
ortotop — orqanın köçürülmə yeri eynidir (məs., ürək transplantasiyası),
heterotop — orqanın köçürülmə yeri eyni deyil (məs., böyrək transplantasiyası).

Köçürülmüş orqan və toxumalar

Göstərişlər

Qanunlar

^[13]

Əməliyyatdan sonrakı dövr

Xarici keçidləri

European Society of organ tranplantation Arxivləşdirilib 2013-07-29 at the Wayback Machine

Həmçinin bax

Qaraciyər transplantasiyası

İstinadlar

↑ "Organspende – Die Geschichte der Organtransplantation". 2013-12-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-07.
↑ Donald M Botta Jr, MD — Heart transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-29 at the Wayback Machine. eMedicine.
↑ Richard E Chinnock, MD — Pediatric heart transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-16 at the Wayback Machine. eMedicine.
↑ Albert Faro, MD — Pediatric lung transplantation Arxivləşdirilib 2022-01-23 at the Wayback Machine. eMedicine.
↑ David Hatch, MD — Pediatric kidney transplantation Arxivləşdirilib 2022-06-05 at the Wayback Machine. eMedicine.
↑ Cosme Manzarbeitia, MD — Liver transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-30 at the Wayback Machine. eMedicine.
↑ David A Axelrod, MD — Split liver transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-03 at the Wayback Machine. eMedicine.
↑ Dixon B Kaufman, MD — Pancreas transplantation Arxivləşdirilib 2022-06-01 at the Wayback Machine. eMedicine.
↑ Stuart M Greenstein, MD — İntestinal transplantation Arxivləşdirilib 2022-01-21 at the Wayback Machine. eMedicine.
↑ Seigo Nishida, MD — Pediatric Intestinal and Multivisceral Transplantation. eMedicine.
↑ Ajay Perumbeti, MD — Hematopoietic stem cell Transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-29 at the Wayback Machine. eMedicine.
↑ Bardia Amirlak, MD — Hand transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-08 at the Wayback Machine. eMedicine.
↑ "İnsan orqan və (və ya) toxumalarının transplantasiyası haqqında Azərbaycan respubliksaının qanunu". 2021-11-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-07.

[1] "Organspende – Die Geschichte der Organtransplantation". 2013-12-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-07.

[2] Donald M Botta Jr, MD — Heart transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-29 at the Wayback Machine. eMedicine.

[3] Richard E Chinnock, MD — Pediatric heart transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-16 at the Wayback Machine. eMedicine.

[4] Albert Faro, MD — Pediatric lung transplantation Arxivləşdirilib 2022-01-23 at the Wayback Machine. eMedicine.

[5] David Hatch, MD — Pediatric kidney transplantation Arxivləşdirilib 2022-06-05 at the Wayback Machine. eMedicine.

[6] Cosme Manzarbeitia, MD — Liver transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-30 at the Wayback Machine. eMedicine.

[7] David A Axelrod, MD — Split liver transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-03 at the Wayback Machine. eMedicine.

[8] Dixon B Kaufman, MD — Pancreas transplantation Arxivləşdirilib 2022-06-01 at the Wayback Machine. eMedicine.

[9] Stuart M Greenstein, MD — İntestinal transplantation Arxivləşdirilib 2022-01-21 at the Wayback Machine. eMedicine.

[10] Seigo Nishida, MD — Pediatric Intestinal and Multivisceral Transplantation. eMedicine.

[11] Ajay Perumbeti, MD — Hematopoietic stem cell Transplantation Arxivləşdirilib 2022-09-29 at the Wayback Machine. eMedicine.

[12] Bardia Amirlak, MD — Hand transplantation Arxivləşdirilib 2022-08-08 at the Wayback Machine. eMedicine.

[13] "İnsan orqan və (və ya) toxumalarının transplantasiyası haqqında Azərbaycan respubliksaının qanunu". 2021-11-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-07.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]