YARU

"Altun Yaruk" (Qızıl isığı) — abidə qədim uyğur ədəbi dili ənənəsini davam etdirən ən iri həcmli buddist uyğur yazılı abidədir. 1908-1913-cü illərdə alman və rus ekspedisiyaları zamanı Çində - Şərqi Türkistanda hissə-hissə tapılıb. Əsər X əsrdə uyğurların mərkəzi Beşbalıkda Sinqu-Seli Tudun tərəfindən çin dilindən tərcümə edilib. Son əlyazmasi XVIII əsrə aiddir və əsər iki hissədən ibarətdir.

Phaethornis yaruqui (lat. Phaethornis yaruqui) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin uzunqanadkimilər dəstəsinin kolibrilər fəsiləsinin günəş kolibrisi cinsinə aid heyvan növü.

Voyçex Vitold Yaruzelski (pol. Wojciech Witold Jaruzelski; 6 iyul 1923[…], Kurov, Lyublin voyevodluğu[d] – 25 may 2014[…], Varşava) — Polşa dövlət və hərbi xadimi, keçmiş kommunist rejimi dövründə Polşanın siyasi və hərbi rəhbərlərindən biri, ordu generalı. Polşa Xalq Respublikasının Milli müdafiə naziri (1969–1985) və baş nazir (1981–1985), Polşa Birləşmiş Fəhlə Partiyasının birinci katibi (1981–1989), Dövlət Şurasının sədri (1985–1989) və 1989–1990-cı illərdə Polşa Xalq Respublikasının və kommunizmdən sonrakı dövrdə Polşa Respublikasının ilk prezidenti olmuşdur. Voyçex Yaruzelski 1923-cü il iyulun 6-da kəndli ailəsində doğulub. Voyçex Yaruzelski Polşa Hərbi Akademiyasını bitirib. 1960-cı illərdən Polşa Silahlı Qüvvələrində yüksək vəzifələr tutub. 1981-ci ildə Polşa Xalq Respublikasının baş naziri, sonra Polşa Kommunist Partiyasının birinci katibi, Dövlət Şurasının sədri olub. 1989–1990-cı illərdə Polşa prezidenti postunu tutub. Voyçex Yaruzelski 1981-ci ildə Lex Valensanın "Solidarnost" təşkilatı inqilaba qalxanda Polşada hərbi vəziyyət elan etməklə hakimiyyəti ələ alıb, 1990-cı ildə isə siyasətdən birdəfəlik çəkilib. Voyçex Yaruzelski 25 may 2014-cü ildə 91 yaşında Varşava Hərbi Tibb İnstitutunun hospitalında vəfat edib.

Voyçex Vitold Yaruzelski (pol. Wojciech Witold Jaruzelski; 6 iyul 1923[…], Kurov, Lyublin voyevodluğu[d] – 25 may 2014[…], Varşava) — Polşa dövlət və hərbi xadimi, keçmiş kommunist rejimi dövründə Polşanın siyasi və hərbi rəhbərlərindən biri, ordu generalı. Polşa Xalq Respublikasının Milli müdafiə naziri (1969–1985) və baş nazir (1981–1985), Polşa Birləşmiş Fəhlə Partiyasının birinci katibi (1981–1989), Dövlət Şurasının sədri (1985–1989) və 1989–1990-cı illərdə Polşa Xalq Respublikasının və kommunizmdən sonrakı dövrdə Polşa Respublikasının ilk prezidenti olmuşdur. Voyçex Yaruzelski 1923-cü il iyulun 6-da kəndli ailəsində doğulub. Voyçex Yaruzelski Polşa Hərbi Akademiyasını bitirib. 1960-cı illərdən Polşa Silahlı Qüvvələrində yüksək vəzifələr tutub. 1981-ci ildə Polşa Xalq Respublikasının baş naziri, sonra Polşa Kommunist Partiyasının birinci katibi, Dövlət Şurasının sədri olub. 1989–1990-cı illərdə Polşa prezidenti postunu tutub. Voyçex Yaruzelski 1981-ci ildə Lex Valensanın "Solidarnost" təşkilatı inqilaba qalxanda Polşada hərbi vəziyyət elan etməklə hakimiyyəti ələ alıb, 1990-cı ildə isə siyasətdən birdəfəlik çəkilib. Voyçex Yaruzelski 25 may 2014-cü ildə 91 yaşında Varşava Hərbi Tibb İnstitutunun hospitalında vəfat edib.

Voyçex Vitold Yaruzelski (pol. Wojciech Witold Jaruzelski; 6 iyul 1923[…], Kurov, Lyublin voyevodluğu[d] – 25 may 2014[…], Varşava) — Polşa dövlət və hərbi xadimi, keçmiş kommunist rejimi dövründə Polşanın siyasi və hərbi rəhbərlərindən biri, ordu generalı. Polşa Xalq Respublikasının Milli müdafiə naziri (1969–1985) və baş nazir (1981–1985), Polşa Birləşmiş Fəhlə Partiyasının birinci katibi (1981–1989), Dövlət Şurasının sədri (1985–1989) və 1989–1990-cı illərdə Polşa Xalq Respublikasının və kommunizmdən sonrakı dövrdə Polşa Respublikasının ilk prezidenti olmuşdur. Voyçex Yaruzelski 1923-cü il iyulun 6-da kəndli ailəsində doğulub. Voyçex Yaruzelski Polşa Hərbi Akademiyasını bitirib. 1960-cı illərdən Polşa Silahlı Qüvvələrində yüksək vəzifələr tutub. 1981-ci ildə Polşa Xalq Respublikasının baş naziri, sonra Polşa Kommunist Partiyasının birinci katibi, Dövlət Şurasının sədri olub. 1989–1990-cı illərdə Polşa prezidenti postunu tutub. Voyçex Yaruzelski 1981-ci ildə Lex Valensanın "Solidarnost" təşkilatı inqilaba qalxanda Polşada hərbi vəziyyət elan etməklə hakimiyyəti ələ alıb, 1990-cı ildə isə siyasətdən birdəfəlik çəkilib. Voyçex Yaruzelski 25 may 2014-cü ildə 91 yaşında Varşava Hərbi Tibb İnstitutunun hospitalında vəfat edib.

Yaruqa Hidroelektrik Stansiyası — Xorvatiyada, Krka çayı üzərində Dalmasiyanın Şibenik-Knin rayonunda yerləşən hidroelektrik stansiyası. Bu elektrik stansiyası Xorvatiyada ilk alternativ enerji mənbəyi olmuşdur. Stansiyasının qurulma məqsədi Şibernikdə küçə lampalarını elektriklə təmin etmək olub. Beləlilə, sözügedən yaşayış məntəqəsi daha çox alternativ enerji mənbəyi ilə işləyən şəhər ünvanını qazanmışdır. Yaruqa dünyanın ən yaşlı energetika obyektlərindən biridir. Onun bugünkü yerləşmə yeri 1903-cü ilə aid edilir. Stansiya özü isə 1895-ci ildə yaxınlıqda yerləşən başqa bir ərazidən köçürülüb. 1893-cü ildə Şibernik bələdiyyə sədri Ante Şupuk və Vjekoslav Meyxsner tədqiqatlara başladı və Krka çayının suyundan istifadə etmək üçün lisenziya aldılar. 1894-cü ildə elektrik ilə küçələri işıqlandırmağa başlamaq, bələdiyyə ərazisi hüdudları daxilində elektrik xətləri inşa etmək üçün icazə aldılar. Yaruqanın tikintisinə 1894-cü ildə başlanıldı və 16 ay davam etdi.

Yarus – biosenoz və aqrosenozda həm assimlyasiya edən (yarpaq və budaqları), həm də adsorbsiya edən və ehtiyat toplayan (kökləri, kökümsovu, kök yumrusu, soğanağı) hissələrinin yerləşdiyi qat (mərtəbə). Əsas qat (mərtəbə) əsas yarus, alt qatlar isə ikinci, üçüncü yarus adlanır. Yaruslarda çətirlər və biohorizontlar ayrıla bilər. Ot örtüyü, kol və ağac yarusları ayrılır. Yarus termini meşəçilikdə daha çox işlənir. Biosenoz və aqrosenozun müxtəlif örtmə dərəcəsi və hündürlüyü olan, assimlyasiyada, həmçinin maddələrin və enerjinin toplanmasında müxtəlif dərəcədə iştirak edən qatlara, yaruslara, çətirlərə, biohorizontlara və s. ayrılması.

Yarus – biosenoz və aqrosenozda həm assimlyasiya edən (yarpaq və budaqları), həm də adsorbsiya edən və ehtiyat toplayan (kökləri, kökümsovu, kök yumrusu, soğanağı) hissələrinin yerləşdiyi qat (mərtəbə). Əsas qat (mərtəbə) əsas yarus, alt qatlar isə ikinci, üçüncü yarus adlanır. Yaruslarda çətirlər və biohorizontlar ayrıla bilər. Ot örtüyü, kol və ağac yarusları ayrılır. Yarus termini meşəçilikdə daha çox işlənir. Biosenoz və aqrosenozun müxtəlif örtmə dərəcəsi və hündürlüyü olan, assimlyasiyada, həmçinin maddələrin və enerjinin toplanmasında müxtəlif dərəcədə iştirak edən qatlara, yaruslara, çətirlərə, biohorizontlara və s. ayrılması.

Voyçex Vitold Yaruzelski (pol. Wojciech Witold Jaruzelski; 6 iyul 1923[…], Kurov, Lyublin voyevodluğu[d] – 25 may 2014[…], Varşava) — Polşa dövlət və hərbi xadimi, keçmiş kommunist rejimi dövründə Polşanın siyasi və hərbi rəhbərlərindən biri, ordu generalı. Polşa Xalq Respublikasının Milli müdafiə naziri (1969–1985) və baş nazir (1981–1985), Polşa Birləşmiş Fəhlə Partiyasının birinci katibi (1981–1989), Dövlət Şurasının sədri (1985–1989) və 1989–1990-cı illərdə Polşa Xalq Respublikasının və kommunizmdən sonrakı dövrdə Polşa Respublikasının ilk prezidenti olmuşdur. Voyçex Yaruzelski 1923-cü il iyulun 6-da kəndli ailəsində doğulub. Voyçex Yaruzelski Polşa Hərbi Akademiyasını bitirib. 1960-cı illərdən Polşa Silahlı Qüvvələrində yüksək vəzifələr tutub. 1981-ci ildə Polşa Xalq Respublikasının baş naziri, sonra Polşa Kommunist Partiyasının birinci katibi, Dövlət Şurasının sədri olub. 1989–1990-cı illərdə Polşa prezidenti postunu tutub. Voyçex Yaruzelski 1981-ci ildə Lex Valensanın "Solidarnost" təşkilatı inqilaba qalxanda Polşada hərbi vəziyyət elan etməklə hakimiyyəti ələ alıb, 1990-cı ildə isə siyasətdən birdəfəlik çəkilib. Voyçex Yaruzelski 25 may 2014-cü ildə 91 yaşında Varşava Hərbi Tibb İnstitutunun hospitalında vəfat edib.

İzabela Valentina Yaruqa-Novaçka (23 avqust 1950, Qdansk – 10 aprel 2010, Smolensk) — 1993-cü ildən Polşa Milli Parlamentinin (Sejm) deputatı (1997–2001-ci illərdə dörd illik fasilə ilə) O, 2004-cü ilin mayında baş nazirin müavini təyin edilmiş və 2005-ci ilin oktyabr ayına qədər vəzifəsini icra edən polşalı siyasətçi idi. O, həmçinin 2004-cü ilin noyabrından 2005-ci ilin oktyabrına qədər sosial siyasət naziri vəzifəsində çalışıb. Pomeranya Voyvodalığının başkənti olan Baltık liman şəhəri Qdańsk'ın yerlisi olan Izabela Jaruga-Nowacka Varşova Universitetindən etnoqrafiya diplomu aldı və 1970'lerde və 80'lerde Bilim Siyasəti və Yüksək Öğrenim Enstitüsü'nde (1974–76) və Polonya Bilimler Akademiyasında Sosyalist Milletler Enstitüsü'nde (1976–86) çalıştı. Kommunist dövründə siyasi aktiv olmasa da, 1980-ci illərin sonlarına doğru Polşa Qadınları İttifaqına üzv oldu, daha sonra 1991-ci ildə Ruch Demokratyczno-Społeczny (Xalq Demokratik Hərəkatı) partiyasında fəal dövr keçirdi. 1993-cü il seçkilərində Həmkarlar İttifaqı partiyasının üzvü kimi Seymə seçildi. Sadiq feminist, Jaruga-Nowacka Seym 1993–97, Seym 2001–05, Seym 2005–07 üzvü olaraq qaldı və 2007-ci ilin oktyabrında yeni Sol və Demokratlar Partiyasından çıxış edərək dördüncü dəfə parlamentə seçildi. O, Izabela Jaruga-Nowacka və Varşavada yerləşən Polşa-Yapon İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun rektoru olan riyaziyyatçı Jerzy Nowacki ilə evlidir və Barbara Nowacka və Katarzyna adlı iki qızı var. Jaruga-Nowacka, 10 aprel 2010-cu ildə Rusiya Smolensk yaxınlığında Peçersk yaxınlığında Smolensk-Şimal hava limanı yaxınlığında qəzaya uğrayan təyyarənin sərnişin siyahısında idi. 16 aprel 2010-cu ildə Jaruqa-Novacka ölümündən sonra Polonia Restituta Ulduz və Komandir Xaçı ilə təltif edilmişdir.