I
союз
1. иначе, а то, в противном случае. Evə qayıtmaq lazımdır, yoxsa narahat ola bilərlər нужно вернуться домой, а то будут беспокоиться, yaxşılıqla versin, yoxsa zorla alarıq пусть отдаст по-хорошему, а то возьмём силой, qalın geyin, yoxsa xəstələnərsən оденься теплее, а то заболеешь
2. или, или же. Ağırdır yoxsa yüngül? тяжёлый или лёгкий?, səhər yoxsa axşam? утром или вечером?; sən yoxsa о? ты или он?, bilirsən yoxsa yox? знаешь или нет?, zarafatla yoxsa ciddi? в шутку или всерьёз?, işləmək istəyirsən yoxsa oxumaq? хочешь работать или учиться?, bu əmrdir yoxsa xahiş? это – приказ или просьба?
II
частица или. Yoxsa gecikdim? или я опоздал?, yoxsa qorxursan? или ты боишься?, yoxsa sizə mane oluram? или я вам мешаю?, yoxsa mənə inanmırsan? или ты мне не веришь?, yoxsa yadından çıxıb? или ты всё забыл?; yoxsa şübhə edirsən? или сомневаешься?
Təbiət yoxsa tərbiyə
Təbiət, yoxsa tərbiyə — biologiyada və cəmiyyətdə taleyi təyin edən iki rəqabətli amil: genetika (təbiət) və ətraf mühit (tərbiyə) arasında tarazlıq haqqında uzun müddətdir davam edən mübahisə. İngilis dilində bununla bağlı işlənən "nature and nurture" alliterativ ifadəsi ən azı Yelizaveta dövründən istifadə olunur və kökləri orta əsr fransız dilinə gedib çıxır.
İki anlayışın bir-birini tamamlayan birləşməsi qədim anlayışdır (q.yun. ἁπό φύσεως καὶ εὐτροφίας). Təbiət insanların ilkin təsir kimi düşündüyü şeydir, genetik irsiyyət və digər bioloji amillərdən təsirlənir. Tərbiyə ümumiyyətlə konsepsiyadan sonra xarici amillərin təsiri kimi qəbul edilir, məsələn, məruz qalma, təcrübə və öyrənmə məhsuludur.
Müasir mənada ifadə, irsiyyət və ətraf mühitin sosial tərəqqiyə təsirini müzakirə edərkən, yevgenika və davranış genetikasının müasir banisi Viktoriya dövrü polimatı Frensis Qalton tərəfindən populyarlaşmışdır. Qalton, təkamülçü bioloq Çarlz Darvinin Növlərin mənşəyi əsərindən təsirlənmişdir.
İnsanların davranış xüsusiyyətlərinin hamısını və yaxud demək olar ki, hamısını "tərbiyə"dən əldə etməsi fikri 1690-cı ildə Con Lokk tərəfindən tabula rasa ("boş və ya ağ lövhə") adlandırıldı. İnsanın davranış xüsusiyyətlərinin demək olar ki, yalnız ətraf mühitin təsirindən inkişaf etdiyini güman edən insan inkişafı psixologiyasında boş bir fikir XX əsrin böyük bir hissəsində geniş yayılmışdı.
Yanni, yoxsa Lorel
Yanni, yoxsa Lorel (ing. Yanny or Laurel) — 2018-ci ilin may ayında viral olmuş audioillüziya. Twitter sorğusunda səs verən 500 000-dən çox insanın 56%-i bu audioyazıda kişi səsi ilə "Lorel" deyildiyini, 44%-i isə qadın səsi ilə "Yanni" deyildiyini eşidir.
== Tarixçəsi ==
Səs yazısı 2007-ci ildə Vocabulary.com onlayn lüğətində "Laurel" sözü üçün yüklənmiş səsləndirmədən yaradılmışdır. Səsin illüziya kimi yayılması çox güman ki, "Flowery Branch" (Flaueri brənç) orta məktəbinin şagirdinin bu illüziyanı 11 may 2018-ci ildə İnstaqramda yerləşdirməsindən başlayıb. Ertəsi gün şagirdin dostu onu Reddit-də yerləşdirəndə illüziya daha çox diqqət çəkdi. Mem yutuber Xloya Feldman tərəfindən Twitter hesabında paylaşılıb.
Məlum olub ki, orijinal səs yazısı opera müğənnisi Cey Obri Cons tərəfindən (opera müğənniləri tez-tez tanış olmayan dillərdə oxuyurlar və buna görə də transkripsiya işarələrini oxumağı bilirlər) öz noutbukuna qoşduğu mikrofonla, kustar üsulla düzəldilmiş səs izolyasiya kamerasında səsləndirilmişdir. Memin müəlliflərinin sözlərinə görə, internetdə yayılan səs yazısı kompüterin dinamiklərindən, ev şəraitində mobil telefonla yenidən qeydə alınıb.
Audio illüziyaya Ellen Deceneres, Stiven Kinq və Krissi Teygen, eləcə də adları audio yazıda səsləndirilənə bənzəyən Yanni və Lorel Halo kimi bir neçə məşhur şəxs cavab verdi.
"Dil yoxsa dialekt" problemi
"Dil yoxsa dialekt" problemi — hər hansı bir idiomun statusunun müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı yaranan sual.
Dil yoxsa dialekt problemi
"Dil yoxsa dialekt" problemi — hər hansı bir idiomun statusunun müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı yaranan sual.
Sabah açılacaq, yoxsa yox? (film, 2003)
Sabah açılacaq yoxsa yox? (orijinal adı «Kal Ho Naa Ho»),hind dilində : कल हो ना हो,urdu dilində :کل ہو نہ ہو) adı belədir. Hind kinosudur 2003-cü ildə ABŞ-nin böyük şəhərlərindən biri olan Nyu-Yorkda çəkilmişdir.
Neyna Katrina Kapur(Priti Zinta) qəmgin,qaraqabaq qızdır amma onun belə olmağına səbəbdə var. Onun atasına ehtiyacı olan vaxtlarda atası özünü öldürmüşdü. Atası öz həyat yoldaşı Ceneferi (Caya Baççan) uşaqlarını tək böyütmək məcburiyyətində qoymuşdu. Ceneferin bir restoranı var idi,demek olarki o restoran heç işləmirdi. Bundan başqa Neynanın nənəsidə Ceneferi ərinin ölümündə günahlandırır. Neyna hər gün evdə ancaq dava-dalaş görürdü,onun yeganə sevinci MBA kursları idi, hansıki o burda ən yaxın dostu Ruhitlə (Saif Ali Xan) tanış olacaq.
Elə bu aralarda onların qonşuluğuna Aman Mathur ( Şahruk Xan ) köçür və hər şey dəyişir.
Çou Çou Momo dadlıdır, yoxsa Şinqcu Bora? (film, 2013)
"Çou Çou Momo dadlıdır, yoxsa Şinqcu Bora?" filmi — 2013-cü ildə çəkilmiş meytey dilli Hindistan filmi.
27 oktyabr 2013-cü ildə nümayiş olunan film ən uzun adlı hind filmidir.
Film Mani ilə Nuqşitombinin arasındakı sevgi eskizlərini cızır və onların qarşılaşdıqları kiber cinayətdən bəhs edir.
İndi ya heç vaxt; Biz həmişəlik öləcəyik yoxsa yaşayacağıq?
Pakistan Bəyannaməsi — (İndi və ya Heç Olmayacaq; Biz Həmişəlik Yaşayacağıq və ya məhv olacağıq?) Adlı kitabça Çaudhri Rəhmət Əli tərəfindən yazılmış və çap edilmiş, 28 yanvar 1933-cü ildə Pakstan sözü ("i" hərfi olmadan) ilk dəfə istifadə olunmuşdu və 1932-ci ildə isə Üçüncü Dəyirmi Masa konfransının nümayəndələrinə yayılmışdı.
Kitabça 1933-cü ildə Londonda keçirilən Üçüncü Dəyirmi Masa konfransındakı İngilis və Hindistan nümayəndələrinə təqdim etmək üçün yaradıldı.
Bu, tək Rəhmət Əlinin imzaladığı 28 Yanvar 1933-cü il tarixli gizli məktubu 3-cü Humberstone Yolundan ünvanlandı.Məktubda bəyan edir:
"Hindistanın beş şimal birliyində - Pəncab, Şimal-Qərb Sərhəd (Əfqan) əyalətində, Qucarat, Kəşmir, Sind və Bəlucistan bölgələrində yaşayan otuz milyon "Pakstan" müsəlmanları adından bir müraciəti əlavə edirəm. Bu, Hindistanın digər sakinlərindən fərqli olaraq milli statuslarının tanınması tələbini Pakistana dini, sosial və tarixi zəmində ayrıca Federal Konstitusiya verilməsi ilə təcəssüm etdirir."
Sonrakı məktublarda, Pakistandan başqa Çaudri, Banqistan və Osmanistan kimi alt qitədə bir sıra digər müsəlman dövlətlərinin də qurulmasını təklif etdi. Şərqi Hindistandakı Şərqi Benqal və Assamdakı keçmiş müsəlman vilayətlərinin Banqistan, benqal, əssam, və bihar dillərində danışan müsəlmanlar üçün müstəqil bir müsəlman dövləti olmasını təklif etdi. Ayrıca Heydərabad əyalətinin Osmanistan adlı bir İslam monarxiyasına çevrilməsini təklif etdi.
3 iyun 1947-ci ildə Müsəlman Liqasının İngilis bölmə planını qəbul etməsindən sonra, 6 gün sonra "Böyük Xəyanət" adı verilən bir planla, İngilis planının rədd edilməsini və Pakistan planının qəbul edilməsini istədi. 1933-cü ildə hazırladığı "İndi ya da əsla" adlı kitabında hazırladığından daha kiçik bir şey Pakistan üçün bədbəxtlik idi. Cinnahı daha kiçik bir Pakistanı qəbul etdiyinə görə qınadı, və onu "Qırılma-e-Əzam" adlandırdığı deyilir. Sonda İngilis planı qəbul edildi və Əlinin planı rədd edildi.