араб, сущ.; - ди, -да; -ар, -ри, -ра 1) са кар гьикӀ кьиле тухудатӀа гьадан патахъай лугьузвай фикир.. . И жигьетдай адавай хабар кьадай меслятар авай. За адаз чар кхьена. Жуван чарче за адаз яхцӀурни цӀуд гектарда зулун кьуьл цанвайди, ам цадайла, Ольга Дмитриевнадин меслятар фикирда кьунвайди кхьенвай. А. М. Мурк ракъини цӀурурда. 2) икьрар, са фикир. Мад са меслят: гьар жемятди муьгъ эцигиз бигердиз Герек жезва цӀувад~къад кас ракъурун, Виридалай лайихлубур, устадар. М. Б. Муьгъ. КӀанзавайди чеб сад садан гъавурда акьун, меслятдалди яшамиш хьун я. М. В. Гьарасатдин майдандал. Синонимар: теклиф, несигьат, рехъ. 3) къалмакъал квачир гьал.
* меслят авун [гун] гл., ни 1) теклиф авун, фикир лугьун. Пуд лагьай сеферда фейи итимри ам чпихъ галаз гъидай меслят авуна. Ф. Акьул ва бахт. Чир хъухь, юлдаш Кондакова, белки урусри ихьтин дуьшуьшда вуна гузвай меслятдал амал ийида. Амма лезгийрихъ чи милли адетар ава. Чи арада лишан кутунвай руш чӀалалай алудун - им лянетлу кӀвалах я. А. А. Умуд. И меслятар авурдалай кьулухъ Гьажирамазан Къубадиз фена. А. И. Самур. Кар Сурхай ханди меслят авурвал кьиле фенач. З. Р. Гьажи Давуд. - Меслят гун асант я, меслят кьилиз акъуддай хва кӀанда, хва! -гьа хвани вун я мал! И кар патал зун акъвазда ви далудихъ З. Р. Гьажи Давуд. 2) са фикирдал, са нетижадал гъун патал суьгьбетар, веревирдар авун. Лежбервилин кар рикӀилай фенвайди Меслят шиз зи патав ша. М. Ж. Меслят ийиз зи патав ша. - Зани гьакӀ вахт кечирмишзавач гьа. 200 тонн ципицӀар иниз гъун патал за горторгдихъ галаз меслятарни авунвайди я. А. М. Мурк ракъини цӀурурда. Куьне заз гайи меслятар, авур къени ихтилатар, чӀугур еке зегьметар за лап вини дережадиз хкажзава... ЛГ, 2003, 4. XӀӀ. «Ша чна ихьтин са меслят шин. Чна чи рикӀериз тади тагудайвал, пакадлай анжах хъсан хабарар гуда». Н. Шихнабиев. Хъсан хабарар. 3) баришугъ авун. [Али]. Ваз чидачни, къуншияр кикӀидайла пар масадбурал ацалтдайди. Ингушарни осетинар меслят хъувун чи республикади вичин хивез къачунва. Н. И. Гьакимрин папар.
* меслят акун гл., низ вуч хъсан яз акун, хъсан тирди гьисабун.
* меслят къалурун гл., ни низ меслят авун, теклиф гун. Меслят къалурун гьамиша регьят, я, амма меслятар кьилиз акъудун са шумудра четин я. А. А. Умуд. Фекьиди Алирзадиз вичин меслятар къалурзавай арада, - адан суракьда авай чавушди Алирза эверна сельсоветдиз хутахна. З. Э. Муькъвел гелер. Бригада буругъ «сагъар хъувунив» эгечӀна. Контордай атай комиссияди меслят къалурайвал, абуру кьуюдин къенез кӀуьд кубометр чӀулав нафт цана. Б. Гь. Вили вилер. - Хуьрек гьеле агакьнавач. Гишин ятӀа, холодильникдай кьве помидор къачу, -меслят къалурна дидеди. А. М. Мурк ракъини цӀурурда. Гила профессор Къ. М. Абдулкьадирова кӀарабдин мефт дегишаруниз тапукь яз меслят къалурзавай цӀийи къайда менфятлу тирди субут хьанва. ЛГ, 2003,13. ХӀ.
* меслят хьун гл., вуж нихь галаз 1) са фикирдал атун. Конференциядилай гуьгъуьниз чна яргъи веревирдар авуна, эхирни Алимкентдиз куьмек ракъурун меслят хьана. А. А. Умуд. Эхир, зани папа и гьуьжет референдумдалди гьялдай меслят хьана. Н. Шихнабиев. Референдум. Садра зунни Корима театрдиз фин меслят хьана. Къ. А. Алахьай югъ. Меслят хьанвайвал, Розади, сятдин кӀуьдаз вичи кӀвалахзавай майдандал къведай варарин вилик атана, Люся къаршиламишна. Б. Гь. Вили вилер. 2) баришугь хъухьун, дуст хъухьун. [Гуьлханум]. Квез вуч аватӀа чидани, Али стхани Зарлишан вал меслят хъхьун тавунмаз чун инай хъфидач. Н. И. Гьакимрин папар. 3) са квекай ятӀани хабар кьун, алукьун. - Вуч авуртӀа хъсан я? - Меслят хьанва пачагъдал. М. Б. Вафалувал.