AMFİBİYA

Amfibiya daşıma, quruda təkərli və ya tırtıllı avtomobil, suda gəmi olaraq hərəkət etməyi bacaran nəqliyyat vasitəsidir. İkinci dünya müharibəsi dövründə əsas olaraq iki növü meydana çıxmışdır. ABŞ dəniz piyadaları korpusu üçün yaradılmış və daha çox tanka oxşayan LVT ilə quru qoşunlarının yardımı ilə yaradılmış həm rezin təkərli bir quru maşını, həm də pərli gəmi kimi işləyə bilən DUKW hesab olunur. Amfibiya maşınlarına oxşamasına baxmayaraq Hoverkraft kimi hava yastıqlı nəqliyyat vasitələri amfibiya sinifinə girmir.

Amfibiya müharibə, strategiyada, dəniz və quru qoşunlarının uzlaşdırılmış hərəkatına deyilir və daha çox dənizdən quruya qoşun, əsgər və zirehli döyüş maşınlarının çıxardılması prosesini əhatə edir. Bu sahədə xüsusi olaraq hazırlanmış dəniz piyadaları birlikləri ilə dənizdə üzməyi bacaran tank və zirehli maşınlar yaradılmışdır.

Amfibiya təyyarə — həm qurudan, həm də sudan enmə və qalxma etməyi bacaran təyyarə növüdür.

LHA (Desant helicopter assault) ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrində mövcud olan "Tarava" və "Amerika" sinifli çoxməqsədli vertolyot daşıyıcı amfibiya hücum gəmilərini təyin etmək üçün istifadə edilən təsnifatdır. Bu gəmilərin məqsədi amfibiya əməliyyat qrupunun və ya hücum qrupunun tez bir zamanda istənilən əraziyə köçürülməsini təmin etməkdən ibarətdir. Bu gəmilər təyyarə daşıyıcıları kimi tam uçuş göyərtəsinə malikdirlər və onların daxilində hücum helikopterləri olur. MV-22 Osprey kimi əyri rotorlu təyyarələr və AV-8 Harrier və F-35B Lightning II kimi STOVL təyyarələri də bu gəmilərdə yerləşdirilə bilər. Tarava sinifli LHA-lar Dəniz Piyadaları Korpusuna birbaşa desant əməliyyatı ilə yanaşı helikopterlə də desant əməliyyatı həyata keçirməyə imkan yaradır. Bu gəmilər hər iki üsulla eyni vaxtda səmərəli desant əməliyyatları üçün nəzərdə tutulmuş ilk gəmilərdirlər. Yeni Amerika sinifli gəmilərin ilk ikisi olan, LHA-6 və LHA-7, həm köhnə Tarawa sinifli LHA-lar, həm də dok göyərtələrinə malik müxtəlif LHD-lərdirlər. ; LHA-8 və sonrakı gəmilərdə dok göyərtəsi mövcuddur. Dok göyərtələri olan LHA-larda eniş gəmilərindən, hava yastıqlı eniş gəmilərindən (LCAC) və digər hidrovasitələrdən istifadə edilə bilər. Çöl Qalxanı və Çöl Fırtınası əməliyyatları zamanı üç Tarawa Class LHA-dan fəal şəkildə istifadə edilmişdir.

Amfibiya vertolyotu həm quruya, həm də suya enmə və qalxma edə bilən bir vertolyotdur. Amfibiya helikopterləri hər hansı bir amfibiya olmayan vertolyot ilə yerinə yetirilə bilinən digər işlər yanaşı hava-dəniz xilasetmə, dəniz xilasetmə və okeanoqrafiya kimi müxtəlif xüsusi məqsədlər üçün istifadə olunur. Amfibiya helikopterləri uçan gəmi kimi suya davamlı və ya hidroizolyasiyalı bir gövdə ilə dizayn edilə bilərlər. Amfibiya helikopterləri hava-dəniz xilasetmə, sualtı döyüş müharibəsi, xüsusi təyinatlı qüvvələrin əməliyyatlarına dəstək və ABŞ prezidentlərinin daşınması da daxil olmaqla müxtəlif rollarda istifadə edilmişdirlər.

Amfibiya adam (rus. Человек-амфибия; ing. Amphibian man) — Aleksandr Belyayevin yazdığı fantastik roman. == Mənbə == Aleksandr Belyayev.

Amfibiya adam (rus. Человек-амфибия) — Aleksandr Belyayevin yazdığı fantastik "Amfibiya adam" romanı əsasında çəkilmiş film 1961-ci ilin sonunda ekranlara çıxmışdır. Filmin rejissorları Gennadi Kazanski və Vladmir Çebotaryov, operatoru Eduard Rozovski, bəstəkarı isə Andrey Petrovdur. Filmdəki baş qəhrəmanları gənc aktyorlar Vladimir Korenev və Anastasiya Vertinskaya ifa edirlər. == Məzmun == == Ümumi məlumat == Rejissor Vladmir Çebotaryov çəkilişə başlayanda bu əsərin müvəffəqiyyət qazanacağına inanırdı. Ondan fərqli olaraq, filmə bir qədər skeptik yanaşanlar da vardı. Ona görə də çəkilişə kifayət qədər maliyyə vəsaiti ayrılmamışdı. Elə ilk günlərdən rejissor Vladimir Çebotaryov texniki imkansızlıqdan yaranan problemlərlə qarşılaşmalı oldu. Sualtı epizodlarda baş rolların ifaçıları müəyyən çətinliklərlə rastlaşdılar. Lakin film SSRİ və ondan kənarda böyük müvəffəqiyyət qazandı.

Suda-quruda yaşayanlar (lat. Amphibia) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinə aid heyvan sinfi. Bura tritonlar, salamandralar, qurbağalar və ayaqsızların və s. daxildir. Suda-quruda yaşayanlar sinfinə daxil olan növlərin sayı bəzi hesablamalara görə 6700 (bəzi hesablamalara görə 4500) Bu sinfin nümayəndələri sürfə halında suda yaşayan və qələsəmələrlə, böyüdükdən sonra isə, adətən, ağciyər (və dəri) ilə nəfəs alan, su mühitini tərk edə bilən, lakin həmişə yüksək rütubətə ehtiyacı olan onurğalılardır. Bu sinfə daxil olan heyvanlar həm suda, həm də quruda yaşayırlar. Dəridə selik vəziləri vardır. Kəllə onurğa sütununa iki çıxıntı ilə hərəkətli birləşmişdir. Qabırğalar döş sümüyünə çatmır. Kürüləmə, kürünün mayalanması və inkişafı suda keçir.