Eqalitarizm
Eqalitarizm (fr. égalitarisme égalité «bərabərlik» sözündən) — ideal — imkanlar bərabərliyi kimi bu cəmiyyətin bütün üzvlərinin bərabər sosial və vətəndaş hüquqlarına sahib bir cəmiyyət yaratmaq fikrinə əsaslanan konsepsiya. Elitizmin əksi.
Ailə sosiologiyasında bərabərlik, ər-arvadın özünü həyata keçirməkdə bərabər hüquqlara malik olduğunu qəbul edir. Müxtəlif siyasi partiyaların proqramlarının əsasında bərabərlik prinsipləri dayanır.
== Tarixi ==
Platon kişi və qadınların siyasi bərabərliyini, Aristotel — azad vətəndaşların siyasi bərabərliyini təbliğ etdi. Xristian bərabərlik — bütün insanların Tanrı qarşısında bərabərliyi ("bərabərlik" sözünün fərqli mənaları ilə) deməkdir. Bu termin XVII—XVIII əsrlərdə azadlıq (fr. liberté) və qardaşlıq (fr. fraternité) tələbi ilə birləşərək burjuaziyanın inqilabi qiyamları zamanı müasir anlayışını əldə etdi: "Azadlıq, Bərabərlik, Qardaşlıq." Hobbs, Lokk, Russo, Baböf və digər mütəfəkkirlərin əsərlərində nəzəri və fəlsəfi əsas götürülmüşdür.
Elitarizm
Elitizm — elitanı yaradan şəxslərin - daxili keyfiyyət, yüksək intellekt, sərvət, xüsusi bacarıq və ya təcrübəyə malik insanların seçilmiş bir qrupun bütövlükdə cəmiyyət üçün daha konstruktiv olma ehtimalı və buna görə təsir göstərməyə ya da başqalarından daha böyük bir səlahiyyətə layiq olduğu inam və münasibətdir. Elitizm termini, məhdud sayda insanın əlində cəmləşdiyi bir vəziyyəti təsvir etmək üçün istifadə edilə bilər. Elitizm əleyhdarları anti-elitizm, eqitalitarizm, populizm və plüralizmin siyasi nəzəriyyəsini əhatə edir.
Elit nəzəriyyə cəmiyyətdə elit təsirin sosioloji və ya siyasi elm təhlilidir: elit nəzəriyyəçilər plüralizmi utopik bir ideal hesab edirlər.
Elitizm sosial təbəqə və sosioloqların sosial təbəqələşmə adlandırdıqları şeylərlə sıx bağlıdır, Anqlo Sakson ənənəsində uzun müddət irsi zadəganlığın "mavi qan" iddialarına ilişib qalmışdır. Yuxarı siniflərin üzvləri bəzən sosial elita kimi tanınırlar.
Elitizm termini bəzən yüksək qabiliyyətlərə sahib olduqlarını iddia edən bir qrup insanların və ya sadəcə bir qrup və ya kadrların başqalarının hesabına özlərinə əlavə imtiyazlar verdikləri vəziyyətləri ifadə etmək üçün də istifadə olunur. Elitizmin bu forması ayrı-seçkilik kimi təsvir edilə bilər."Elit" üçün bəzi sinonimlər "yuxarı sinif" və ya "aristokrat" ola bilər ki, bu da sözügedən şəxsin cəmiyyətin istehsal vasitələrinə nisbətən böyük dərəcədə nəzarət etdiyini göstərir.Buraya şəxsi nailiyyəti deyil, sosial-iqtisadi vasitə ilə bu vəzifəni qazananlar daxildir. Lakin, elitizmi bir siyasi nəzəriyyə kimi müzakirə edərkən bu terminlər yanlışdır, çünki onlar tez-tez mənfi "sinif" birləşmələri ilə əlaqələndirilir və fəlsəfənin daha qərəzsiz bir araşdırmasını təqdir edə bilmirlər.
== Xüsusiyyətləri ==
Bir elitanı təyin edən xüsusiyyətlər dəyişir; şəxsi nailiyyət vacib ola bilməz.Elit status, yüksək səviyyəli universitetlərin dərəcələri və ya təsirli təcrübə və iş təklifləri, habelə valideynlər və ya nənələr və babalar tərəfindən nəsil və ya keçmiş şöhrətə əsaslanaraq şəxsi nailiyyətlərə əsaslana bilər.