Amplituda
Amplituda (lat. amplitudo- qiymət, meyillənmə, A(yaxud xm) hərfi ilə işarə olunur) — yırğalanma və dalğavari hərəkətdə dəyişən kəmiyyətin qiymətinin orta qiymətdən maksimal sürüşməsi və ya dəyişməsidir. Təyin olunan fiziki parametrin vahidi ilə üst-üstə düşən müsbət skalyar kəmiyyətdir.
== Təsnifatı ==
Əgər amplitudanın qiyməti zamandan və fəzada vəziyyətdən asılı deyiləs, onda ona sabit amplituda deyilir.
Amplitudanın aşağıdakı növləri vardır:
Zirvə amplitudası- bu simmetrik periodik dalğaların (sinusoid, düzbucaqlı və ya mişar tipli) verimiş orta qiymətdən meyillnməsidir;
Zirvə-zirvə amplitudası, bu müsbt və mənfi zirvələr arasındakı meyillənmədir,
Orta kvadratik amplituda- bu qrafikin asimmetrik dalğaların üfüqi oxundan zamandana sılı olaraq meyillənməsinin kvadratının köküdür (peroidik impulsların bir istiqamətdə, mürəkkəb dalğalar.
== Mənbə ==
Бронштейн И.Н., Семендяев К.А. Справочник по математике. Для инженеров и учащихся втузов. Издание седьмое, стереотипное.Москва: Гостехиздат, 1957.
İllik amplituda
İllik amplituda– aylar
ərzində meteoroloji elementləri
(atmosfer təzyiqi, temp-r və s.) ən
yüksək kəmiyyəti ilə ən aşağı
kəmiyyəti arasında fərq.
İllik amplituda orta
və mütləq kəmiyyətlər arasında
ola bilər. İllik amplituda çoxillik məlumata
əsasən hesablanır.
Yerdəyişmə amplitudu
Yerdəyişmə amplitudu– (rus. амплитуда смещения, ing. amplitude of dislocation) qırılma pozulmanın qanadlarında yerləşən, orta nöqtələr arasındakı, yerdəyişmə boyu məsafə.
Amplitud modulyasiyası
Amplitud modulyasiyası(AM) — radio daşıyıcı siqnallar vasitəsilə informasiyanı ötürmək üçün elektron rabitədə istifadə edilən modulyasiya texnikası. AM göndərilmiş dalğa formasının nisbətlərinə görə daşıyıcının amplitudunu dəyişməklə işləyir.
Bu dalğa forması televiziya pixsellərinin işıq intensivliyi və ya səsucaldan ilə yenidən hasil olunmuş səslərinə uyğun gələ bilər. Bu modullaşan siqnal ilə fazası müxtəlif olan faza modulyasiyası və daşıyıcı siqnal tezliyi müxtəlif olan tezlik modulyasiyası ilə ziddir.
Amplitud modulyasiyası radio ilə səs ötürmək üçün istifadə edilən ən erkən modulyasiya metodu idi. Bu Reçinald Fessendenin 1900-cü ildə radio-telefon təcrübələri ilə XX əsrin ilk 20 ilində inkişaf etdi. Amplitud modulyasiyası rabitənin çox formasında bu gün də istifadə olunur: məsələn, kompüter modemlərində, portativ ikitərəfli radoilarda və s. istifadə olunur.
== ITU işarələri ==
1982-ci ildə Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (ITU ) amplitud modulyasiyasının tiplərini müəyyən etdi.