Поиск по словарям.

Əkərək, Aqarak — Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indi Qafan rayonunda kənd. == Tarixi == Rayon mərkəzindən 18 km məsafədə yerləşir. Erməni mənbələrində, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Aqarak formasında qeyd edilmişdir. Toponim türk mənşəli əkər etnoniminə -ək şəkilçisinin artırılması yolu ilə əmələ gəlmişdir. Etnotoponimdir. Quruluşca düzəltmə toponimdir.

Sentyabr döyüşlərində şəhid olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçuları — aşağıda 2022-ci ilin 12–15 sentyabr tarixlərində Ermənistan-Azərbaycan sərhədində Ermənistan və Azərbaycan silahlı qüvvələri arasında baş vermiş silahlı toqquşma zamanı həyatını itirən Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 80 hərbi qulluqçusu barədə məlumat verilmişdir. Silahlı toqquşma zamanı Quru Qoşunlarının 33 hərbi qulluqçusu, Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin 24 hərbi qulluqçusu, Komando Briqadalarının 14 hərbi qulluqçusu və Dövlət Sərhəd Xidmətinin 9 hərbi qulluqçusu şəhid olmuşdur. Hərbi qulluqçuların 79-u hərbi əməliyyatlar zamanı, 1-isə döyüşlərdən sonra müalicə aldığı hospitalda şəhid olmuşdur. Şəhid olanların 14-ü zabit, 19-u gizir, 27-si müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçusu (çavuş və ya əsgər), 20-si isə sıravi əsgər (çağırışçı) idi. Şəhid olanların 32-si 2020-ci ildə Qarabağ müharibəsi zamanı hərbi əməliyyatlarda olmuşdu və müxtəlif orden və ya medallarla təltif edilmişdi. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 5 noyabr 2022-ci il tarixində Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsi uğrunda gedən döyüş əməliyyatlarında şəhid olmuş Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının təltif edilməsi haqqında Sərəncam imzaladı. Sərəncama əsasən Sentyabr döyüşləri zamanı şəhid olan 80 hərbi qulluqçusu "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi. Həmçinin həmin şəhidlərdən 30-u "Azərbaycan Bayrağı" ordeni, 18-i 3-cü dərəcəli "Rəşadət" ordeni, 32-si isə 3-cü dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə təltif edildi.

Kərim Otarov (qaraç.-balk. Отарланы Сарамурзаны жашы Керим; 15 may 1912, Tırnıauz – 13 oktyabr 1974, Nalçik) — Balkar şairi və tərcüməçisi. Kabardin-Balkar Respublikasının xalq şairi. == Bioqrafiya == 1912-ci ildə Qırxojan (indiki Kabardin-Balkar Respublikasının Elbrus rayonu Tırnıauz qəsəbəsi) kəndində kəndli ailəsində anadan olub. Pedaqoji məktəbi (1934), sonra Kabardin-Balkariya Universitetini (1963) bitirmişdir. 1938-1941-ci illərdə Kabardin-Balkar Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Yazıçılar İttifaqına rəhbərlik edir. Böyük Vətən müharibəsində iştirak etmişdir. Müharibədə yaralandığı üçün ordudan tərxis edilir. Balkar xalqı ilə birlikdə Qırğızıstan SSR-ə deportasiya edilmiş və Frunze şəhərində (indiki Bişkek) qəsəbələrdən birində yaşamışdır. Kərim Otarov 1956-cı ildə Nalçikə qayıdır.

Maqdalena Oqurek (pol. Magdalena Agnieszka Ogórek; d. 23 fevral 1979, Rıbnik, Polşa) — Polşa tarixçisi, humanitar sahə üzrə elmlər doktoru. Polşa prezidentliyinə namizəd (2015). == Elmi fəaliyyəti == Maqdalena Oqurekin əsas işlərindən biri kilsə tarixini araşdırmaqdır.

Maqdalena Oqurek (pol. Magdalena Agnieszka Ogórek; d. 23 fevral 1979, Rıbnik, Polşa) — Polşa tarixçisi, humanitar sahə üzrə elmlər doktoru. Polşa prezidentliyinə namizəd (2015). == Elmi fəaliyyəti == Maqdalena Oqurekin əsas işlərindən biri kilsə tarixini araşdırmaqdır.

Nikolay Platonoviç Oqaryov rus. Никола́й Плато́нович Огарёв; 6 dekabr 1813[…], Sankt-Peterburq – 12 iyun 1877[…], Qriniç[d], Kent qraflığı) — Rusiya yazıçısı, şairi. Nikolay Oqaryov Sankt-Peterburqda varlı rus mülkədarlarının ailəsində anadan olub. Anasını erkən itirən Nikolay uşaqlıq illərini atasının Penza yaxınlığındakı malikanəsində keçirdi. 1826-cı ildə o, uzaq qohumu Aleksandr Herzenlə tanış oldu və onunla yaxın dost oldu, onunla dərhal iki ümumi cəhət tapdı: monarxiyaya qarşı ikrah və dekabristlərin ideyalarına dərin empatiya. 1829-cu ildə təsərrüfatdan ayrılaraq Moskva Universitetinə oxumağa getdi və burada utopik sosialistlər qrupuna qoşularaq diqqətəlayiq bir siyasi fəaliyyət göstərdi, nəticədə həbs olunaraq atasının fermasına sürgün edildi. O, 1856-cı ildə Rusiyanı tamamilə tərk etdi və uzun illər London və Cenevrədə yaşadı, özünü Rus dilində pulsuz nəşr olunan "Bell və Baş Assambleya" nəşrinin təşkilinə həsr etdi. 1874-cü ilin oktyabrından Oqaryov sevimlisi Meri ilə birlikdə Genuyadan köçdüyü Nyukasl-apon-Taynda yaşayırdı. Oqarev Nyukaslda olarkən "Confession in Verse" və bitirə bilmədiyi Last Curse üzərində işləyirdi. Lakin həmin ilin sonunda cütlük Merinin doğulduğu Qrinviçdə yaşamağa başladı və Oqaryov 1877-ci ildə elə burada da vəfat elədi.

Vüsal Şəmsəddin oğlu Omarov (7 iyul 1989 – 28 sentyabr 2020, Cəbrayıl rayonu) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin giziri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. Vüsal Omarov 1989-cu il iyulun 7-də Kemerovo vilayətində anadan olub. 1995-2006-cı illərdə M. Müşfiq adına Gərəkli kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. Ailəli idi. 2 qızı yadigar qaldı. Vüsal Omarov 2007-2009-cu illərdə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. 2009-cu ildən isə müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət qulluqçusu idi. Azərbaycan Ordusunun giziri olan Vüsal Omarov 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Cəbrayılıb azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə savaşıb. Vüsal Omarov sentyabrın 27-də Cəbrayılın azad edilməsi zamanı şəhid olub. Balakən şəhərinin Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunub.

Masaşi Oquro (d. 4 may 1980) — Yaponiya futbolçusu. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 22 oyun keçirib, 5 qol vurub.

Mişel Larok (fr. Michèle Laroque; doğ. 15 iyun 1960, Nitsa) — Fransa aktrisası. Mişel Larok 15 iyun 1960-cı ildə Fransanın Nitsa şəhərində anadan olub. Valideynləri Fransa musiqiçisi Klod Larok və Rumıniya rəqqasəsi Doina Trandabur (rum. Doina Trandabur) idilər. O, 1988-ci ildə aktrisa fəaliyyətinə başlayıb. Mişel Larok bir çox film və seriallarda çəkilib. Mişel Larok "Sezar" mükafatına layiq görülüb. Movies starring Michèle Laroque with more than a million of entries in France.

Narok Muzeyi — Keniyanın Narok regionunda yerləşən muzeydir. Muzeyin eksponatları Masailərin mədəni irsin, eləcə də digər Maa-danışıq mədəniyyətləri, o cümlədən Samburu, Nyemps və Ndorobo xalqlarının mədəniyyətini özündə əks etdirir.

Ozark FK — ABŞ-nin Arkanzas ştatının Sprinqdeyl şəhərini təmsil edən həvəskar futbol klubu. Klub hal-hazırda Milli Premyer Futbol Liqasının iştirakçı komandalarından biridir. Komandanın rəngləri qara, qırmızı və ağdır. Ozark FK klubu 23 yanvar 2017-ci ildə təsis edilmişdir. Hal-hazırda Milli Premyer Futbol Liqasında mübarizə aparır. Liqanın genişləndirilməsi nəticəsində klub hal-hazırda Hertlənd Konferensiyasında çıxış edir. Klub Şimal-qərbi Arkanzas sakinləri olan Vill Boyles və Dacia Boemler tərəfindən yaradılmışdır.

Yarok adası — inzibati cəhətdən Yakutiya ərazisinə daxildir. Yana körfəzində, Yana çayının deltasında yerləşir. Uzunluğu 38 km, eni 26 km-dir. Şimal-şərqində Makar adası və Şelon adaları yerləşir. Qabarmanın hündürlüyü 2 metrdir. Cənubunda Çondon buxtası yerləşir. Adada çoxlu sayda göl vardır. Qışda adanın ətraf suları quzlarla örtülü olur.

Ozark, Bill Dubuk və Mark Uilyams tərəfindən Netflix üçün ekranlaşdılmış və MRC tərəfindən istehsal edilmiş Amerika kriminal dram janrında olan televiziya serialıdır. Serialda baş rolları Ceyson Beytman və Laura Linni canlandırır: onlar çirkli pulların yuyulması üçün ailəsini Çıkaqo Missuri ştatına, Ozarks gölünün yaxınlığına köçürən evli cütlük Marti və Vendi Börd rolunda çəkiliblər. Beytman həm də serialın rejissoru və icraçı prodüseri kimi çıxış edrir. On seriyadan ibarət birinci mövsüm 21 iyul 2017-ci ildə nümayiş edilib; On seriyalı ikinci sezon 31 avqust 2018-ci ildə və üçüncü sezon isə 27 mart 2020-ci ildə nümayiş edildi 2020-ci ilin iyun ayında serialın iki hissəyə bölünmüş və 14 seriyadan ibarət olacaq dördüncü və sonuncu mövsümünün çəkiləcəyi elan edildi, dördüncü sezonun birinci hissə 21 yanvar 2022-ci ildə yayımlanacaq . Ozark serialı haqda tənqidçilərin fikirləri ümumilikdə müsbət olub: əsasən serialın stilistikası, aktyor oyunu, rejissor işi və ssenarisi çox bəyənilib. Serialın 32 nominasiyada Praymtaym Emmi mükafatılarına namizədiyi irəli sürülüb: Beytman 2019-ci ildə Dram Serialı üzre Ən yaxşı Rejissor və Culia Qarner isə 2019 və 2020-ci ildə iki dəfə ardıcıl olaraq Dram Serialı üzre Ən yaxşı yardımçı aktrisa mükafatlarını qazandılar. Beytman daha sonra Televiziya Serialı üzrə Ən Yaxşı Aktyor nominasiyasında iki Qızıl Qlobus Mükafatına layiq görüldü. Meksikalı narkobaron üçün çirkli pulların yuyulması prosesinde problem yarandıqdan sonra, maliyyə məsləhətçisi Martin "Marti" Börd Missurinin mərkəzindəki Ozark gölü ərazisində daha böyük miqyasda çirkli pulların yuyulması əməliyyatı qurmağı təklif edir. Marti qəfildən ailəsini Çikaqonun Neypervil şəhərindən Missuri ştatının Osage Beach yay kurort ərazisi sayılan yerə köçürür. Börd ailəsi Missuriyə gəldikdə, yerli cinayətkarlar, o cümlədən Lanqmor və Snell ailələri, daha sonra isə Kanzas şeherinin mafiya ailəsi ilə problem yaşayırlar.

Armen Qaro ya da Karekin Pastırmacıyan (erm. Գարեգին Փաստրմաճեան; (9 fevral 1872, Ərzurum, Ərzurum vilayəti, Osmanlı imperiyası – 23 mart 1923, Cenevrə) — erməni terrorçusu, daşnak liderlərindən biri. == Həyat və fəaliyyəti == Armen Qaro Ərzurum şəhərində anadan olmuşdur, 1891-ci ildə buradakı erməni məktəbində təhsilini başa vurduqdan sonra, Fransaya yollanır, və Nansi universitetinin nəzdində, kənd təsərrüfatı məktəbində təhsil alır. 1894-cü ildə Daşnaksütunun sıralarına qatılır. 1895-ci ildə Zeytun üsyanına kömək etmək məqsədilə Misirə yollanır, buradan üsyançılara silah sursat və canlı güvvə gondərilməsini təşkil edir. Həmin vaxt o, Armen Qaro təxəllüsü ilə adlanmağa başlayır. 1896-cı ilin avqustun 26-da, daşnakların Osmanlı bankına qarşı təşkil etdiyi terror aksiyasında iştirak edir, Armen Qaro bankı zəbt edən terorçuların içərisində yer alır. Onun vəzifəsi, bank işçilərinin və ziyarətçilərin qaçmasının qarşısını almaq idi. Terrorçular bu adamlardan canlı sipər kimi istifadə etməyi planlaşdırırdılar. İri dövlətlərin müdaxiləsi nəticəsində, bankı zəbt etmiş erməni terrorçuları Türkiyədən sah salamat Fransaya qedir və orada siyasi sığınacaq alır.

Orok dili (ulta, uylta) — Altay dil ailəsinin tunqus-mancur xəttinin amuryanı (nani) yarımqrupuna aid olan orokların dili. Rusiya Federasiyasının Saxalin vilayətinin Poronay və Noqlik rayonlarında yayılıb. 2002-ci il Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasının nəticəsinə görə Rusiyada 346 orok yaşayır, onların cəmi 64-ü doğma dilini bilir. Oroklar həmçinin Yaponiyanın Xokkaydo adasında yaşayır, ancaq onların sayı məlum deyil. Orok dilinin iki dialekti var: şimali (şərqi saxalin) və cənubi (poronay). Yaponiyada yaşayan orokların dili cənub dialektinə aiddir. Kiril qrafikalı əlifbalı dillər siyahısı Новикова К. А., Сем Л. И. Орокский язык, М. 1997 Петрова Т. И. Язык ороков (ульта), Л. 1967 Озолинь Л. В. Структурные типы атрибутивных конструкций в орокском языке. Дисс. канд.филол.наук. Новосибирск, 2007.

Grok — böyük dil modelləri (LLM) əsasında xAI tərəfindən hazırlanmış dialoqlu generativ süni intellekt çatbotu. O, Maskın həmtəsisçisi olduğu OpenAI-ın ChatGPT-nin yüksəlişinə birbaşa cavab olaraq İlon Mask tərəfindən bir təşəbbüs olaraq hazırlanmışdır. Çatbot "yumor hissinə sahib" və Twitter-ə (indiki X) birbaşa çıxış kimi reklam olunur. Hazırda beta sınaq mərhələsindədir. == Zəmin == 2023-cü ilin noyabrında xAI erkən giriş proqramında iştirak etmiş təsdiqlənmiş istifadəçilərlə məhdudlaşan seçilmiş istifadəçilərə üçün böyük dil modellərinə (LLM) əsaslanan çatbotun sınaq versiyasını göstərməyə başladı. İlkin betadan çıxdıqdan sonra botun yalnız X Premium+ abunəçiləri üçün əlçatan olacağı açıqlandı. İlkin baxış zamanı xAI çatbotu "çox erkən beta məhsul – 2 aylıq təlimlə edə biləcəyimizin ən yaxşısı" və "hər keçən həftə sürətlə təkmilləşə bilər" kimi təsvir etdi. == Xüsusiyyətləri == xAI, çatbotun "suallara bir az ağılla cavab vermək" üçün hazırlanmış olduğunu və "üsyankar bir xətt"ə sahib olduğunu, həmçinin "digər Sİ sistemləri tərəfindən rədd edilən mübahisəli suallara cavab verməyə" hazır olduğunu bildirdi. Həmçinin botun "Avtostopçunun Qalaktika bələdçisindən ilhamlanaraq yaradıldığı və demək olar ki, hər şeyə cavab verməsi üçün nəzərdə tutulduğu" bildirildi. X işçisi tərəfindən paylaşılan çıxarışda Grok-dan vulqar bir şəkildə "Milad musiqisini dinləmək nə vaxt uyğundur?" sualına cavab verməsinin istəndiyini göstərir.

N.P.Oqaryov adına Mordoviya Dövlət Universiteti — Mordoviyanın ən iri ali təhsil, elm və mədəniyyət mərkəzi, Volqayanı bölgənin aparıcı universitetlərindən biri. Təhsil 11 fakültədə və 7 institutda 89 ixtisas üzrə aparılır. 33 bakalavr, 12 magistr proqramı həyata keçirilir. Davud Qədiməliyev - biologiya elmləri doktoru, professor.