Поиск по словарям.

Kоmpyеn vaqonu (fransız tarixşünaslığında Wagon de l’Armistice — "barışıq vaqonu" da adlanır) — 1918-ci ildə birinci Kоmpyеn sülh sazişinin (1918) (Alman imperiyasının kapitulyasiyası) və ikinci Kоmpyеn sülh sazişinin (1940) (Fransanın kapitulyasiyası) imzalandığı dəmiryolu vaqonu. Vaqon 1914-cü ildə Saint-Denidəki Compagnie Internationale des Wagons-Lits şirkəti tərəfindən restoran-vaqon kimi istifadəyə verilmişdi. Lakin sonra Marşal Foşun qərargah-vaqonuna çevrildi və 1918-ci ildə marşal tərəfindən Almaniya ilə barışıq imzalamaq üçün seçilmişdi. Bu vaqonda I Dünya Müharibəsində hərbi əməliyyatların dayandırılması haqqında 1918-ci il noyabrın 11-də Kompyen şəhəri yaxınlığında Fransanın Pikardi bölgəsində Antanta və Almaniya İmperiyası arasında barışıq imzalanmışdı. Müharibələrarası dövrdə vaqon əvvəlcə prezident Millerandın şəxsi vaqonu kimi istifadə olunmuşdu. O, 1920-ci ilin dekabrında bu vaqonda Verdenə səfər etmişdi. Sonra isə vaqon Parisdə Əlillər Evində və "Barışıq Sahəsi"ndə nümayiş olunmuşdur. 1927-ci il noyabrın 11-də "Barışıq Sahəsi"ndə vaqon üçün xüsusi bina inşa edilmişdir. 1940-cı ilin iyununda fransız qoşunları Üçüncü Reyxin ordusu tərəfindən məğlub edildikdə, Adolf Hitlerin birbaşa əmri ilə vaqon bu binadan çıxarıldı, bunun üçün hətta divarı partlatmaq lazım gəldi. Fransanı alçaltmaq niyyətində olan Hitler Fransanın Almaniyaya faktiki təslim olmasını nəzərdə tutan İkinci Kоmpyеn sülh sazişinin imzalanmasının orada olmasını istədi.

Şvedaqon paqodası — Myanmarın Yanqon şəhərində yerləşən zərli stupa. Şvedaqon Myanmadakı ən müqəddəs Buddist paqodadır. Çünki, burada indiki Kalpanın dörd əvvəlki Buddanın qalıqlarının olduğu güman edilir. Bu qalıqlara Kakusandhanın əsası, Konaqamananın su filtri, Kassapa paltarının bir parçası və Qautama başının səkkiz teli daxildir. 51 metr (167 fut) hündürlüyündə Sinquttara təpəsində tikilmiş , 112 m (367 fut) hündürlüyü olan paqoda dəniz səviyyəsindən 170 m (560 fut) hündürlükdədir və Yanqon siluetinə hakimdir. Yanqonun binaların maksimum hündürlüyünü dəniz səviyyəsindən 127 metr (417 fut) hündürlüyə (paqodanın dəniz səviyyəsindən hündürlüyünün 75%-i) qədər məhdudlaşdıran rayonlaşdırma qaydaları Şvedaqonun şəhərin siluetində önə çıxmasını təmin edir. Əfsanəyə görə, Şvedaqon paqodası 2500 ildən çox əvvəl — Budda hələ sağ olarkən — inşa edilmişdir ki, bu da onu dünyanın ən qədim Buddist stupasına çevirəcəkdir. Buddhavaṃsa görə, Tapussa və Bhallika adlı Ukkalajanapadadan olan iki tacir Budda ilə qarşılaşdıqda Bodh Qayadan keçirdilər. O zaman rajayatana ağacının altında oturaraq yeni əldə etdiyi Buddalığın səadətindən zövq alan Budda onların düyü tortu və bal təkliflərini qəbul etdi və əvəzində onlara dharmanın bir hissəsini öyrətdi . Bununla da onlar ilk adi şagirdlər oldular.

Dağdöşü (əvvəlki adı: Tyak) — Azərbaycan Respublikasının Xocavənd rayonunun Hadrut qəsəbə inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı ilə Xocavənd rayonunun Tyak kəndi Dağdöşü kəndi adlandırılmışdır. 2 oktyabr 1992-ci ildən 14 oktyabr 2020-ci ilə kimi Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altında olmuşdur. Dağdöşü kəndi 14 oktyabr 2020-ci il tarixində Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad edilmişdir. XIX əsrə aid sənədlərdə Tağ kimi qeydə alınmış bu kəndin adı XX əsrdə Tyak variantında işlənmişdir. Bəzi tədqiqatçılar bu coğrafi adı türk dillərində "sığınacaq", "köçəbə", "oba" mənasında işlədilən töyək sözü ilə əlaqələndirirlər. 1992-ci ildən coğrafi mövqeyinə görə Dağdöşü adını almışdır. Dağdöşü kəndində aşağıdakı daşınmaz tarix və mədəniyyət abidəsi qeydə alınmışdır: Kənd dağətəyi ərazidə yerləşir. 2005-ci ildə Dağlıq Qarabağda keçirilən əhalinin siyahıyaalmasına əsasən Dağdöşü kəndinin əhalisinin sayı 71 nəfər təşkil edirdi. Kənddə mədəniyyət müəssisəsi mövcud deyil.

Çayönü (türk. Çayönü) — e.ə. 7250–6600-cü illərdə Türkiyənin cənub-şərqindəki Neolitik yaşayış məskəni. Şərqi Tavr ətəklərində, Erqani ila (vilayət) Diyarbəkir bölgəsində; lil mərkəzindən — Diyarbəkir şəhərindən 40 km şimal-qərbdə yerləşir. Çayönü qəsəbəsi Göbekli Təpə məbəd kompleksi ilə əlaqələndirildi. Onlardan əvvəl Neolit ​​dövrünə aid Hallan-Çemi yaşayış məskəni gəlmişdir. Balkan Neolitikasının "köprüsü" olan Çafer Hoyuk, Nevalı-Çori, Aşiklı-Hüyük, Çatal-Hüyük və Hacılar da genetik olaraq Çayönü ilə əlaqəli idilər. Çayönü mədəniyyətinin sonrakı Sesklo (materik Yunanıstan) və Xalaf (Orta Şərq) mədəniyyətləri ilə ardıcıl əlaqələri izlənilir. Çayönüda ilk qazıntılar 1964–1978-ci illərdə Robert Breydvud tərəfindən həyata keçirilmişdir. Qazıntılar 1985–1991-ci illərdə davam etdirildi.

Damotu (lat. Leonurus) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Adi damotu (Leonurus cardiaca L.) Leonurus chaituroides C.Y.Wu & H.W.Li Leonurus deminutus V.I.Krecz. Göyümtül damotu (Leonurus glaucescens Bunge) Leonurus incanus V.I.Krecz. & Kuprian. Yapon damotu (Leonurus japonicus Houtt.) Leonurus kuprijanoviae Krestovsk. Leonurus macranthus Maxim. Leonurus mongolicus V.I.Krecz. & Kuprian. Leonurus nuristanicus Murata Leonurus panzerioides Popov Leonurus persicus Boiss.

Groupe Danone (Danone) — süd məhsulları və digər qida məhsulları istehsal edən tanınmış fransız şirkəti. Şirkətin qərargahı Parisdə yerləşir.

Daqoba (ing. Dagobah) — "Ulduz müharibələri" kainatında uydurma planet. Daqoba isti və rütubətli planetdir, müxtəlif canlılarla doludur. Planet güc adlanan enerji sahəsi baxımından bütün qalaktikada ən təmiz yerlərdən biridir. Daqoba əsasən bataqlıqlarla örtülmüş, saysız-hesabsız dayaz göl, laqun və çoxsaylı mağarası olan sirli, dumanlı planetdir. Daqobanın kontinental və okean qabığı sadəcə qeyri-müəyyən şəkildə müəyyən edilmişdir və vulkanik fəaliyyət, ya da zəlzələlər az olmuşdur. Planet hər hansı inkişaf etmiş və ya yerli sayıqlı sivilizasiyadan məhrumdur. Daqobanın iki mövsümü var: quraq və yağışlı. Uzun quraqlıq mövsümünün pik dövründə yüksək dağlıq ərazilər çox isti və əksər həyat formaları üçün əlverişsiz olur, orada yaşayanlar isə dağdibinə köçməyə məcbur qalır. Dagobah — Vukipediya saytında.

Jeleznodorojnı rayonu (rus. Железнодорожный район) Rostov-na-Donu şəhəri ərazidə yerləşən, 1937-ci ildə təsis edilən rayon. Rayonun ərazisi 69,0 km² təşkil edir. Rayon ərazisində ilk yaşayış məntəqəsi hələ çoxdan mövcud idi. 1747-ci ildə Don çayının sağ sahilində, Temernik çayının aşağı axarında Qnilovski stanisası inşa edilmişdi. 1864-cü ildə bölgədən dəmir yolu çəkilmişdir. Stansiya və yaşayış məntəqəsi 1937-ci ildə rayon olaraq təsis edilmişdir. Rayonun adı isə onun ərazisindən keçən dəmir yolu ilə əlaqəlidir. Rayonun ümumi əhalisinin hər üçündən biri təqayütçüdür. Rayonun iqtisadiyyatın mühüm yeri Şimali-Qafqaz dəmir yolları tutur.

Kirovski rayonu (rus. Кировский район) Rostov-na-Donu şəhəri ərazidə yerləşən, 1936-cı ildə təsis edilən rayon. Rayon ərazisində istər Cənub Federal Dairəsinin istərsə Rostov vilayətinin inzibati binaları, iri iqtisadi və ticarəti şirkətlər həmcinin iri iri mədəniyyət mərkəzləri yerləşir. Rayonun tarixi taleyi onunla bağlıdır ki, rayon Rostov-na-Donu şəhərinin əsas hissəsində təşkil edilmişdir. Məhs burada 1749-cu ildə şəhərin əsası qoyulmuşdur. Burada təbii su mənbəyi olmuşdur ki, ondan hətta I Pyotr belə içmişdir. Rayon ərazisində yerləşən Sedov küçəsi Rostov-na-Donu şəhərinin ən böyük və mərkəzi küçələrindən olmuşdur. Ərazi şəhər tarixinin bir çox mühüm hadisələrinə sahidlik etmişdir. Artıq XVIII əsr Rostov güçlü müdafiə və ticarət şəhəri funksiyasını oynayırdı. Buradan xaricə kənd təsərrüfatı malları, dəmir məmulatları ixrac edilirdi.

Leninski rayonu (rus. Ленинский район) Rostov-na-Donu şəhəri ərazidə yerləşən, 1936-cı ildə təsis edilən rayon. Rayon ərazisində ticarət və istehsalat müəssisələrinin yerləşdiyi, əhalisi sayı 80 min olan rayon. Rayon 1920-ci ildə təhciz edilmişdir. Bu zaman rayonun adı Temernis olmuşdur. Leninin ölümündən sonra rayon Leninski olaraq adlandırılmışdır. 1937-ci ildə Leninski rayonunun Temeris çayından digər tərəfində yerləşən ərazisində Jeleznadirojnı rayonu təşkil edilmişdir. Rayon ərazisində fəaliyyət göstərən müəssisə və təşkilatların sayı 5450 təşkil edir. Rayonun əsas müəssisələrinin sayı 22-dir: "Rostov çorək kombinatı", "Donskaya koja", "Donski kerpiç", "Aqat" zavodu, "Rostovbumaqa", "Rostovenerqo" və başqaları. Lenin rayonu Rostov-na-Donu şəhərində təhsil qaxımdam əhəmiyyətli yer tutur.

Oktyabrski rayonu Rostov-na-Donu şəhəri ərazisində ilk dəfə 1937-ci ildə təşkil olunmuşdur. Rayon öz növbəsində Sovetski, Lenin rayonu, Kirovski, Voroşilov şəhər rayonları və Rostov vilayəti Myaskinski rayonu ilə sərhədlənir. Rayonun ümumi sahəsi 49,5 km² ərazini əhatə edir. Rayon ərazisində ümumilikdə 153,8 min insan yaşayır. Bu isə hər km² 3469 nəfər düşür. Sosial tərkibi: işləyən əhali — 77 528 nəf., təqayütçülər — 35 639 nəf. (100-yaşına çatmışlar — 3 nəf.), 7 yaşına çatmış uşaqlar — 7202 nəf., məktəblilər — 17 137 nəf., tələbələr — 14 134 nəf., əlillər — 3 104 nıf. (işləyənləri — 944 nəf.), işsizlər, növbə gözləyənlər — 969 nəf. Milli tərkib Rayon əhalisinin milli tərkibi: ruslar — 86 %, ukraynalılar — 5 %, ermənilər — 3 %, belaruslar — 1 %, digər millətlərin nümayəndələri — 5 %. 6 elmi-araşdırma institutu; 3 ali təhsil oçağı, burada ümumilildə 13831 tələbə əyani olaraq təhsil alır.

Proletarski rayonu (rus. Пролетарский район) Rostov-na-Donu şəhəri ərazidə yerləşən, 1929-cu ildə təsis edilən rayon. Rayon Naxçıvan-na-Donu, Aleksandrovskaya, Berberovski ərazilərinin birləşdirilməsi nəticəsində meydana gəlmişir. 14 noyabr 1779-cu ildə II Yekatterinanın əmri ilə Krımdan köçmüş erməniləri Müqəddəs Dimitri Rostovski qalası yaxınlığında şəhər salınmasına göstəriş verir. Krım xanlığından köçmüş xristianlar Don çayının aşağı axarlarında Nor-Naxçıvan şəhərini salırlar. 1782-cü ildə Nor-Naxçıvan şəhərində 4 min insan yaşayırdı. 1828-ci ilin fevralında şəhər rəsmi olaraq Rusiya imperiyasına daxildir. Şəhər rəsmi «Naxçıvan-na-Donu» olaraq adlandırılır. Burada şəhər ticarəti inkişaf edir. 1825-ci ildə şəhərdə 33 fabrik vardı.

Sovetski rayonu Rostov-na-Donu şəhəri ərazidə yerləşən, 1973-cü ildə təsis edilmiş rayon. XX əsrin əllinci illərinin sonları 60-cı illərinin əxvvəllərində Rostov şəhərinin qərb hissəsində iki mərtəbəli yeni binalar meydana gəlir. Elə bu zaman burada doqquzuncu qayka zavodu zavodu inşa edilirdi. Bu zavod bu tip istehsala malik doqquzuncu zavod idi. Bu zaman şəhərdə ilk yaşayış binaları, mikrorayonlar meydana gəlir. Bunada salınan ilk mağaza «Novosyol» adlanırdı. İlk məktəb № 92 (riyaziyyat təmayüllü), ilk ticarət mərkəzi «Çeremuşki», ilk uşaq geyim kombinat «Oduvançik» adlanır. Üç ildən qərb yaşayış massivi artıq peyk şəhəri xatırladırdı. Qısa müddət ərzində burada iki iqtisadi zona yaranmışdır:Qərb və Şimal-Qərb. Qeyri rəsmi olaraq qərb yaşayış massivini Sovets şəhəri adlandırırdılar.

Voroşilovski rayonu (rus. Ворошиловский район) Rostov-na-Donu şəhəri ərazidə yerləşən, 1985-ci ilin 28 avqustda təsis edilmiş rayon. Rayon təşkil edilərkən Oktyabrski, Proletarski və Pervomayski rayonu rayonlarından alınan torpaqlardan təşkil edilmişdir. Yeni rayonun cənub sərhədi Nansen küçəsi, qərbdən Poqodin, şimaldan isə "Aksay" kolxozu, Rostov vilayəti bəndi və Temernis kanalı ilə sərhədlənir. Rayona daxil olan ərazilərin böyük əksəriyyəti Oktyabrski rayonundan alınmışdır. Bu zaman ərazi təqribən 120 min əhali üçün nəzərdə tutulurdu. Pervomaysk rayonundan cəmi bir necə tikili, üstəlik Lenin küçəsində yerləşən 3 nömrəli məktəb belə rayon ərazisinə daxil edilmişdir. Şimal yaşayış massivi təqribən 70-ci illərdə salınmağa başlanılmışdır. Artıq 80-ci illərdə tikinti bumu özünün gur dönəmini yaşayırdı. Bu illərdə təkcə yaşayış binaları deyil həmdə yol, xəstəxana, məktəb və uşaq bağçaları inşa edilmişdir.

Aqone (fr. Aghione, kors. Aghjone) — Fransanın Korsika regionunda yerləşən kommuna. Kommuna departamenti — Yuxarı Korsika. Vetsani kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Bastiya. Kommunanın INSEE kodu — 2B002. 2008-ci ildə kommunanın əhalisi 233 nəfər təşkil edirdi. 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli yaşda olan 158 nəfərdən (15–64 yaş) 99-u iqtisadi fəal, 59-u qeyri-fəal (fəaliyyət göstəricisi 62,7%, 1999-cu ildə 52,5%) olmuşdur. Fəaliyyətdə olan 99 nəfərdən 85 nəfəri işləyir (63 kişi və 22 qadın), 14 nəfər isə işsiz (6 kişi və 8 qadın).

Aqonj (fr. Agonges) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. Suvinyi kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Mulen. INSEE kodu — 03002. 2008-ci ildə əhalinin sayı 363 nəfər təşkil edirdi. 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 221 nəfər (15–64 yaş arasında) arasında 153 nəfər iqtisadi fəal, 68 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici — 69,2%, 1999-cu ildə 67,0%). Fəal 153 nəfərdən 139 nəfər (77 kişi və 62 qadın) işləyir, 14 nəfər işsizdir (7 kişi və 7 qadın). 68 hərəkətsiz 22 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 17 nəfər təqaüdçü, 29 digər səbəblərə görə hərəkətsizdir.

Poqon (rus. погон) — xüsusi geyim formalarında çiyin üstdə daşınan hərbi rütbənin yerləşdiyi geyim elementi və ayrı — ayrı nazirliklərə, idarə və təşkilatlara mənsub olma fərqlənmə nişanları. Hərbi və ya başqa rəsmi paltarda çiyinə tikilən və ya yapışdırılan fərqlənmə nişanı. Hal-hazırda dünyanın bütün ordularında istifadə edilir. İlk dövrlərdə poqonlar çiyində asılan qılınc və patron qutusunun kəmərinin sürüşüb düşməsinin qarşısını almaq üçün istifadə edilirdi.

Vaqon (fr. wagon, araba mənasını verən ing. waggon sözündən) ― dəmiryolu nəqliyyatı sistemində yük və ya sərnişin daşınması üçün istifadə olunan nəqliyyat vasitəsi. Vaqonlar bir-birinə bağlandıqda və bir və ya daha çox lokomotiv tərəfindən dartılanda qatar yaranır. Alternativ olaraq, bəzi sərnişin vaqonları öz-özünə hərəkət edir.

Cəfərabad rayonu — 1930–1931-ci illərdə Azərbaycan SSR ərazisində, Nuxa, yaxud Şəki dairəsinin tərkibində inzibati ərazi. Rayonun inzibati mərkəzi Cəfərabad kəndi idi. Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin və Xalq Komissarları Sovetinin 30 avqust 1930-cu il tarixli qərarı ilə Göynük rayonu və bir çox rayonlarla birlikdə yaradılmış və 1931-ci ilin fevralında hər ikisinin bəzi rayonlarla birlikdə ləğv edilmişdir. Lakin ilin sonunda nəşr olunmuş "Şəki fəhləsi" qəzetində Cəfərabad rayonunun hələ ləğv edilmədiyi görünür. Ləğv edildikdən sonra ərazisi yeni yaradılmış Nuxa rayonunun tərkibinə keçmişdir. İnzibati-ərazi vahidləri. Səh.: 4.

Cəhri rayonu — Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasında 1921–1933-cü illərdə mövcud olmuş inzibati vahid. İnzibati mərkəzi Cəhri kəndi olmuşdur. 1921-ci ildə yaradılan Cəhri rayonuna aşağıdakı qəsəbə və kəndlər daxil edilib: Cəhri, Sust, Xıncab, Əznəburd (Çalxanqala), Payız, Sultanabad, Sələsüz, Türkeş, Badamlı, Şada, Gərməçataq, Buzqov, Sultanbəy, Qarabay, (Qaraboya) İtqıran qəsəbəsi, Çigin-Almalı, Ağxaç, Göynük. 1933-cü ildə isə Azərbaycanda yeni rayonlaşma aparıldı. Həmin vaxt Cəhri kəndi yeni yaradılan və mərkəzi Naxçıvan şəhəri olan Naxçıvan rayonuna daxil edildi.

Stepanavan rayonu — Ermənistan SSR-də və Ermənistan Respublikasında inzibati-ərazi vahidi. Qərbi Azərbaycanın Loru mahalının Dağlıq Borçalı ərazisində yerləşirdi. Daha sonra Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasının tərkibində olmuşdur (1880–1921). Rayon Ermənistan SSR-nın Pəmbək-Loru qəzasınin ləğvi ilə onun bir qismi hesabına 9 sentyabr 1930-cu ildə təşkil edilmişdi. İnzibati mərkəzi Cəlaloğlu şəhəri idi. 7 noyabr 1995-ci il tarixində Ermənistan Respublikası Milli Məclisinin qəbul etdiyi və 4 dekabr 1995-ci ildə Ermənistan Respublikasının prezidenti Levon Ter-Petrosyanın təsdiq etdiyi Ermənistan Respublikasının inzibati-ərazi bölgüsü haqqında Qanununa əsasən ləğv edilən rayonun ərazisi yeni təşkil edilmiş Loru mərzinə qatılmışdır. Təşkil edildiyi 9 sentyabr 1930-cu ildən ləğv edildiyi 7 noyabr 1995-ci il tarixinədək rayon rəsmən Stepanavan rayonu (rus. Степанаванский район, erm. Ստեփանավանի շրջան) adlanırdı. Stepanavan rayonunun ərazisindən Tona çayı axır.

Cəlilabad rayonu — Azərbaycan Respublikasında inzibati – ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Cəlilabad şəhəridir. Cəlilabad rayonu Azərbaycanın qədim yaşayış məskənlərindəndir. Rayon ərazisində mövcud olmuş Həməşərə şəhəri b.e.ə. II minilliyə aiddir. Tarixi mənbələrdə şəhərin 3 metr hündürlüyündə möhtəşəm qala ilə əhatə olunduğu göstərilir. Ərəblərin hücumundan sonra Həməşəra şəhəri dağılıb və sonrakı dövrlərdə Hasıllı şəhəri məşhurlaşıb. XIX əsrin 30-cu illərində rusların Azərbaycana köçürülməsi nəticəsində azərbaycanlılarla rusların birgə məskunlaşdığı Astarxanbazar şəhəri əyalətin mərkəzinə çevrilib. Cəlilabad rayonu 8 avqust 1930-cu ildə təşkil edilib. 1967-ci ilədək Astarxanbazar, 2 iyun 1967-ci ildən isə görkəmli yazıçı-dramaturq Cəlil Məmmədquluzadənin şərəfinə Cəlilabad adlandırılıb.

Dabançeng rayonu (Çincə: 达坂城区/達阪城區; Pinyin: Dábǎnchéng Qū; Uyğurca: ضاَباَنثٱن رايونى, Dabancheng Rayoni, Dabançeng Rayoni) — Çin Xalq Respublikasında Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunun şimalında, Urumçiyə bağlı bir rayondur.

Dahadayev rayonu — Rusiya Federasiyasının subyekti olan Dağıstan Respublikasının rayonlarından biri. Rayonun sahəsi 1.450 km², inzibati mərkəzi Urkarax kəndidir. Rayonun əhalisi 36.367 nəfərdir (2015-ci il).