Поиск по словарям.

Sahibə Əli qızı Qafarova (19 mart 1955, Şamxor) — Azərbaycan ictimai-siyasi xadimi, Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin sədri (2020-ci ildən) və IV, V, VI çağırış deputatı, TÜRKPA-nın fəaliyyətdə olan sədri, filologiya elmləri doktoru, professor. == Həyatı == Şəmkir şəhərində anadan olub. M. F. Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji Rus dili və Ədəbiyyatı İnstitunun Rus dili və ədəbiyyatı fakültəsini (Bakı Slavyan Universiteti) və Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitunun İngilis filologiyası fakültəsini fərqlənmə diplomları ilə bitirib. Rus və ingilis dillərini bilir. Ailəlidir, 2 övladı var. 1978–1981-ci illərdə Şəmkir şəhərində orta məktəblərdə müəllim işləyib. 1981–2020-ci illərdə Azərbaycan Pedaqoji Rus dili və Ədəbiyyatı İnstitutunun (Bakı Slavyan Universiteti) laborantı, müəllimi, baş müəllimi, dosenti, professoru, Qərb Universitetinin Qərb dilləri fakültəsinin dekanı, Bakı Slavyan Universitetinin Avropa dilləri kafedrasının müdiri vəzifələrində çalışıb. == İctimai-siyasi fəaliyyəti == 2004–2020-ci illərdə Bakı Slavyan Universitetinin Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektor vəzifəsində (2010–2020-ci illərdə ictimai əsaslarla) işləyib. 2006–2007-ci illərdə ABŞ Dövlət Departamentinin "Fulbrayt Skolarşip" proqramı çərçivəsində Miçiqan Universitetinin Qadınlar və Gender Araşdırmaları İnstitutunda çalışıb. 2010–2020-ci illərdə dördüncü və beşinci çağırış Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı olub.

Sahibə Əliqulu qızı Əhmədova (11 yanvar 1956, Hacılar, Ağcabədi rayonu – 16 mart 2024, Bakı) — Azərbaycanın opera müğənnisi, xanəndə, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti. == Həyatı == Əhmədova Sahibə Əliqulu qızı 1956-cı il yanvar ayının 11-i Ağcabədi rayonunun Hacılar kəndində anadan olub. Orta təhsilini həmin rayonun Boyat kəndində alıb. Uşaqlıqdan milli musiqiyə böyük marağı olub. İlk musiqi müəllimi Ağcabədi rayonunda fəaliyyət göstərən "Rast" ansamblının tanınmış xanəndələrindən olan əmisi oğlu Sabir Abbasov olub. 1975-ci ildə Asəf Zeynallı adına Orta-ixtisas Musiqi Texnikumunun xanəndəlik fakültəsinin muğam şöbəsinə daxil olub və görkəmli muğam ustadı, Əməkdar müəllim Nəriman Əliyevdən dərs alaraq muğam sənətinin sirlərini öyrənib. Texnikumda təhsilini davam etdirməklə yanaşı, 1976-cı ilin oktyabr ayından etibarən ustad tarizən Bəhram Mansurovun təşəbbüsü ilə Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında işə başlayıb. Opera səhnəsində ilk ifa etdiyi obraz M. Maqomayevin "Şah İsmayıl" operasından Ərəbzəngi obrazı olub. Elə ilk gündən Sahibə xanımın özünəməxsus tərzdə və yüksəs peşəkarlıqla ifa etdiyi bu obraz tamaşaçıların yaddaşında bu günə qədərdə böyük iz buraxıb və haqlı olaraq da "Səhnəmizin Ərəbzəngisi" adını qazanıb. Sonralar isə opera səhnəsində silsilə ana obrazlarında çıxış edib.

Sahibəz-Zaman məscidi - Bakı şəhəri Xəzər rayonunun Buzovna qəsəbəsi. == Tarixi == Buzovna qəsəbəsində 1688-ci ildə inşa olunan bu məscid Abbasqulu ağa Bakıxanovun ana babası Hacı Məlik Məmmədxan Hacı Əmir Məhəmməd oğlu tərəfindən tikilib. Bu məscid də başqa məscidlər kimi, sovetlər dövründə bağlı qalıb. 1991-ci ildən sonra mərhum Axund Hacı Rasimin təşəbbüsü ilə məscid fəaliyyətini yenidən bərpa etmiş və məsciddə bir çox gənc tələbələr yetişdirilmişdir. 2014-cü ildə məsciddə təmir-bərpa işləri aparılmış və bir il sonra tam başa çatdırılmışdır. Hal-hazırda dini tədbirlər bu məsciddə keçirilir. Məscid "T" hərfi formasında inşa edilib. İç sahəsi 100 m²-dir. Yerden tavanadək olan hündürlüyü 3.77-3.79 metr arası dəyişir. Yerden günbəzədək hündürlüyü isə 7.65 metrdir.

Saqit Lütfəli oğlu Ramiyev (tatar. Сәгыйть Рәмиев; 12 fevral 1880, Orenburq qəzası[d], Orenburq general-qubernatorluğu[d] – 16 mart 1926, Ufa, Başqırd MSSR, RSFSR, SSRİ) — tatar şairi. == Həyatı == 1880-ci il fevralın 12-də Akman kəndində (indiki İbraevo kəndi, Kuqərsen rayonu, Başqırdıstan) çardaq ustası ailəsində anadan olub. Təhsilini "Hüseyniyyə" tatar mədrəsəsində və Orenburqdakı rus məktəbində alıb. 1902-1906-cı illərdə müəllim işləmiş, sonra Kazana köçmüş və orada “Tan yoludızı” qəzetində işləməyə başlamışdır. 1912-1813-cü illərdə Həştərxanda işləyib. 1922-ci ildən Ufada yaşayıb. “Tan vakıtı” (Sübh çağı; tatar xalqının taleyi haqqında) nəsr poemasını yazmışdır. Onun “Sən”, “O”, “Bər koşe” lirik şeirləri, “Nizamlı mədrəsəsi” (Nümunəvi mədrəsə), “Yaşə, Zөbəaidə, yaşim min” (Canlı, Zübeydə, mən də yaşayıram) pyesləri vardır. Ramiyev tərcümələrlə də məşğul olub - Lev Tolstoyun, Nikolay Nekrasovun, Demyan Bednının, Raffaello Covanyolinin bir sıra əsərlərini, həmçinin “Marselyeza” əsərini tatar dilinə tərcümə edib.

Sultan Satıbəy xatun — Elxanilər dövlətinin xatunu; Əbu Səid Bahadur xanın anabir bacısı, əvvəlcə Əmir Çoban Sulduz, ardınca Sultan Arpa xan, sonda da Süleyman xanın xatunu. == Həyatı == Satıbəy xatunun ilkin həyatına dair məlumat azdır. 1319-cu ildə Əmir Çoban Sulduz ilə evlənmişdi. 1327-ci ildə Əmir Çobanın üsyanından sonra əmir onu boşayaraq Əbu Səidin yanına göndərmişdi. 1334-cü ildə oğlu Əmir Surğan Sulduza Qarabağ hakimliyi verilərkən, o da oğlu ilə Qarabağa getdi. 1335-ci ildə Arpa xanla evləndi. 1336-cı ildə Arpa xanın ölümü ilə yenidən oğlunun yanına qayıdan Satıbəy xatun 1338-ci ilin iyulunda Əmir Həsən Sulduzun tərəfinə keçdi. == Hakimiyyəti == Əmir Həsən Sulduz həmin ay Satıbəyi Elxanilər dövlətinin xatunu elan etdi. Lakin bu hakimiyyət az çəkdi, 1340-cı ildə devrilərək zorla Süleyman xanla evləndirildi. Haqqında son məlumat 1345-ci ildə verilir.

Sarıbel duker (lat. Cephalophus silvicultor) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin cütdırnaqlılar dəstəsinin boşbuynuzlular fəsiləsinin duker cinsinə aid heyvan növü.

Şadıbəy xan — Timur Qutluq xanın qardaşı idi. Edigey tərəfindən taxta gətirilmişdi. Edigey Toxtamışı öldürməyə gedəndə hakimiyyəti əlinə aldı, lakin Edigey qayıdaraq onu taxtdan saldı. Şadıbəy xan, Şirvanşah İbrahimdən kömək istəmək üçün Dərbəndə sığındı və ömrünün axırınacan özünü əsl hökmdar saydı.

Maqbet Zeynal oğlu Bünyatov (25 dekabr 1937, Zərdab rayonu) — "Əməkdar mədəniyyət işçisi", Akademik Milli Dram Teatrının direktoru (2006–2010). Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü (2010-cu ildən) == Həyatı == Maqbet Zeynal oğlu Bünyatov 25 dekabr 1937-ci ildə Zərdab rayonun Seyidlər kəndində, ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Orta məktəbi bitirdikdən sonra, təhsilini Göyçay mexanikləşdirmə texnikumunda davam etdirmişdir. Texnik-mexanik ixtisası alaraq, bir müddət kolxozda işlədikdən sonra hərbi qulluğa çağırılmışdır. Hərbi xidmətdən tərxis olunduqdan sonra,Sumqayıt şəhərində əmək fəaliyyətinə başlamışdır. Sonra, 1964-cü ildə M. A. Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun mədəni-maarif fakültəsinə daxil olmuş və 1970-ci ildə həmin İnstitutu bitirmişdir. İxtisası üzrə əmək fəaliyyətinə Mədəniyyət Nazirliyi sistemində, sıravi işçidən direktor və bədii rəhbər vəzifəsinədək çalışmışdır. 1966-cı ildən 1974-cü ilədək Azərbaycan Dövlət Kukla teatrında bilet satışı üzrə müvəkkildən direktor müavini vəzifəsinədək yüksəlmişdir. 1974-cü ildən 1979-cu ilədək Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrında sərəncamçı direktor, 1979-cu ildən 1987-ci ilədək Akademik Dram Teatrında direktor müavini, 1987-ci ildən 2003-cü ilədək Bakı Dövlət Sirkinin bədii rəhbər-direktoru vəzifəsində işləmişdir. Mədəniyyət Nazirliyinin xətti ilə bəzi dövlət səviyyəli tədbirlərin həyata keçirilməsində (Azərbaycan, Rusiya, Ukrayna, Özbəkistan, Qazaxıstan və s.) yaxından və fəal iştirak etmişdir.

Maqbet Məmmədov (9 iyun 1937, Ağdam – 14 sentyabr 2004) – coğrafiya elmləri doktoru, professor. == Həyatı == Maqbet Ədil oğlu Məmmədov 9 iyul 1937 ildə Ağdamda anadan olmuşdur.. Ağdam 1 nömrəli orta məktəbdə oxumuş, 1953–1958-ci illərdə Azərbaycan Politexnik İnstitutunun (indiki Azərbaycan Texniki Universiteti) Hidromeliorasiya fakültəsində ali təhsil almışdır. Onun ilk elmi işi 1958 ildə Tbilisidə "Zaqafqaziya ali məktəblərinin elmi konfransının materialları" məcmuəsində dərc olunmuşdur. Maqbet Məmmədov Moskva İnşaat Mühəndisləri İnstitutunun Hidravlika kafedrasının aspirantı olmuş (1962), dissertasiya müdafiə edərək (1967), texnika elmləri namizədi alimlik dərəcəsini almışdır. Maqbet Məmmədov Bakıya qayıtdıqdan sonra Elmi-Tədqiqat Su Problemləri İnstitutunda ikifazalı axın laboratoriyasını təşkil etmişdir. 60-cı illərdə Şırlan mineral suyunun Şuşa şəhərinə boru kəməriylə nəqli ilə bağlı tədqiqatların rəhbəri olmuşdur. Şimali Qafqazda mineral suların boru kəməri ilə "daşınması" məsələsi ilə bağlı Pyatiqorsk Elmi-Tədqiqat Kurortologiya İnstitutuna dəvət alan Maqbet Məmmədov bir neçə il Kislovodskda "Narzan suyunu", Yessentukidə termal suyunu və sonra da Şırlan suyunu nəql edən kəmərlərdə tədqiqat işi aparmışdır. Maqbet Məmmədov Leninqrad Dövlət Hidrologiya İnstitutunun xüsusiləşdirilmiş müdafiə şurasında "Dağ çaylarının maksimal su sərfinin yaranma şəraiti və hesablama metodları" mövzusunda dissertasiya müdafiə edib (1984), coğrafiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsinə layiq görülmüşdür. O, 1990–2004-cü illərdə Bakı Dövlət Universitetinin Hidrometeorologiya kafedrasının müdiri işləmişdir.

Sultan Satıbəy xatun — Elxanilər dövlətinin xatunu; Əbu Səid Bahadur xanın anabir bacısı, əvvəlcə Əmir Çoban Sulduz, ardınca Sultan Arpa xan, sonda da Süleyman xanın xatunu. == Həyatı == Satıbəy xatunun ilkin həyatına dair məlumat azdır. 1319-cu ildə Əmir Çoban Sulduz ilə evlənmişdi. 1327-ci ildə Əmir Çobanın üsyanından sonra əmir onu boşayaraq Əbu Səidin yanına göndərmişdi. 1334-cü ildə oğlu Əmir Surğan Sulduza Qarabağ hakimliyi verilərkən, o da oğlu ilə Qarabağa getdi. 1335-ci ildə Arpa xanla evləndi. 1336-cı ildə Arpa xanın ölümü ilə yenidən oğlunun yanına qayıdan Satıbəy xatun 1338-ci ilin iyulunda Əmir Həsən Sulduzun tərəfinə keçdi. == Hakimiyyəti == Əmir Həsən Sulduz həmin ay Satıbəyi Elxanilər dövlətinin xatunu elan etdi. Lakin bu hakimiyyət az çəkdi, 1340-cı ildə devrilərək zorla Süleyman xanla evləndirildi. Haqqında son məlumat 1345-ci ildə verilir.

Sakiyet-Sidi-Yusifin bombalanması – Fransa ordusu tərəfindən Əlcəzair müharibəsi çərçivəsində Tunisin Sakiyet-Sidi-Yusif kəndində 8 fevral 1958-ci ildə həyata keçirilmiş və 70-dən artıq insanın, o cümlədən 12 orta məktəb şagirdinin ölümünə, 148 nəfərin isə yaralanmasına səbəb olan hərbi əməliyyat. O vaxtdan bəri hər il fevralın 8-də Əlcəzair və Tunis bu hadisəni birgə qeyd edirlər. == Tarixi şərait == Əlcəzair müharibəsi davam edərkən, fransız ordusu müntəzəm olaraq Tunis sərhədindən hücumlara məruz qalırdı. Həmin dövrdə Tunis Əlcəzairə maddi-texniki dəstək verir və silah tranzitini təmin edir, həmçinin, Milli Qurtuluş Ordusunun (MQO) hərbçilərini qəbul edirdi. 1958-ci ildə Fransa ordusunun Əlcəzairdəki komandanlığı bu təzyiqə qarşı müqavimət göstərmək qərarına gəldi. Yanvarın 2-də sərhəddə atışma baş verdi, bu zaman MQO dörd fransız əsgərini əsir götürərək Kef bölgəsinə geri çəkilə bildi. Fransa Nazirlər Şurasının sədri Feliks Qayyar general Alber Buşaleyə Fransa-Tunis danışıqlarına yenidən başlamaq və neytrallıq öhdəliklərini xatırlatmaq məqsədilə prezident Həbib Burgibaya mesaj çatdırmağı tapşırdı. Burgiba 1954-cü ildə fellaqalarla döyüşmüş bu hərbçini qəbul etməkdən imtina etdi. Bundan sonra Qayyar qərargah rəisini göndərsə də, bu dəfə də nəticə əldə olunmadı. Burgiba mətbuata açıqlamasında bəyan etdi ki, Fransanın hərəkətləri davam edərsə, sərhədlərdə BMT alayının yerləşdirilməsini xahiş edəcək.

Şerif El-Saqet (22 yanvar 1970) — Misiri təmsil edən stolüstü tennisçi. == Karyerası == Şerif El-Saqet Misiri 1988-ci ildə Seul şəhərində baş tutan XXIV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 57-ci pillənin sahibi olub.