bu nəzəriyyə Azərbaycanda geniş inkişaf etməsə də, Rusiya tərcüməşünaslığında kommunikativ yanaşma - tərcümənin psixolinqvistik nəzəriyyəsinin pred
Полностью »прил. психолингвистческий. Nitqin psixolinqvistik təhlili психолингвистический анализ речи
Полностью »...qeyri-dil sahələri ilə əlaqələrə malikdir. 6. Müqayisəli dilçilik, psixolinqvistika, sosiolinqvistika və linqvistik coğrafiya ilə sıx əlaqələrə mali
Полностью »orijinal və tərcümə mətnlərinin məna baxımdan iki mətnin məzmununun ekvivalentliyinin öyrənilməsinə əsaslanır
Полностью »tərcümənin sistemli şəkildə öyrənilməsi ilə məşğul olan elmi fənn. Məntiqi - sintaktik, semantik aspektləri ilə bərabər, həm də praqmatik cəhət onun
Полностью »tərcümənin yaranması və qəbul edilməsi çərçivələrində ədəbi qaydaların dəyişilməsi. Tərcümənin köhnəlmə səbəbi- qəbuledən kommunikativ kontekstinin
Полностью »tərcümə mətninin yaranması. Tərcümənin tərtib olunması şifahi və yazılı ola bilər.
Полностью »1) mədəni siyasətin tərcüməçilik proqrammı və tərcüməçilik fəaliyyətinə təsirini; 2) kitab bazarı nöqteyi-nəzərindən tərcüməçilik proqramlarının tə
Полностью »tərcümə olunan mətndə çoxsözlüyün olmaması, mətnin lakonik forması ilə səciyyələnən tərcümənin keyfiyyət göstəricisi
Полностью »müvafiq xarici dildə və müvafiq ədəbiyyatda realizə olunmuş orijinala münasibətdə tərcümə variantları
Полностью »tərcümə mətninin qurulduğu zaman qismən realizə olunmuş ölçüsüdür ki, bu zaman orijinal mətnin bütün səviyyələrində üslubi yenidən kodlaşdırma
Полностью »tərcümədə real mövcud olan məna münasibətlərinin müəyyən tərzdə təşkil olunmuş, sxemləşmiş ifadəsi nəzərdə tutulur
Полностью »ictimai kontekst aspektində tərcümənin funksiyasını yerinə yetirməsi və genezisin tədqiqi. Tərcümə sosiologiyanı ictimai kommunikasiya aspektində ma
Полностью »tərcüməçilik kommunikasiyasının iştirakçısı. Tərcümə mətninin redaktəsi - bu, onun ədəbi situasiya, ədəbi və dil norması, nəşriyyat tələbləri və s
Полностью »bu, elə bir fəndir ki, o tərcüməçilik praktikasının proqramlaşmasını obyektiv metodlarla (statistika, sosiologiya, informasiya nəzəriyyəsi) tərcüməç
Полностью »tərcümə intellektual fəaliyyət kimi nəinki özlüyündə mürəkkəbdir, onun mürəkkəbliyi aşağıdakılarla dərinləşir: ekstremal, stress situasiyanın qaç
Полностью »tərcümə edilən mətnin, yaxud onun hissələrinin tematik və dil işləmələridir ki, onlar orijinalın ixtiyarında semantik-üslubi qəlibdən çıxır, yaxud m
Полностью »Tərcümə prosesini kifayət qədər tam təsvir etməyə imkan verən struktur-linqvistik səciyyəli kompleksdir
Полностью »linqvistik metodlar ilə tərcümə strukturunun dil baxımdan tədqiqi.
Полностью »reasiyasiya üslubuna uyğun olaraq tərcümənin aşağıdakı funksiyaları fərqlindirilir: tərcümə təhsil amili kimi (qəbuledici mühitdə orijinal haqqınd
Полностью »tətbiqi tərcümə nəzəriyyəsinin predmet sahəsinə aşağıdakı vəzifələr daxildir: 1) ilkin mətnin tərcümə dilinə çevrildiyi zaman ortaya çıxan tərcüməç
Полностью »situativ tərcümə nəzəriyyəsi dil çərçivələrindən bir qədər kənara çıxır və gerçəkliyə müraciəti nəzərdə tutur
Полностью »bu, tərcüməçinin xüsusi iş şəraitini, tərcümə edilən mətnlərin, müxtəlif növlü tərcümələrin xüsusiyyətlərini nəzərdə tutur
Полностью »linqvistika, stilistika, ədəbiyyatşünaslıq, informasiya nəzəriyyəsi, semiotika, psixologiya, sosiologiya, frazeologiya kimi elm sahələrini birləşdiri
Полностью »tərcüməçinin üslubi xarakteri ilə bağlı olan üslubi kənarlaşmalar sistemi. Bu, tərcüməçinin fərdi poetikasını yaradır (bax: tərcümənin poetikası)
Полностью »orijinalın invariant xüsusiyyətlərinin, yaxud tərcümədə modifikasiyanın funksi- onal prinsipi (tərcümənin konfrontasiya - yaradıcı konteksti) həyat
Полностью »tərcüməçilik prosesinin işarə xarakteri. Tərcümə - ikinci fəallıqla şərtlənən orijinal müəllifinin ədəbi fəaliyyətinə münasibətin metaişarəsidir
Полностью »bütün mətnin yox, onun ayrı-ayrı səviyyələrinin tematik və dil işləmələri. O, qəbuledicinin zövq və tələbləri ilə müəyyənləşən orijinalın semantik-
Полностью »1. Adresata, tərcüməni alana yönəlmiş aspekt; 2. Orijinal və tərcümə ilə ortaya çıxan effektik eyniliyinin nəzərə alınmasını tələb edir
Полностью »qiymətin əsasına funksionallıq, yaxud dinamiklik ekvivalenti qoyula bilər. O tərcümənin xarakteristikası kimi başa düşülür ki, burada ilkin mətndə
Полностью »digər, xarici dildə uyğunluğu nəzərdə tutan çıxarışda denotatın identifikasiyası, obyektiv olaraq bir dildən o biri dilə qanunauyğun şəkildə mövcud ke
Полностью »tərcümənin üslubi aspekti onun leksik-qrammatik vasitələrindən əslin ümumi funksional kommunikativ istiqamətlərə uyğun olaraq və tərcümə olunan di
Полностью »ikidillik (qoşadillilik tərcümə) şəraitində informasiyanın işlənməsidir ki, o tərcümənin mexanikləşdirilmiş sistemi parametrlərində uyğun gəlir və h
Полностью »məlumat funksiyasını tərcümədə yerinə yetirən kommunikasiya iştirakçısı (bax, tərcümə).
Полностью »interfənlərarası komplekslik dedikdə biz bədii tərcümə nəzəriyyəsi yaradılması zamanı, onun qohum fənlərin və onun metadilinin (spesifik terminologiy
Полностью »tərcüməni ədəbi prosesə qoşan tərcümə olunmuş mətnin xüsusiyyətlərini özündə birləşdirir. Qəbul edən ədəbiyyatın kontekstinə görə tərcümə ya ədəb
Полностью »1. Tərcümə orijinalın (əslin) ideya, məna və məzmununu mümkün qədər tam şəkildə ifadə etməlidir. 2
Полностью »tərcümənin oxucu üçün protomətn kimi mövcudluğu, daha doğrusu, bu elə oxucudur ki, o yalnız tərcümədən istifadə edə bilir
Полностью »bu, elə oxucudur ki, o, orijinalın əslini yaxşı bilir, orijinal və tərcüməni bir-biri ilə tutuşdura bilir və orijinal əsasında tərcüməçinin bütün
Полностью »dil səviyyələrinin tərcümə mətnində fonematik (qrafomatik) səviyyədən başlayaraq morfematik, leksik, sintaqmatik və sintaktik səviyyəyə qədər iyerarx
Полностью »tərcümənin kommunikasiyaya və mədəni dəyərlər mübadiləsinə qoşulması. Bu tərcümə prosesinin fərqli aspektlərinin ictimai asılılığı və onların mətnd
Полностью »orijinalın tematik və üslubi elementlərinin müvafiq səviyyələrinin arzuolunmadan yenidən kodlaşdırılmasıdır ki, o, orijinal üçün səciyyəvi deyildi
Полностью »ilkin və tərcümə dillərindən işarə və strukturun qarşılıqlı korrelyasiyası tipologiyasını qurmuş Y.İ
Полностью »...tərcüməsi nəzəriyyəsi; II. Xüsusi tərcümə nəzəriyyəsi. III. Tərcümənin praktikologiyası. IV. Tərcümənin didaktikası. Xüsusi tərcümə nəzəriyyəs
Полностью »1. Məzmun nöqteyi-nəzərdən və kommunikativ dəyərdən nitq aktının konkret kommunikativ fikrə, daha doğrusu, təbii dilin köməyilə verilən məlumatın təbi
Полностью »сущ. психолингвистика (наука о закономерностях порождения и восприятия речевых высказываний)
Полностью »-и; ж. см. тж. психолингвистический Наука о Комплексная научная дисциплина, использующая приёмы и методы языкознания и психологии для изучения закономерностей порождения и восприятия речи.
Полностью »...bir sahəsinin nəzəri məsələlərini işləməklə məşğul olan şəxs. Nəzəriyyəçi fizik.
Полностью »...какой-л. отрасли знаний). Fizika nəzəriyyəçisi теоретик физики, dil nəzəriyyəçisi теоретик языка
Полностью »is. théoricien m, -ne f ; dil ~si théoricien, -ne en linguistique ; fizika ~si théoricien, -ne en physique
Полностью »\ – gerçəkliyin bu və ya digər ―fraqmenti, parçası‖ haqqında səhih, dürüst birliyin ümumi-ləşdirilmiş sistemi; həmin parçanı təşkil edən obyektləri
Полностью »i. theory; ~ və praktika theory and practice; sosialist inqilabı ~si theory of socialist revolution; sinfi mübarizə ~si theory of class struggle; nisb
Полностью »is. théorie f ; doctrine f ; nisbilik ~si théorie de la relativité ; ehtimal ~si riyaz. théorie de la probabilité ; fəlsəfi ~lər doctrines philosophiq
Полностью »[ər.] сущ. учение, теория (илимдин тежрибадалди тушир умуми къайдайрин кӀватӀал).
Полностью »...təbiət və cəmiyyət haqqındakı biliklərin məcmusu. İnqilabi nəzəriyyə. Ehtimal nəzəriyyəsi. 2. Təcrübi biliyin əksinə olaraq, hər hansı bir elmin, sən
Полностью »...развития природы и общества. Yeni nəzəriyyə новая теория, qabaqcıl nəzəriyyə передовая теория, elmi nəzəriyyə научная теория 2) совокупность обобщённ
Полностью »NƏZƏRİYYƏ – PRAKTİKA Nəzəriyyə ilə praktika bir-birini tamamlayır. Nəzəriyyə praktikasız kordur, praktikasız nəzəriyyə heçdir.
Полностью »...«etiraf»da öz əksini tapa bilər və s. Tərcüməçinin poetikası tərcümənin müvafiq dövrdə olan nəzəri üstqurumu, yaxud da belə demək mümkünsə, tər
Полностью »...neçə tərcüməçinin birliyi və ədəbi mətnlər toplusu. Adətən, tərcüməçi kollektivi iri həcmli ədəbi əsərlərin tərcüməsi zamanı (çoxcildli) yaranır.
Полностью »I прил. без перевода, не имеющий перевода. Tərcüməsiz mətn текст без перевода II нареч. без перевода. Tərcüməsiz başa düşmək понимать без перевода
Полностью »1. Bir dildən digərinə çevirən, tərcümə üzrə mütəxəssis. 2. Həm ilkin dildən alıcı rolunu da, həm də sonuncu dildən, yəni tərcümə dili rolunda çıx
Полностью »сущ. таржумачи, переводчик, са чӀалай маса чӀалаз элкъуьрдай, таржума ийидай кас.
Полностью »...dildən başqa dilə tərcümə etməklə məşğul olan adam; mütərcim. Teymur tərcüməçi vasitəsilə alimə müraciət edərək soruşur… “M.N.lətif.”
Полностью »...кто занимается переводами с одного языка на другой), переводчица. Tərcüməçi işləmək работать переводчиком II прил. переводческий. Tərcüməçi əməyi пер
Полностью »TƏRCÜMƏÇİ Son illərdə bizdə bacarıqlı tərcüməçilər dəstəsi yaranmışdır (M.Arif); DİLMANC (köhn.) Nəçərnik onun [Məmmədhəsən əminin] üstünə çığırıb qov
Полностью »yaddilli məlumatı (mətni) qəbul edən məlumatın (mətnin) digər dildə yenidən kodlaşdırılmasıdır.
Полностью »n nisbilik; nisbilik nəzəriyyəsi; Einstein’s Theory of Relativity Eynşteynin nisbilik nəzəriyyəsi
Полностью »ədəbi proseslə tərcümənin yerinin sistemli müəyyənləşməsi. Tərcümənin yerinin sistemli müəyyənləşməsi dedikdə tərcümənin orijinalla münasibətlər
Полностью »Eyni vaxtda tərcümənin iki mühüm əməliyyatını - ilkin mətnin mənimsənilməsi və tərcümənin tərtib edilməsini həyata keçirə bilmək bacarığı.
Полностью »eyni orijinalın müxtəlif tərcümələri olan mətnlər (Tərcümənin təkrarlanması).
Полностью »orijinalın və tərcümənin mümkün semantikstruktur parallelizminə əsaslanan tərcümə üsulu.
Полностью »прил. volyuntarizm -i[-ı]; волюнтаристическая теория volyuntarizm nəzəriyyəsi.
Полностью »сущ. буквальность (полное соответствие чему-л.). Tərcümənin hərfiliyi буквальность перевода
Полностью »orijinal mətnində bir bütöv kimi tam tərcümənin tərcümə prosesinə çevrilməsi.
Полностью »tərcümənin dinamik modelində struktur, semantik və funksional üslubi məhdudiyyətlərin siyahısı.
Полностью »...səviyyədə orijinalın dərinləşdirilmiş strukturunu verməyən tərcümə (bax, tərcümənin subinterpretasiyası).
Полностью »...КОНТРАПУНКТНЫЙ контрапункт söz. sif.; контрапунктная теория mus. kontrapunkt nəzəriyyəsi.
Полностью »