Поиск по словарям.

Viadúk (fr. viaduc; lat. via — yol, və duco — aparıram, sözlərindən əmələ gəlib) — yolun çuxur, dağ dərəsi ilə kəsişməsində daş, dəmir-beton və ya metaldan tikilmiş körpü tipli nəqliyyat qurğusudu. Viaduklar, bir qayda olaraq, əhəmiyyətli uzunluğa və yüksək dirək elementlərinə malik olurlar; onlar torpaq tökümünün iqtisadi və ya texniki cəhətdən məqsədəuyğunlu olmadığı yerlərdə tikilir. Estakadadan fərqli olaraq, viaduka müxtəlif hündürlü dayaqlar və müxtəlif uzunluqlu gözlər xasdı. Vacib nəqliyyat kommunikasiyaları üzərində viadukların tikintisi Qədim Roma dövründən tətbiq edilir.

Qoteyk viaduku — Myanmanın Şan ştatında yerləşən viaduk demir yoludur. Körpü Britaniya koloniyasının yay paytaxtı Pyin Oo Lvin ilə Şan əyalətinin şimalında yerləşən Laoş birləşdirir. Myanmanın ən böyük körpüsüdür. Mandalaydan təxminən 100 km aralıda yerləşir. Tikintisinə 1899-cu ilin aprel ayının 28 başlanılmışdır. 1990-cı ilin yanvar ayının 1-de isə tikintisi başa çatmışdır. Uzunluğu 689 m-dir. Viaduk 15 uçuş zolağından ibarətdir. Sudan 102 m hündürlükde yerləşir. Qoteyk viadukunun əni o qədər də çox deyildir.

Vindhuk (ing. Windhoek, afrik. Windhoek, alm. Windhuk‎) — Namibiya ən böyük şəhəri və paytaxtı. Namibiyanın iqtisadi, siyasi və inzibati mərkəsi. Əhalisi — 334 580 nəfər (2012-ci il).

Adi quşəppəyi (lat. Capsella bursa-pastoris) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin quşəppəyi cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xarakteristikası == Bir və ya ikiillik bitkidir. Milşəkilli kök sisteminə malikdir. Gövdəsinin uzunluğu 10-40sm, yarpaqlı, sadə və ya budaqlanan, səthi qabırğalı, çılpaq və ya zəif tüklü, çiçəkləri və yetişməmiş meyvələri olur. Kök üzərindəki yarpaqları uzunsov-neştərşəkilli, meyvələrinin bir tərəfi daralaraq üçbucağabənzər dişli girintili-çıxıntılı və ya lələyəbənzər bölümlüdür. Gövdəki yarpaqları növbəli, oturaq, girintili-çıxıntılı dişcikli və ya bütöv, zirvə yarpaqları isə getdikcə azalandir. Çiçəyinin quruluşu K4L4E4+2D1 bərabərdir. Meyvələri sıxılmış çəlləyəbənzər, tərsüçbucağabənzər və ya üçbucaq-ürəkşəkilli formalı, zirvədə isə dişli, uzunluğu 3-8mm, eni 2-5mm-dir. Zəif iyli, özünəməxsus acı dadlıdır.

Norodom Sianuk(31 oktyabr 1922[…], Pnompen, Fransa Hind-Çini – 15 oktyabr 2012, Pekin) — 1941-ci ildən 1955-ci ilədək, 1960-cı ildən 1970-ci ildək və 1993-cü ildən 2004-cü ilədək Kambocanın Norodom sülaləsindən olan altmışıncı, altmış ikinci və altmış üçüncü kralı.

Solanum viarum (lat. Solanum viarum) — bitkilər aləminin quşüzümüçiçəklilər dəstəsinin quşüzümükimilər fəsiləsinin quşüzümü cinsinə aid bitki növü. Solanum chloranthum'' DC. Solanum khasianum var. chatterjeeanum Sengupta & Sengupta Solanum viridiflorum Schltdl.

Vindhuk Bəyannaməsi (ing. Windhoek Declaration) — azad və müstəqil informasiya vasitələrinə yardımçı olmaq məqsədilə bütün dünya dövlətlərinə mətbuat azadlığının və demokratikliyinin təmin edilməsinə yardımçı olmağa çağıran sənəd. 1991-ci il mayın 3-də Namibiyanın paytaxtı Vindhukda regional seminara toplaşmış jurnalistlər tərəfindən qəbul edilmişdir. Bununla əlaqədar BMT Baş Assambleyası 1993-cü ildə 3 may tarixini Ümumdünya Mətbuat Azadlığı Günü kimi qeyd etmək barədə qərar qəbul etmişdir. BMT-nin qəbul etdiyi bu qərar "Ümumdünya insan hüquqları bəyannaməsi"nin 19-cu maddəsində göstərilmiş fikir və ifadə azadlığı hüquqlarına istinad edir. Maddə 19. Hər bir insan əqidə azadlığı və onu sərbəst ifadə etmək azadlığı hüququna malikdir: bu hüquqa maneəsiz olaraq öz əqidəsində qalmaq azadlığı və istənilən vasitələrlə və dövlət sərhədlərindən asılı olmayaraq, informasiya və ideyalar axtarmaq, almaq və yaymaq azadlığı daxildir.

Sianuk cığırı — Kambocada Vyetnam müharibəsi (1960–1975) zamanı Vyetnam Xalq Ordusu və onun Vyetkonq partizanları tərəfindən istifadə edilən logistik təchizat sistemi. 1966-cı və 1970-ci illər arasında istifadə olunan bu sistem Laos krallığının cənub-şərq hissəsindən keçən və daha çox tanınan Ho Şi Min cığırı ilə eyni şəkildə işləyir, eyni məqsədlərə xidmət edirdi. Bu ad ABŞ tərəfindən verilmişdir və Şimali Vyetnama görə, bu iki sistem ayrı deyildilər. ABŞ-nin bu sistemə mane olmaq cəhdləri 1969-cu ildə başlamışdır. Kissinger, Henry A., White House Years Morris, Virginia and Hills, Clive, Ho Chi Minh's Blueprint for Revolution: In the Words of Vietnamese Strategists and Operatives, McFarland & Co Inc, 2018. Morris, Virginia and Hills, Clive, A History of the Ho Chi Minh Trail: The Road to Freedom, Orchid Press, 2006.

Baduk gölləri — Qaraçay-Çərkəz Respublikasında kaskad göllər. Üç göldən ibarət dağlıq Baduk gölləri Baduk çayı üzərində olub Qərbi Qafqazdakı Xajıbey və Baduk silsilələri arasında yerləşir. Bu üç göldən başaqa Baduk çayının yuxarı axarlarında, daha az tanınan və çatılması çətin olan başqa göllər də var. Aşağıda olan üç gölü bəzən Aşağı Baduk gölləri adlandırırlar. Yerli əhali isə çox vaxt bütün gölləri Baduklar adlandırır. Geoloji araşdırmalara görə göllər uçqun — bənd mənşəlidir. Göllərin təxmini yaşı 150–200 ildir. Göllər ətrafında şam və ağcaqayın meşəliklər var. Hər üç göl əsrarəngiz gözəlliyinə görə bölgədə məhşurdur. Göllər Teberdin qoruğunun ərazisində olmaqla qorunur.

"Vaduts" (alm. Fussball Club Vaduz‎) — Lixtenşteynin futbol klubu. 14 dəfə Avropa kuboklarında iştirak edib.

Öjen-Fransua Vidok (24 iyul 1775 və ya 25 iyul 1775, Arras – 11 may 1857[…], Paris) — fransalı dedektivdir. On doqquzuncu əsrin birinci yarısında, fransalı polisin dedektivi Öjen-Fransua Vidok, cinayətkarları ələ keçirmək üçün qeyd aparma, ballistik elm və hadisə yerindəki ayaqqabı izlərindən istifadə edərək cinayətkarlıq uğrunda mübarizəsini elmi səyə çevirdi. Vidok'un Fransadakı cinayətlərin faizinin azalmasında dramatik müvəffəqiyyəti, məhkəmə elmi metodlarını populyarlaşdırmağa kömək etdi. Həmçinin Artur Konan Doyl da Şerlok Holms personajını yaradarkən bu adamdan ilham aldı. Vidok, bir çörəkçinin və həyat yoldaşının ilk uşağı olaraq Fransa'nın Arras şəhərində anadan olub. Erkən yaşlarından etibarən xanımlarla münasibət qura bilməyən Vidok, 1790-cı ildə bir qadına görə dueldə bir adamı öldürdü. Yalnız bu zaman gənc yaşında olan Vidok hakimin orduya qatılmasına icazə verdiyinə görə həbsxanadan qurtararaq hərbi xidmətə getdi. Daha sonra, 1795-ci ildə, məzuniyyətdən qayıtdıqdan və sədaqətsiz arvadını başqa bir adamla tutduqdan sonra həyatında dəyişikliklər etməyə başladı. Vidok daha sonra ordudan qaçdı və kart köpək balıqları adında illegal bir qrupa qatıldı. O, bir məhkum üçün ailəsi ilə birlikdə saxta sənəd düzəltdi, tutuldu və həbsə atıldı, Vidok yenidən həbsdən qaçaraq yenə bir qrup qaçaqmalçıya qatıldı, ancaq yenə şəxsiyyət sənədləri olmadığı üçün həbs olundu.

Viola pedatifida (lat. Viola pedatifida) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin bənövşəkimilər fəsiləsinin bənövşə cinsinə aid bitki növü. Viola palmata var. pedatifida (G.Don) Cronquist Viola delphinifolia Nutt. Viola pedatifida var. indivisa Greene Viola viarum f. pilifera E.J.Palmer & Steyerm.

Virdü-Səttar — Seyid Yəhya Bakuvinin əsərlərindən biri, onlar arasında xüsusi yer tutur. Xəlvətilik təriqəti mənsublarının hər gün oxuduqları bu vird ərəb dilində və olduqca səlis bir üslubdadır. Tədqiqatçılar məzmununu üç qismə ayırırlar. Birinci hissədə Allaha dua və səma edilir,ikinci bölümdə Allahın sifətləri və 99 adı xatırlanır. Üçüncü bölümdə Məhəmmədə, ilk dörd xəlifəyə, Əhli Beytə, Həmzə və Abbasa dua və salamlar edilir. Müridlərin səsli olaraq icra etdikləri bu virddən sonra gizli oxuyacaqları qısa bir dua da vardır. Övradi-Yəhya, Virdü-Səttar, Virdi-Yəhya, Virdi-Xəlvətiyyə kimi adlarla yad olunan bu əsərə dəfələrlə şərh yazılmışdır. Kitabxanalarda bir çox əlyazması olmaqla yanaşı dəfələrlə müxtəlif ölkələrdə nəşr də edilmişdir. Lakin Azərbaycanda nəşr edilməmişdir. Süleymaniyyə kitabxanası,Hamidiyyə,842/2 Süleymaniyyə kitabxanası,Lala İsmayıl,727/5 Süleymaniyyə kitabxanası,Lala İsmayıl,707/5 Süleymaniyyə kitabxanası,Hacı Mahmud,4123 Süleymaniyyə kitabxanası,Aşir əf.,426/20 Süleymaniyyə kitabxanası,Çələbi Abdulla,3/6 Süleymaniyyə kitabxanası,Əsəd əf.,1415/1 Süleymaniyyə kitabxanası,Əsəd əf.,1330/6 Süleymaniyyə kitabxanası,Üşşaqi-təkyə.

Iduk Baş döyüşü — Çinlə İkinci Göytürk xaqanlığı arasında baş vermis döyüş. == Arxa plan == Tanq imperatoriçası Vu Zetianın qurduğu Zhou sülaləsi (690-705) və İkinci Göytürk xaqanlığı arasındakı döyüşlər 693-cü ildə Qapağan xaqan və Ayqucı Tonyukukun şimali Çinə axınları ilə başladı. Bu Göytürk-Tanq müharibəsinin müxtəlif səbəbləri var idi. Bunların əsasında Qapağan xaqanın dövləti gücləndirin böyütmə istəyi dururdu. Qapağan xaqanın bir qızını Vu Zetianın hakimiyyətdən uzaqlaşdırdığı Tanq xülaləsindən şahzadə ilə evləndirmək istəməsi, lakin Vu Zetianın bu istəyi geri çevirin, öz ailəsindən birini namizəd olaraq göndərməsi müharibə üçün yetərli bəhanəni yaratdı. == Döyüş == Edilən bir çox axından sonra 701 və 702-ci illərdə, yəni Kül Tigin 16 yaşında ikən, Göytürk ordusu şimali Şindəki Qansu bölgəsinin şimal-şəqinə axın təşkil etdi. Qumilyov ilə Giraudun bu hücumun Məvaraünnəhrə edildiyini irəli sürməsinə baxmayaraq, əksər tarixçilər hücum yerinin Qansu-Ordos bölgəsi olduğu fikirindədir. Bu hücuma Kül Tigin və Bilgə xaqan da qatılmışdılar. Orxon yazılarında Iduk Baş (Müqəddəs Yer) olaraq keçən yer də Göytürk ordusu Onq Tutuk komandanlığındakı 50 minlik Zhou ordusu ilə döyüşdü. Kül Tigin piyada olaraq döyüşdə iştirak etmiş və şəxsən Onq Tutukun qayınını öldürmüşdür.