AXIR-ƏVVƏL

Feriki əvvəl (Osmanlı dili: فریق اول), Osmanlı imperiyasının son dövrü ilə Türkiyə Respublikasının ilk illərində istifadə edilən müşir və feriki sani rütbələri arasındakı hərbi rütbədir və müasir rütbələr arasında general hərbi rütbəsinə bərabərdir. Bununla birlikdə Kaymakam rütbəsi də, 26 noyabr 1934-cü il tarixli 2590 saylı Ləqəb və Adların Ləğvi Haqqında Qanunun üçüncü maddəsinə uyğun olaraq ləğv edilmişdir.

Kembridən əvvəl və ya Prekembri (ing. Precambrian) — Yer tarixinin hal-hazırda dəvam edən Fanerozoy eonundan əvvəlki, erkən dövrünü əhatə edən zaman dilimi üçün istifadə edilən terimdir. Bu dövr Fanerozoy eonunun ilk dövrü olan Kembridən əvvəl gəldiyi üçün belə adlandırılmışdır. Prekembri çağı Yer kürəsinin geoloji tarixinin 88%-ni təşkil edir. Prekembri geoloji zamanın qeyri-rəsmi bir vahididir və 3 eonun: Katarxey, Arxey və Proterozoyun ümumiləşdirilmiş adıdır. Dövr 4.6 milyard il əvvəl Yerin yaranmasından, 541 milyon il əvvəl Kembrinin başlanmasına qədər olan zaman dilimini əhatə edir. == Xüsusiyyətləri == Yer tarixinin təxminən səkkizdə yeddisini təşkil etməsinə baxmayaraq, Prekembri haqqında nisbətən az şey məlumdur və məlum olanlar əsasən 1960-cı illərdən bəri aşkar edilmişdir. Prekembriyə aid fosil tapıntıları sonrakı Fanerozoy erası ilə müqayisədə daha kasıbdır və bu qalıqlar məhdud biostratiqrafik istifadəyə malikdir. Bunun səbəbi, bir çox Prekembri süxurları ağır metamorfozlaşmış, mənşələrini gizlətmiş, digər qismi eroziya nəticəsində məhv olmuş və ya Fanerozoy təbəqələrinin altında dərin basdırılmışdır. Yerin 4,543 milyon il əvvəl Günəş orbitindəki materialllardan yarandığı və yaranmasından qısa müddət sonra çox böyük (Mars ölçülü) bir planet tərəfindən vurularaq Ayı meydana gətirən materiallara parçalandığı düşünülür (bax:Böyük toqquşma fərziyyəsi).

Mülazimi əvvəl (osman. ملازم اول) — Osmanlı imperiyasının son dövrlərində və Türkiyə Respublikasının ilk illərində istifadə edilmiş və müasir rütbələr arasında baş leytenant rütbəsinə bərabər olmuş hərbi rütbə.

Əl-Əvvəl (ər. الأوّل) — Allahın adlarından biri.

Gecəyarısından əvvəl (ing. Before Midnight) — Riçard Linkleyterin rejissorluğu ilə 2013-cü ildə çəkilmiş amerikan romantik dram filmi. Filmin baş rollarında İtan Houk və Cüli Delpi çəkilmişdir. Bu "Əvvəl" trilogiyasının üçüncü filmidir. Hekayə cütlüyün əkiz qızları ilə tətildə olduğu Yunanıstanda baş verir.

Sübhdən əvvəl (ing. Before Sunrise) — Riçard Linkleyterin rejissorluğu ilə 1995-ci ildə çəkilmiş amerikan romantik dram filmi. "Əvvəl" trilogiyasının ilk seriyasıdır. Baş rollarda İtan Houk və Cüli Delpi çəkilmişdir. Film Budapeşt şəhərindən Vyanaya gedən qatarda tanış olan amerikalı səyyah Cessi və fransız tələbə Selinin hekayəsindən bəhs edir. Sübhdən əvvəl — Internet Movie Database saytında.

Şəhid Əvvəl — (ərəb. الشيخ شمس الدين أبو عبد الله محمد بن جمال الدين مكي العاملي المعروف بالشهيد الأول‎; 1334–1385) Şəhid Əvvəl (birinci şəhid) ləqəbi ilə tanınan Məhəmməd ibn Məkki Amili Cizzini 734-cü hicri qəməri ilində Livanın Cəbəl Amil məntəqəsində yerləşən Cizzin adlı yerdə dünyaya gəlmişdir. Onun fiqh elmində ən mühüm kitabı “əl-Lümət əl-Diməşqiyyə” kitabıdır ki, onun haqqında çoxlu şərhlər yazılmışdır. Şəhid Əvvəl (birinci şəhid) adı ilə məşhur olan Əbu Əbdillah Şəmsəddin Məhəmməd ibn Məkki Amili Cizzini 734-cü ildə Livanın Cəbəl-Amil məntəqəsində yerləşən Cizzin adlı yerdə elm və təqva ailəsində dünyaya gəlmişdir. Atası zəmanəsinin böyük alimlərindən biri olmuşdur. Öz zamanında "Fəqihlər fəqihi" və "İmam əl-Əzəm" kimi məşhur olmuşdur. O, hicri 8-ci əsrdə imamiyyənin məşhur fəqihlərindəndir. Şəhid Əvvəl hövzə dərslərinin bir hissəsini öz vətənində öyrənmiş və əlavə elm kəsb etmək üçün müxtəlif islam məntəqələrinə, o cümlədən Hillə, Bağdad, Dəməşq, Məkkə, Mədinə, Beytul-Müqəddəs, Əl-Xəlil, Misir və sair yerlərə hicrət etmiş, böyük alimlər ilə görüşüb söhbət aparmışdır. Əlbəttə, o zaman Hillə şəhəri islam elmlərini öyrənmək üçün xüsusi məqama malik olduğundan, orada daha artıq qalmışdır. Şəhid Əvvəl böyük və görkəmli alimlərdən elm öyrənmişdir.

Əvvəl trilogiyası — amerikalı rejissor Riçard Linkleyterin çəkdiyi üç romantik filmdən ibarətdir. Bu filmlərin baş rollarında İtan Houk və Cüli Delpi çəkilmişdir. Trilogiyaya daxildir: Sübhdən əvvəl, Gün batımından əvvəl və Gecəyarısından əvvəl.

Padşahlıq öncəsi Misir, (Padşahlıq öncəsi Misir - Antik Misir) mədəniyyətində fironlardan əvvəlki dövrə verilən ad. Bu dövrdə insanların kəndlərdə yaşadığı, ovçuluq üçün kiçik daşlardan ox ucu düzəltdikləri düşünülür. İnsan sayı təxminən 10 mindən azdır. Bu dövrdə kənd qrupları yerli hakimlər tərəfindən idarə olunurdu. Aşağı Misir (delta bölgəsi) və Yuxarı Misir ayrı-ayrı hakimlər tərəfindən idarə olunurdu.

Gün batımından əvvəl (ing. Before Sunset) — Riçard Linkleyterin rejissorluğu ilə 2004-cü ildə çəkilmiş romantik dram filmi. Baş rollarda İtan Houk və Cüli Delpi çəkilmişdir. Bu "Əvvəl" trilogiyasının ikinci filmidir. Filmdə Cessi və Selin doqquz ildən sonra Parisdə yenidən bir araya gəlirlər. == Məzmun == İndi uğurlu yazıçı olan Cessi, Selin ilə münasibəti haqqında yazdığı romanını tanıtmaq üçün Avropada kitab turundadır. Parisdəki kitab mağazasında olarkən o, burada Selin ilə rastlaşır. Onlar yenidən münasibət qururlar və birlikdə vaxt keçirməyə qərar verirlər. Onlar Paris küçələrində gəzərkən, son doqquz ildəki yaşadıqlarını, arzularını və peşmanlıqlarını bölüşərək dərin söhbətlər aparırlar.

Kolumbdan əvvəl dünya səyahəti - 1492-ci ildə Xristofor Kolumbun Amerikanı kəşf etməsindən əvvəl, Avropada yaşayan xalqların Amerikaya getməsi barədə müxtəlif faktlar və iddialar vardır. İddialara əsasən Amerikada yaşayan yerli xalqlar müxtəlif vaxtlarda Afrika, Asiya, Avropa və Avstraliya və Okeaniyada yaşayan yerli xalqlarla əlaqə yaratmışdılar. Arxeloji qazıntılar və elmi araşdırmalar zamanı bu iddiaların yalnız biri təsdiqlənmişdir. Eramızın 1000-inci ilinə aid Vikinqlərə məxsus Nyufaundlend adasında Lase au Medos yaşayış mərkəzi aşkarlanmışdır. Digər iddialar isə elmi baxımdan təsdiqlənməmişdir.

"İnsan" traktatı — Əllamə Təbatəbainin kitabı. İnsan dünyadan əvvəl — Əllamə Təbatəbainin insanın dünyadan əvvəlki həyatı, dünya aləminə gələnə qədər hansı yaradılış mərhələlərindən keçməsi barədə olan kitabı. Qarşınızda olan bu kitab 4 hissəli “İnsan” kitabının birinci cildidir. Bu kitab Əllamə Təbatəbainin (r.ə) “İnsan” risaləsi əsasında qələmə alınmışdır. Kitabda insanın dünyadan əvvəlki həyatı, dünya aləminə gələnə qədər hansı yaradılış mərhələlərindən keçməsi bəyan olunmuşdur. İslam düşüncəsinə görə bu əzəmətli varlığın mövcudiyyəti dünyadan əvvəl başlamış və dünyadan sonra da davam edəcəkdir. Dünya bu əzəmətli varlığın həyatının bilinən tərəfidir. Dünyadan əvvəlki həyatı isə insan üçün qaranlıqdır. Kitabda insan həyatının qaranlıq və müəmmalı olan bu tərəfi barədə geniş məlumat verilmişdir. Dünyada yaşayan adəm övladı üçün keçmişini bilməsi bu günü və gələcəyi üçün mühümdür.

Sübhdən əvvəl (ing. Before Sunrise) — Riçard Linkleyterin rejissorluğu ilə 1995-ci ildə çəkilmiş amerikan romantik dram filmi. "Əvvəl" trilogiyasının ilk seriyasıdır. Baş rollarda İtan Houk və Cüli Delpi çəkilmişdir. Film Budapeşt şəhərindən Vyanaya gedən qatarda tanış olan amerikalı səyyah Cessi və fransız tələbə Selinin hekayəsindən bəhs edir. Sübhdən əvvəl — Internet Movie Database saytında.

Kreditin vaxtından əvvəl ödənilməsi — kredit məbləğinin azaldılmasına yönəlmiş əlavə ödənişlər etməklə kreditin əsas borcunun azaldılması prosesi. Vaxtından əvvəl ödəmə etmək üçün ərizə doldurmalısınız (əksər banklarda). Ərizə olmadan bank borcun qalığını azaltmaq üçün əlavə vəsaiti hesaba yatırsanız belə, silinməyəcək. == Vaxtından əvvəl ödəmə növləri == Kreditin vaxtından əvvəl ödənilməsinin iki növü var — qismən və tam ödəmə. Erkən ödəmə proseduru kredit müqaviləsi ilə müəyyən edilmiş kredit müddəti bitənə qədər həyata keçirilir, buna görə də kreditin vaxtından əvvəl ödənilməsi adlanır. Kreditin həm tam, həm də qismən vaxtından əvvəl ödənilməsi artıq ödənişin ümumi məbləğinin azalmasına təsir göstərir ki, bu da borcalanı ilk növbədə maraqlandırır. Artıq ödənişin məbləğinin azalması erkən ödəmə tarixində deyil, tədricən baş verir. Erkən ödəmə tarixində artıq ödəniş dərhal azalmır; bu, kreditin qaytarılması zamanı tədricən baş verir. Erkən ödəmə ilə maksimum qənaət kredit müddətinin sonuna doğru əldə edilir. === Tam erkən ödəniş === Kreditin vaxtından əvvəl tam ödənilməsi banka (və ya digər maliyyə institutuna) olan bütün kredit borcunun (adətən əsas məbləğ və faiz) kredit müqaviləsi ilə müəyyən edilmiş kredit müddəti bitənə qədər tam ödənilməsidir.

"Hər şey axır, hər şey dəyişir" və ya "Hər şey axır və heç bir şey yerində qalmır" ( греч. "πάντα ρεῖ καὶ οὐδὲν μένει" ) — antik frazeologizm . Onun hərfi mənası “hər şey hərəkətdədir” deməkdir. Bu ifadənin qədim yunan filosofu Efesli Heraklitin (e.ə. 554-483) sözləri olduğu güman edilir. İfadə filosof Platonun dialoqlarından birində qorunub saxlanılmış və başqa bir frazeologizmin əsas mənbəyinə çevrilmişdir - "eyni çaya iki dəfə girə bilməzsən" ( yun. "δὶς ἐς τὸν αὐτὸν ποταμὸν οὐκ ἂν ἐμβαίης" ); Bu aforizm insanın və cəmiyyətin həyatında baş verən dəyişikliklərin daimi və qaçılmaz olduğu haqqında işlənir .

"Keynsdən əvvəl Böyük İqtisadçılar: Keçmişdəki 100 İqtisadçının həyatı və işi ilə tanışlıq" (ing. Great Economists Before Keynes: A Introduction to the Lives and Works of 100 Economists of the Past) — ingilis iqtisadi elm tarixçisi M. Blauq (1986), 2005-ci ildə rus dilində yenidən çap olunmuş əsəri. == Məzmunu == İngilis iqtisadi düşüncə tarixçisi Mark Blauq, Con Meynard Keynsdən əvvəl iqtisadiyyata töhfə verən ən məşhur 100 iqtisadçıdan 100-nün bioqrafiyasını təsvir edir. Keyns. Bu iqtisadçıların fikirlərini və dövrünün ən vacib müzakirələrini göstərir. Ön sözdə M. Blauq seçdiyi subyektivliyi qeyd edir, lakin iqtisadçılar arasında səsvermə olsaydı, siyahısından 90 və ya 95 nəfər böyüklərdən olardı. Kitabdakı hər bir məqalə bir neçə blokdan ibarətdir: əvvəlcə alimin əsas fikirləri təhlil edilir, əsas əsərləri nəzərdən keçirilir və sonu iqtisadçının tərcümeyi-halına həsr olunur. Kitab 1985-ci ildə nəşr olunan "Keynsdən sonra böyük iqtisadçılar" kitabının davamıdır və İqtisadi Doktrina Tarixi və ölkənin və dünyanın bir sıra universitetlərinin İqtisadi Düşüncə Tarixi kurslarının tədris planlarına daxil edilmişdir. Mark Blauq tam yüz belə cazibədar hekayə topladığı məşhur konsepsiyaların müəlliflərindən və onların həyat yollarından rahat və əyləncəli bir şəkildə bəhs edir. Rus dilində tərcümədə kitab "Keynsdən əvvəl 100 Böyük İqtisadçı" (Sankt-Peterburq: İqtisadi Məktəbi, 2005) başlığı ilə nəşr olunmuşdur və aşağıdakı iqtisadçılar siyahısına malikdir.

"Ölməzdən əvvəl baxılmalı 50 film" (ing. 50 Films To See Before You Die) — 22 iyul 2006-cı ildə Britaniyanın Channel 4 televiziya studiyası tərəfindən göstərilən teleşou. Proqram Film 4 televiziya kanalının ümumi efir buraxılışına hazırlanmışdır. Proqramda 50 film təqdim edilmişdi. Filmlər televiziya tənqidçilərinin, ekspert və sadəcə izləyicilərin sorğusu nəticəsində seçilmişdir. Hər film öz janr və stilində ən mükəmməli kimi yığılırdı. Təzəlikcə prokata buraxılmış filmlər, yeni çəkilənlərdən daha çox idi. 2000-ci illərdə buraxılmış filmlərə doqquz nominasiya, 90-cı illərdəkinə on iki, 80-ci illərə doqquz, 70-ci illərə yenə doqquz və yalnız on bir seçilmiş film 70-ci ildən tez ekranlara çıxmışdır. Ölməzdən əvvəl baxılmalı filmlər — Internet Movie Database saytında.

Eramızdan 10.000 il əvvəl (ing. 10,000 BC) — rejissor Roland Emmerixin çəkdiyi və baş rolları məşhur film ulduzları olan Stiven Streyt ilə Kamilla Bellenin oynadığı filmdir. Filmin premyerası 2008-ci il fevral ayının 10-da Berlində, 7 mart 2008-ci ildə ABŞ-da, 13 mart 2008-ci ildə isə Rusiyada baş tutmuşdur. Bu film eyni zamanda film ulduzları olan Stiven Streyt ilə Kamilla Belleni bir araya gətirmişdir. Film tənqidçilərdən olduqca çox mənfi rəylər almışdır. == Aktyor heyəti == Stiven Streyt — D’Lex (ing. D’Leh), 21 yaşlı mamont ovçusu Kamilla Bell — Evolet (ing. Evolet), D’Lexin sevgilisi Kliff Kertis — Tik-Tik (ing. Tic'Tic), D’Lexin məsləhətçisi və dostu Coel Verin — Nakudu (ing. Nakudu), Naku tayfasının lideri Ben Barda — “dördayaqlı şeytanlar”ın lideri Mo Zainal — Ke-Ren (ing.

Veriliş 2009-2010-cu il üçün Azərbaycan teleməkanında olduqca böyük uğur qazanıb. Verilişin aparıcısı və müəllifi tanınmış jurnalist İradə İsaqdır. Verilişin 2010-cu ilin noyabr ayına qədər 40 buraxılışı olub. Portret verilişlər silsiləsində ən reytinqli verilişlərdən hesab olunur. Nəzakət Məmmədova ilə bağlı veriliş isə oktyabrın 7-si 2010-cu ildə ölkə telekanalları içərisində günün birinci reytinqli proqramı olmuşdur. Verilişin uzun müddət müəllifi, aparıcısı, prodüseri, müxbiri, rejissoru İradə İsaq olub. Verilişin bir il tək əməkdaşı olub, tək hazırlayıb. Yalnız 2010-cu ilin oktyabr ayından rejissoru Yeganə Əbdülməmmədova, prodüseri İlqar İsayev olub. Verilişdə həyatları əks olunan məşhurlar bunlardır: Səxavət Məmmədov Turan Cavid (ümumi Cavidlər ailəsinin həyatı və ölümü) Elçin Cəlilov Reyhan Müslümova Kazbek (skripkaçı) Rübabə Muradova Gülşən Qurbanova Rəşid Behbudov Eldəniz Zeynalov 10.Nizami Rəmzi 11.İslam Rzayev 12.İlham-Fərizə 13.Rafiq Babayev 14.Kamal Xudaverdiyev 15.Məmmədbağır Bağırzadə 16.Hikmət Mirməmmədli 17.Tükəzban İsmayılova 18.Anatoli Banişevski 19.Xəlil Rza 20.Ağasəlim Çıldağ 21.Hüseynağa Hadıyev 22.Lütviyyə Səfərova 23.Məmməd Araz 24.Ofeliya Məmmədzadə 25.Hamlet Qurbanov 26.Nəcibə Məlikova 27.Ziya Bünyadov 28.Ceyhun Mirzəyev 29.Telman Adıgözəlov 30.Vəfa Fətullayeva 31.Ofeliya Aslan 32.Fatma Mehrəliyeva 33.Çingiz Mustafayev 34.Əbülfəz Elçibəy 35.Nəzakət Məmmədova 36.Hüseynağa Atakişiyev 37.Mailə Muradxanlı 38.Ramiz Əliyev 39.Mübariz İbrahimov 40.Rəsul Rza və Nigar Rəfibəyli 41. Mir Mövsüm Ağa 42.

Apreldən əvvəl may... Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tammetrajlı sənədli televiziya filmi 2001-ci ildə ANS televiziyasında istehsal edilmişdir. Film Azərbaycan xalqının Çar Rusiyasına qarşı milli azadlıq mübarizəsi nəticəsində, Birinci Dünya müharibəsi dövründə Şimali Azərbaycanda yaranmış müstəqil dövlət və Müsəlman Şərqində ilk parlament respublikası olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətindən bəhs edir. == Məzmun == Film Azərbaycan xalqının Çar Rusiyasına qarşı milli azadlıq mübarizəsi nəticəsində, Birinci Dünya müharibəsi dövründə Şimali Azərbaycanda yaranmış müstəqil dövlət və Müsəlman Şərqində ilk parlament respublikası olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətindən bəhs edir.

Milyon il b. e. ə. (ing. One Million Years B.C.) (tam adı: Milyon il bizim eradan əvvəl) — rejisor Don Çeffinin çəkdiyi kommersiya filmi. Film çox qədim zamanlarda, mağara adamlarının həyatı haqqındadır. Film müxtəlif qəbilələrdən olan Tumak və Loana adlı iki gəncin məhəbbətindən bəhs edir. Müxtəlif qorxulu və həyacanlandırıcı hadisələrlə davam edən film qədim insanların həyat tərzini göstərməyə çalışır. Л. Ильина, "На экранах мира", Издательство "Искусство", М., 1972. "Миллион лет до нашей эры" — Internet Movie Database saytında.

Apreldən əvvəl may... Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tammetrajlı sənədli televiziya filmi 2001-ci ildə ANS televiziyasında istehsal edilmişdir. Film Azərbaycan xalqının Çar Rusiyasına qarşı milli azadlıq mübarizəsi nəticəsində, Birinci Dünya müharibəsi dövründə Şimali Azərbaycanda yaranmış müstəqil dövlət və Müsəlman Şərqində ilk parlament respublikası olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətindən bəhs edir. == Məzmun == Film Azərbaycan xalqının Çar Rusiyasına qarşı milli azadlıq mübarizəsi nəticəsində, Birinci Dünya müharibəsi dövründə Şimali Azərbaycanda yaranmış müstəqil dövlət və Müsəlman Şərqində ilk parlament respublikası olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətindən bəhs edir.