Əməkhaqqı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Libasın əlvan geyənlər, Donluğun mənnən yeyənlər, Adına dəli deyənlər, Dost üçün can qoyan gəlsin!
Donuz sözünün derivatı olmayıb tam fərqli məna kəsb edir; su dəyirmanında çarxın olduğu və fırlandığı yer
Mərkəz, orta. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Topa. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Mərkəzə cummaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
At cinsi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Üzüm, tut, əncir və s. meyvələrin şirəsinin qaynadılmasından hasil olan yeyinti məhsulu; bəkməz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu dedi: – Üzümü
Dava, hərbə-zorba. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nə qədər ki misri qılınc sənin belində, sən də Qıratın belindəsən, özün də bu Çənlibeldəsən, sənə heç
Bərabər olmaq, öhdəsindən gəlmək, üstün gəlmək, qarşısında dura bilmək, ayaqlaşa bilmək, güc gəlmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bax: dov. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çox oldum davada, doyda, İgid görmədim sən soyda, Əl ver burda sənnən soyda Vuraq, a qəssabın oğlu!
Dözmək, səbir etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qənimət. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Döymək, çalmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Savaşmaq, mübahisə etmək, döyüş etmək, müharibə etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Tökdürmək, axıtmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Tökmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Rüşeym, maya. 2. Cins. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ərəb paşanın xahişinə görə döl üçün Qıratı ilxıya qatdılar
Çox incə və sıx toxunmuş pambıqlı qumaş, nazik batist, ağ incə bez çalma. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Gözəl cins. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Döl yeri. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dördayaq, dördnala, birnəfəsə, çaparaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu işdən bixəbər qabaqda, Bolu bəy elə bir az Koroğludan aralancaq atı təzə
Dağın, təpənin yamacı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Baxdı ki, budur çoban-çoluq cahal-cumru sürünü, malı döşlərdən töküb obaya gətirirlər
Döşü ilə itələmək, qabağına qatmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çənlibeldə ağır məclislər quran, Tunçular döşləyənöyəşlər qıran, Ayaqlarda əsən, baş
Bax: döşləmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam, haşa-haşa Girrəm xotkarla savaşa; Qırat döşlətməyə paşa, Özü tək gedə, tək gedə
Toplamaq, yığmaq. Gülşən bağda bitər nərgiz, Onu döşürər gəlin, qız. Tərif söylədin ürəksiz, Beləmi öyülər gözəl
1. Bəxtli, xeyirli. 2. Uca, ulu. 3. Ağıllı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Uğursuz, xeyirsiz. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: döşürmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dövran, dövr, vaxt, zaman. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Canım Qırat, gözüm Qırat, Bu döyranlar ərzənindi
Bax: dud. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Eyvaz xana al şərabı içirdim, Du deyibən, çox xocalar köçürdüm, Səksən oxu əyrimçədən keçirdim, Heç kamanda ar
Ah-nalə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Eyvaz xana al şərabı içirdim, Dud eləyib, çox xocalar köçürdüm, Səksən oxu əgrimcədən keçirdim, Heç kamanda a
Ah-nalə eləmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
fars. dud – tüstü, duman Ahın tüstüsü. Dərin-dərin dəryaları boyladı, Xəncər alıb qara bağrım teylədi, Oğlu ölmüş Vəzir qəza eylədi, Getməz damağımdan
Xanədan, nəsil, sülalə, adlı-sanlı tanınmış ailə // ev, ocaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) – Mən də Rum paşasının qızı Məhbub xanımam
Durquzma, qaldırma. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Duru, aydın, bulanıq olmayan, şəffaf. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ayağa qalxmaq, dikəlmək, qiyam etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Üz-üzə qoymaq, haqq-hesab çəkmək (məhşərdə). (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Yuxu, röya. Bilməm xiyalımdır, yoxsa duş kimi, Gəldi, keçdi boran kimi, qış kimi, Dərdli Kərəm yuvasında quş kimi, Tutdu, yolum-yolum yoldu dərd məni
Tuş, rast gəlmə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Yuxu, röya. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Yatmışdım, aşkara gördüm duşumu, Əzəlindən mən bilirdim işimi, Çəkin, yəhərləyin çərləmişimi, Tutulubdu bir
Tuşaq, çidar; ayaq bağı, ata vurulan ayaq bağı, atların qabaq ayağına vurulan zəncir. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: düta.
Duvaqlı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dastanların axırında, adətən, gəlini tərifləyən və ona nəsihət verən aşıq şeiri. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Götürdülər görək Koroğlu ilə Nigar xanı
1. Tələ, cələ. 2. Məcazi mənada: hiylə, kələk, tələ. İraqdı yollarım, rahimdi uzaq, Canansız cahan mənim üçün duzaq
Cəhənnəm. Tahir deyər: işim ahü-zar oldu. Qaralandı gözüm yaşı, car oldu, Dağıldı dövlətim tarımar oldu
Bax: dübarə. Bir qətrə yaş tökdün, bir də dübara, Əqiqdən, yaqutdan, yəməndən ayrı. (“Qurbani”)
İkincı dəfə, bir daha, yenidən, təkrar. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Yar deyib gəlmişəm bura, Ürəyimdə vardı yara, Qorxutma məni dübara, Gəlmişəm apa
İkincı dəfə, bir daha, yenidən, təkrar. Basdırmışam bu torpağa bir Sayat, Adın verib qoydum dübarə ayat