Düzənlik, ovalıq. Kərəm deyər: eşq qazanın qaynadan, Geniş ovalarda köhlən oynadan, Fəryad edib, çox analar ağladan, Mən ağlayım yana-yana, aman hey!
Bölük-bölük etmək, parçalamaq, qırmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Əhval. Dəryalar göy geymiş, mahılar qara, İnən belə öz halıma vay deyim. Biz iyid ki, qürbət elə varanda, Qəriblərin ovhalına vay deyim
Vərəq sözünün cəmi, övraqi-gül – gül yarpaqları. Mənnən salam olsun Aşıq Sənana, Bil, neçə gül bitib, ovrağı nədi? Məscidi-əqsayə kim qoydu bina, Onun
Oyatmaq, yuxudan oyatmaq, oyandırmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bud çuxuru. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Döyüşmək, hünər göstərmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ön, doğma. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Öymək, mədh etmək, tərif etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Öyünmək, özünü öymək, özünü tərifləmək, lovğalanmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Öyüt. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Diz. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Hönkür-hönkür, bağıra-bağıra. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
İçində ölüm olan, fani, keçici. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Topuq, topuq arxası. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Yorğalamaq, yorğa getmək, məhmizləmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Yaxşılaşmaq, şəfa tapmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Minik heyvanlarının çulunu sarıyıb bərkitmək üçün başında doğanaq olan uzun ip; çatı. Napak qarı dedi: – Məndən olsa, oğlanın adını Örkənqulu qoyarsın
Hörük, hörülmüş. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Əvvəlki, başqa, qeyrisi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Örtü (qoşma). (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Vəli sözünün cəmi; həyatını Allah yolunda sərf edərək ona yaxınlaşmağa nail olmuş müqəddəs şəxslər. Övliyalar, ənbiyalar, ərənlər, Hanı məndən doğru y
Bax: ovraq.
Bax: osaf.
Üçyaşar erkək qoyun. Yüz birim atlana, yüz birim düşə, Gündə yüz öyəcim çəkilə şişə, Ağrı dağım kimi şülənim bişə, Axar Araz kimi sel yağım ola
Öfkə, ağciyər. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: öykə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Yemək, aşağı normada, kasıb yemək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Yemək norması. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Ayaq. 2. Addım, qədəm. Oyandım qəflətdən, açdım gözümü, Ərənlər payinə sürtdüm üzümü. Dindirdilər, haq söylədim sözümü, Doxsan min kəlməmə bəyan de
Pambıq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Barmaq; imana gəlmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Kin, küdurət. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Qarovulçu, keşikçi, nəzarətçi. 2. Məcazi mənada: hami, himayəçi. Dastanlarda hər iki mənada işlənir
Bax: pa.
Bax: payi-bəstə.
Ayaq altına döşənən ensiz, uzun xalça. Dastanlarda payandaz, pəyəndaz şəklində də işlənir. Padşah bu əhvalatı eşidən kimi əmr etdi, öz imarətindən qal
1. Ayağı buxovlanmış. 2. Məcazi mənada: əsir, aşiq. Dastanda 2-ci mənada işlənir. Oldum bir gözəlin payi-bəstəsi, Həm yar ənsuru, dil şikəstəsi
Pendir. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Arxa, ard.
Arxasınca gəlmək (getmək). Xab içində yatan novrəstə şahzadə, Gəl bizim ellərə, sor asta-asta. Mən olum bir ahu, sən də ol səyyad, Düşüb də peşimə var
Əsl mənası “oxun ucundakı sivri dəmir” olub klassik ədəbiyyatda “kirpik” mənasında işlənir. Gəldim mehman oldum, səni şad edim, Oyan bu qəflətdən, dur
1. Xarici görünüş; üz, surət; görkəm; bədən. 2. Gözəl. Həft peykər – yeddi gözəl. Mürəkkəb sözlərin tərkib hissəsi kimi də işlənir: mələkpeykər – mələ
Bax: teyləmək. Əbdülkəbir gör neylədi, Xəzangül bağrın peylədi. (“Dilsuz və Xəzangül”)
1. And, əhd. 2. Bağlaşma, razılaşma. Atam yanına gedirəm, Oğlan, gəlib apar məni. Səninlə peyman edirəm, Oğlan, gəlib apar məni
1. Qədəh, piyalə. 2. Çaxır, şərab. Dastanlarda 1-ci mənada rast gəlinir. Gülgəz Pəri saralıban solunca, Qaynayıban peymanələr dolunca, Qoy gəlməsin Mə
Beşdəbir. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qanad. Kəklik, pərin çatmaz şonqar pərinə. Gəlməsin könlünə güman, haralı? (“Məhəmməd və Güləndəm”) * Dir
Həyətyanı əkin sahəsi. Bəlkə, bizə bir öküz verə, biz də gətirib pərəkardan-zaddan əkək. (“Qurbani”)
1. Xidmətçi, qul. 2. Məcazi mənada: pərəstiş edən, pərəstişkar. Cəmi-cümlə hər məhşuri bilmişəm, Çağır kimlər sənə pərəskar olar