ÜZLÜ – ASTARLI İki gün sonra Səadət xanımdan məktub aldım. Zərif kağız, göy astarlı paket, bənövşəyi mürəkkəb (Mir Cəlal); Kərim aynabənddəki taxtın ü
ÜZÜAŞAĞI – ÜZÜYUXARI Girdə-girdə yaş damlaları saralmış, solğun yanaqlarından üzüaşağı süzüldü (M.İbrahimov); Yuxulu kəndin orta küçəsi ilə üzüyuxarı
ÜZÜGÜLƏR – QARAQABAQ Hər ikisi qarabuğdayı, üzügülər və qəşəngdir (S.Vəliyev); Qaraqabaq adamdır (M.Hüseyn)
ÜZÜQARA – ALNIAÇIQ Sən məni üzüqara edirsən (M.İbrahimov); Min zəfərlə qarşılayır alnıaçıq ordumuz (S
ÜZÜYOLA – TƏRS Baxın, göyçəyini alın, üzüyola, fəqir və işlək olsun (Çəmənzəminli); Sən bilirsən o necə tərsdir (A
ÜZÜYOLALIQ – TƏRSLİK Onun bu üzüyolalığı tezliklə qadınlara və yaşlı kişilərə çatdı (“Azərbaycan”); Unut bu tərsliyi, gəl Allaha bax (S
VAHİD – MÜXTƏLİF Bir vahid millətə, iki hakimin; Dili doğmalaşdı… Bu lap ağ oldu; Doğma anamızın şəkərdən şirin; Bizə öyrətdiyi dil yasaq oldu (B
VAHİMƏ – CƏSARƏT Tellini yenidən vahimə bürüdü. O qorxurdu (S.Hüseyn); Aləm bilir ki, səndə olan cəsarət, kişilik bizim heç birimizdə yoxdur (M
VAHİMƏLƏNMƏK – CƏSARƏTLƏNMƏK Telli yatmaq zamanı çatdıqca vahimələnməyə başladı (H.Hüseyn); Mina xanımın ürəyindən olduğunu yəqin etdikdə isə daha da
VAHİMƏLİ – ÜRƏKAÇAN Birdən qabaqdan vahiməli bir səs eşidildi (Mir Cəlal); Bayır yumşaq, ürəkaçan bir bəyazlığa bürünmüşdü (B
VAXTAŞIRI – HƏRDƏNBİR Qazılan quyunun əyilə bilməsinin qarşısını almaq üçün əyriliyini vaxtaşırı ölçmək lazımdır (Ə
VAR – YOX Vardan xeyir gələr, yoxdan ziyan (Ata. sözü)
VARLI – FƏQİR İndi məndən nə istəyirsən? Sən bir varlı, mən bir fəqir (C.Cabbarlı). VARLI – LÜT Varlıların çoxu özlərini və mədənlərini qorumaq məqsəd
VARLI-HALLI – YOXSUL Bu kişi varlı-hallı bir adam idi (Ə.Haqverdiyev); Tutqun işıq bu yoxsul daxmanın görkəmini daha da miskinləşdirirdi (A
VARLI-KARLI – YOXSUL Varlı-karlı kişidir, niyə verməyək? (Mir Cəlal); Sizi bu yoxsul otağa gətirən mənəm! (M
VARLIQ – YOXLUQ Ey varlığı yox, yoxluğu vardan daha dilbər; Ruhim səni izlər (H.Cavid). VARLIQ – YOXSULLUQ Varlığa nə darlıq (Ata
VARLILIQ – KASIBÇILIQ O hələ varlılığı sayəsində başını birtəhər girləyir (T.Hüseynov); Kasıbçılıq, arvadının ölümü və uşaqlarının çoxluğu onu əldən s
VARMAQ – GƏLMƏK Səba, əhvalımı bir-bir; Varıb ol yarə ərz eylə (M.V.Vidadi); Sabahı fasilə zamanı Gülər bizim sinfə gəldi (M
VASİTƏSİZ – DOLAYI Vasitəsiz nitq başqasının fikrini eyni ilə verməkdir. Qız həyadanmı, yaxud nədən dolayı isə cavab verməz (R
VAVEYLA – SEVİNC Çatmayır göylərə vaveylam (S.Rüstəm); Sevincimin həddi yox idi (M.İbrahimov)
VAYLI – SEVİNCLİ Çoxlu xəbər gətirdi; Şivənli, vaylı axşam (Ə.Cavad); Sevincli günlərim barmaqla sayılar; Kədər - istədiyin qədər! (N
VEYL – İŞLƏK Sən elə veylin üstündə öz əmini niyə belə ağrıdırsan? (S.Rəhimov); Bizim yerimiz Cəfərabadın yerindən yaxşı, torpağımız məhsuldar, camaat
VEYLLƏNMƏK – İŞLƏMƏK Küçəbacada veyllənməkdənsə, uşaqlar qoy şəhərin tarixi yerlərini gəzsinlər, öyrənsinlər (Ə
VƏCD – QORXU Sevincimin, vəcdimin çoxluğundan durub oynamaq istəyirdim (M.F.Axundzadə); Onların məsum gözlərindən qorxu süzülüb tökülürdü (M
VƏFALI – ETİBARSIZ Lalə yalnız vəfalı bir arvad deyil, yaxın dost və köməkçi idi (M.Hüseyn); Etibarlı kəsib, etibarsız yar; Əl qaldırıb, özgə yara yal
VƏHDƏT – AYRILIQ Bilirdi ki, qüvvət vəhdətdədir (S.Rəhimov); Mən ki doymamışdım heç vüsalından; Mənə zülm elədi yaman ayrılıq (N
VƏHŞƏT – SEVİNC Hamının üzündə vəhşət, iztirab və qorxu əlaməti görünür (A.Makulu); Heç olmasa öz atasına bu qoca vaxtında sevinc və təsəlli gətirirdi
VƏHŞƏTLİ – MƏLAHƏTLİ Eşitdikcə bu vəhşətli sözləri; Əsdi bədəni, qızardı gözləri (A.Səhhət); Qapı tərəfdən məlahətli və nazlı bir qadın səsi eşidilir
VƏHŞİ – MƏDƏNİ O nə vəhşi adamdır (S.Vəliyev); Qoşatxan mədəni və tərbiyəli adam idi, lakin heç kəsə borclu qalmağı sevməzdi (M
VƏHŞİLİK – İNSANLIQ Belədə o mən burada olduğuma görə, özünü ələ alacaq və məni kədərləndirməmək üçün vəhşilik etməyəcəkdir (M
VƏLVƏLƏ – SAKİTLİK Dəhşət dolu bir vəlvələ qopdu (H.Cavid); Get-gedə gecə qaranlıqlaşır, Araz qıraqlarına məxsus qəribə sakitlik başlayırdı (Ə
VƏRƏQLƏNMƏK – ÖRTÜLMƏK Ömrünün keçmiş günləri bir kitab kimi açılaraq gözləri önündə vərəqlənirdi (M
VƏRƏMLİ – SAĞLAM Vərəmli adamlara həkimlər xüsusi qayğı ilə yanaşırlar. İyirmi dörd yaşlı, can-başı sağlam, istiqanlı bir oğlan özünü nə qədər saxlaya
VƏTƏN – QÜRBƏT Əziz isə qürbətdən vətənə qayıdardı (C.Əmirov)
VİCDANLI – İNSAFSIZ Həyat vicdanlı və namuslu adamı mübarizlər cərgəsinə çıxarmışdır (S.Rəhimov); Amma mən onu deyirəm ki, sən sədr ol, mən çoban, bir
VİCDANSIZ – İNSAFLI Əbdül adi bir nökər isə də, sizin kimi vicdansız deyil (C.Cabbarlı); Qoy Mehribanın Zeynal ilə Ninaya verdiyi bu sualı hər bir ins
VİCDANSIZLIQ – İNSAFLILIQ Zənnimcə, xilqətdən daha əvvəl ədavətsizlik və vicdansızlıq yaranmışdır (C
VİCVİCƏ – QIZDIRMA Heydər içəri girən kimi müsahibinin canına vicvicə düşdü (T.Kazımov); Qızdırma onu əldən salmışdı (“Ulduz”)
VİRAN – ABAD Açdı mənə dərdli ağac; Viran bağın məlalını (M.Rahim); Dağıldı qüssədən abad gördüyün könlüm (Heyran xanım)
VİRANƏ – ABAD Mən onda bildim ki, yaranmaq nədir? Bəşərsiz kainat bir viranədir (S.Vurğun); Biz bu dünyaya xarabalıqları abad etməyə gəlmişik (Ə
VULQAR – ƏDƏBİ Ədəbi dil normalarına zidd olan qaba sözlər vulqar sözlər adlanır. Yeni yetişən ədəbi gənclik həmişə Cabbarlının diqqət mərkəzində idi
VURAĞAN – DİNC Vurağan öküzə Allah buynuz verməz (Ata. sözü); Məhəmmədhəsən əmi dinc adamdır (C.Məmmədquluzadə)
VURAN – BÖLƏN Vurma hasilini almaq üçün ədədin digər ədədə neçə dəfə vurulduğunu göstərən ədəd vuran, bölünən kəmiyyətin bölündüyü ədəd bölən adlanır
VURĞUN – BİGANƏ Mən də sənin kimi gülə vurğunam (M.Rahim); Nə baxırsan oğrun-oğrun; Mənə biganələr kimi (Xəstə Qasım)
VURHAVUR – SAKİTLİK Ay Allahqulu, yaxşı ki, yaxamızı bu vurhavurdan qurtardıq (Çəmənzəminli); Hər yan sakitlik idi (M
VURMA – BÖLMƏ Hasil almaq üçün bir ədədin başqa bir ədədə, yaxud öz-özünə vurulması vurma, bir sayda neçə dəfə başqa say (ədəd) olduğunu bilmə əməli b
VURMAQ – BÖLMƏK Beşi ikiyə vurmaq, alınan hasili beşə bölmək lazımdır. VURMAQ – DAYANMAQ Bir soruş gör, heç ürəyim bir gün onsuz vurdumu? (Ə
VURUŞ – BARIŞ Vuruşun kor vuruşuna oxşamır (Ata. sözü); Barış dəqiqələri yaxınlaşdı
VÜQARLI – BAŞIAŞAĞI Baş-başa çatılmış bu qoca dağlar; Vüqarlı qəlbim tək bu uca dağlar (S.Vurğun); .
YABANÇI – DOĞMA Oxuya bilməzsən, çünki bu həriflər artıq sənə yabançıdır (C.Cabbarlı); Heç kəs inanmaq istəmirdi ki, Fariz mənim doğma qardaşımdır (Y