is. Dəri və rezini əvəz edən maddə; dəri əvəzi
is. məh. [fars.] Xalça, kilim, gəbə və s.-də qabarıqlıq, qırışıq, bükük
nida. Qoyunları sürmək üçün çobanın işlətdiyi nida sözü
is. [fars.] Balaca kəsərtilər üçün gön qab, qılaf, futlyar. Dəllək kisbəndi
is. [rus.] Meyvə şirəsinə nişasta və s. qarışdırılmaqla hazırlanan həlməşik yemək növü. Meyvə kiseli
is. [fars.] 1. Un, buğda, düyü və b. səpələnən, dağılan şeyləri saxlamaq və ya bir yerdən başqa yerə aparmaq üçün qab – torba
is. Bir neçə kisə, kisələr dolusu, kisələrlə. …Top-top çit, kisə-kisə qəndçay maşından boşaldıqca adamların “sağ ol, Zəki! – səsləri ümumi bir xora dö
is. Kiçik kisə. Xına kisəciyi. Tütün kisəciyi
is. bax kisəçi
is. Hamamda kisə çəkməklə məşğul olan adam; kisəkeş. [Bu qadın] Məşədi Abbas ağa kisəçinin övrətidir
is. Kisəçinin işi, peşəsi, sənəti. Kisəçilik etmək
is. İşləndikdən sonra qalan az miqdar şey. Kisədibi un. Kisədibi düyü
[fars.] bax kisəçi
“Kisələmək”dən f.is
f. Kisə ilə çirk çıxartmaq, kisə ilə bədənini sürtmək. [Camadar] başladı mənim canımı ovmağa, sonra da kisələməyə
“Kisələnmək”dən f.is
qayıd. Bədəninə kisə sürtmək, bədəninə kisə çəkmək. // “Kisələmək”dən məch
“Kisələtdirmək”dən f.is
icb. Bədəninə kisə sürtdürmək, kisə çəkdirmək
“Kisələtmək”dən f.is
bax kisələtdirmək
sif. Kisəsi olan (bax kisə 4-cü mənada). Kisəli heyvanlar
cəm zool. Məməlilər sinfinə mənsub olub, yaxşı inkişaf etməmiş kiçik balalar doğan və onları qarınları altındakı kisədə saxlayıb böyüdən kisəli heyvan
is. Nazik şəffaf parça. 2 metr kisəyi. // Həmin parçadan tikilmiş. [Gülbadam] ağ kisəyi köynəyinin enli qolları ilə uşağın alnındakı təri sildi
is. [rus.] Bir şeyə rəng və ya yapışqan sürtmək, yaxud sulu və ya yağlı boya ilə şəkil çəkmək üçün ucuna cod tük topası bağlanmış alət; fırça
is. [ər.] klas. Paltar, libas. Çün naməyə qıldı bir nəzarə; Can kisvətin etdi parə-parə. Füzuli. Pəhləvanlar kisvət geyir, yağlanır; Cümlə bəzirganlar
nida. Toyuqları, quşları və s. qovmaq üçün çıxarılan səs. Vuraram ölər, kiş deyərəm, getməz. (Məsəl)
bax kiş. Kiş-kişlə donuz darıdan çıxmaz. (Ata. sözü). ◊ Kiş-kişlər olsun! – Allah eləməsin, Allah göstərməsin, ev-eşikdən uzaq olsun
is. 1. Cinscə qadının əksi. Arvad üzlü kişidən, kişi üzlü arvaddan əlhəzər. (Ata. sözü). [Rüstəm bəy:] Mən gözümün ağıqarası olan bir qızımı, bax bu k
zərf Kişilərə məxsus bir tərzdə, kişi kimi, yaşlı adam kimi. Aslan baltanı götürür, kişi-kişi soba üçün odun yarırdı
“Kişi” sözündən oxş. [Tükəz:] Kişiciyi tovluyub qaçaq mala apardılar. M.F.Axundzadə. [Zərrintac:] Guya bizim bu kişiciyin böyük bir gəmisi-zadı batıbd
“Kişilənmək”dən f is
f. 1. Kəkələnmək, xoruzlanmaq, cəsarətlənmək, üstünə qabarmaq. [Hacı:] Demək ki, Sultanəli tək məni söyür, ya Məşədi Cahangirə kişilənir? Mir Cəlal
“Kişiləşmək”dən f.is
f. 1. Cismən yetkinləşmək, möhkəmlənmək, tamamilə boya-başa çatmaq, yekəlmək. 2. Kişi xasiyyətli olmaq, kişi kimi olmaq
top. Həm kişilər, həm qadınlar; hamı. Ya rəbbi! – deyə bu dəfə kişiliarvadlı bütün məclisdəkilər yerbəyerdən səsləndilər
is. 1. Qoçaqlıq, igidlik, mərdlik, mətanət, səbat, qeyrət, hünər. Hücuma başlarkən Bədəlov taqımına demişdi: – Bax, kişilik vaxtıdır, qırdığınızı qırı
zərf və sif. Sahibsiz, ərsiz. Kişisiz ev. Kişisiz arvad. – Kimdirlər … kəbinli övrətlərini gecələr evlərdə kişisiz qoyanlar? C
sif. Kişiyə oxşar kimi, kişi kimi. [Məşədi Kaşani:] Görünüz iş nə mərtəbəyə çatıbdır ki, bir para ünas xeylağı kişivari paltar geyib konduktorluq və s
is. Kişiyə oxşama, özünü kişiyə oxşatma
“Kişləmək”dən f.is
f. “Kiş” deyərək toyuqları, quşları qovmaq. Toyuqları kişləmək
is. [Hindistandakı Kişmir şəhərinin adından] Nazik yun və ya yarımyun parça növü. Kişmirdən şaldı səndə; Dil deyil, baldı səndə; Mən verdiyim nişana;
sif. Kişmirdən tikilmiş, kişmirdən olan. Kişmiri paltar. Kişmiri şal
is. [fars.] Üzüm qurusu. [Qulançarı:] Afərin bacım Zeynəb, indi otur, bunları dəstə tutaq, bazarda satıb sənə çoxlu kişmiş alacağam
is. Tezyetişən, xırda dənəli, şirin üzüm növü. ◊ Kişmişi gülmək – kəsik-kəsik, xırdaxırda, yavaş səslə gülmək
bax kişnərti
“Kişnəmək”dən f.is. // Kişnəmək səsi. Nəbi boz atın kişnəməsinə ayılır. “Qaçaq Nəbi”. Yavuqdan at kişnəməsi də eşidilir
f. 1. Kişnərti səsi çıxarmaq. Buralardan yüyür, tez ötüş barı; İlxının kişnəyir ayğır atları. A.Səhhət