is. Dəmir yolu ilə əlaqədar olan (işçi və s.); dəmir yolu üçün olan (stansiya və s.). Dəmiryol işçisi
is. Dəmiryol nəqliyyatı işçisi. Sifətini qulaqlı papaq altında gizlətmiş dəmiryolçu qarşımdan ötürdü
sif. tex. Dəmiri yonaraq müəyyən şəklə salan. [Qonaqlar] taxtakəsən, dəmiryonan dəzgahların … komandirlərini danışdırıb sevinir, qibtə edirdilər
is. [fars.] 1. Üzərinə çaydan qoymaq üçün samovar odluğunun yuxarı hissəsinə geydirilən və yanlarda deşikləri olan hissə
dan. bax züyçülük 1-ci mənada
“Dəmləmək”dən f.is
f. 1. Çayı, xörəyi dəm çəkməyə qoymaq. // Çayı, qəhvəni dəmə qoyub içmək üçün hazır etmək. Samovar gəldi, Xəlil çay dəmlədi, Fəraməzin mürəbbəsi olduğ
“Dəmləndirmək”dən f.is
f. 1. Dəmə qoymaq, dəm çəkdirmək. Çayı dəmləndirmək. 2. məc. Kefləndirmək, nəşələndirmək. İçki onu dəmləndirmişdir
“Dəmlənmək”dən f.is
1. məch. Dəm çəkmək üçün odun üstünə qoyulmaq; dəm almaq. Çay dəmlənmişdir. 2. f. məc. dan. Cuşa gəlmək, şadlanmaq, ruhlanmaq, nəşələnmək
f.sif. 1. Dəmə qoyulmuş; dəm almış. [Zərbəli:] Qəhvə yoxdur. Yaxşı təzə dəmlənmiş Popov çayımız var. Ə
“Dəmlətmək”dən f.is
f. Dəm almağa qoymaq. Çay dəmlətmək
sif. 1. Dəm almış, dəmə qoyulmuş. Dəmli çay. Dəmli plov. 2. Dəm qazı dolmuş, dəm qazı ilə zəhərlənmiş; boğanaq, boğucu
dan. bax dəmdəsgahlı. Dəmli-dəsgahlı otaq. – Bu, qurulu bir imarət idi, … bərli-bəzəkli, dəmli-dəsgahlı bir ev idi
bax dəmkeş 1, 2 və 3-cü mənalarda
is. bot. Dodaqçiçəklilər fəsiləsindən yemliyə oxşar bir və çoxillik ot, bir qismi isə yarımkol bitki
is. 1. tib. Xüsusi göbələklərin törətdiyi dəri xəstəliklərindən biri. İtlər insanların qoturluq, keçəllik, dəmrov kimi dəri xəstəliklərinə tutulmaları
sif. Dərisinə dəmrov düşmüş, dəmrov basmış, dəmrov ləkələri olan. Dəmrovlu pişik. Dəmrovlu üz. – Mirzə kinə rəngində, dəmrovlu bir sifət gördü… İ
is. bot. Təbabətdə işlənən çoxillik şirəli ot bitkisi. Dəmrovotu çoxillik bitki olub 70 sm hündürlükdə budaqlı gövdəyə malikdir
is. [fars.] klas. 1. Yoldaş, həmdəm. Həmrazim idin şikayətimdə; Dəmsazim idin hekayətimdə. Füzuli. 2
is. köhn. 1. Yoldaşlıq, həmdəmlik; yoldaşlıq etmə. 2. Uyğunluq, müvafiqlik
sif. Dəm almamış
is. Dəm almama, dəmi olmama
is. 1. Züyçü. Zurnaçının dəmtutanı. 2. məc. Fərqinə varmadan başqasının sözünü, fikrini müdafiə və təkrar edən adam
1. is. k.t. Suvarılmayan yer. Bu torpaq dəmyədir. // Sif. mənasında. Bu yerlərdə əkilən. Dəmyə taxıl
is. dan. k.t. Dəmyə əkməklə məşğul olan kəndli
is. dan. k.t. Dəmyə əkini. // Dəmyə əkməklə məşğul olma
is. 1. k.t. Dəmyə üçün ayrılmış yer, dəmyədə əkilmiş taxıl və s. 2. Dəmyə bişirmək üçün lazım olan (düyü və s
is. 1. Dənli bitkilərin məhsulunun hər bir dənəsi, ayrı-ayrı toxumu, tumu. Dənin ağırlığından sünbüllər başını əyir, biçinçilərə gəl-gəl deyir
zərf 1. Dənələri ayrı-ayrı duran, bir-birinə qarışmayan (yapışmayan). Plovun düyüsü dən-dən idi. Ə.Vəliyev
is. Keyfiyyətsiz və qarışıq heyvan yemi
is. [fars.] Xörək bişirmək üçün qaynar su
is. Kiçik dən, xırda dən
is. [fars.] klas. Diş. Olmasa qabil əgər dəhr cəfa verməz ona; Təm biləzzət olanda necə dəndanə dəyər? M
bax dəndənə 1-ci mənada
is. [fars.] 1. Təkərin çevrəsini mərkəzə birləşdirən taxta. Arabanın bir dəndənəsi sınmışdır. – [Arabaçı:] …Atlar arıq, minik çox, hərənin də bir bağl
“Dəndənələmək”dən f.is
f. Dəndənəli etmək, dəndənələr düzəltmək, diş-diş etmək, qırçınlamaq
“Dəndənələnmək”dən f.is
məch. Dəndənələr düzəldilmək, diş-diş edilmək, qırçınlanmaq
sif. Dəndənəsi olan. O, dəndənəli sənəyindən yapışıb kürəyinə atdı. S.Rəhimov
is. [fars.] 1. Eyni cinsdən olan şeylərin hər biri, ədəd (cansız şeyləri sayarkən işlədilir). Beş dənə kitab
zərf Hər dənəsini ayrıca, birbir, dən-dən. Tutu dənə-dənə yığmışam
sif. Dənələr halında
is. Dənələr halında olma
is. Kiçik dənə, xırda dənə. Fəqirə üzü yumurta sarısıyla suvaqlı, xaşxaş dənəciklərilə naxışlı o nazik, uzunsov sarı buğda çörəyindən biri … qismət ol
sif. Xırda dənələri olan