“Çalmaq1”dan f.is. Kamançada çalma
is. 1. Başa sarınan sarıq. Hind kişilərinin başında çalma vardı. ◊ Çalma çalmaq (vurmaq) – başına çalma sarımaq
f. Çalğı2 ilə süpürmək; çalğılamaq. Dünənki kimi bu gün də Hüseyn böyük xırmanın qırağını əvvəlcə çaldı, sonra şanaladı
f. Çalma kimi başına sarımaq. [Abbas:] Götür, çək sürməni qaşına, gəlsin; Çal əyri çalmanı başına, gəlsin
f. 1. Çalğı alətində bir musiqi nömrəsi icra etmək, çalğı alətini səsləndirmək. Tar çalmaq. Dumbul çalmaq
sif. 1. Başında çalma olan (bax çalma3 1-ci mənada). Çalmalı seyidin son sözləri eşidildi. Mir Cəlal
is. 1. Səpələnən və ya un kimi şeyləri götürmək üçün yanları azacıq yuxarı əyilmiş, bir tərəfi açıq, qısadəstəli alət
sif. Çalov şəklində olan, çalova oxşayan (bax çalov 1-ci mənada)
is. Odun və s. qırıntısı; talaşa. Mürsəl kişi səhər tezdən qalxıb odun yararkən palıd kötüyündən bir çalpanaq qopub üzünə dəydi və qaşlarının arasını
sif. Başında çalrəngli papaq olan, başına çalpapaq qoymuş. Maarif şöbəsi müdiri çalpapaq, hündürboylu, qaraüzlü birisi idi
sif. və zərf Bir-birinə qarışmış; dolaşıq, qarışıq, qat-qarışıq. [Surxay Aydına:] O gün gördünmü, doktor da dedi, zehnin, təsəvvüratın çalpaşıq işləyi
bax çalbaş(lı). Sədrin otağından ucaboy, uzunsifət, çalsaç, səliqəli geyinmiş bir kişi çıxdı. Mir Cəlal
sif. Saqqalı ağarmağa başlamış, saqqalı çallaşmış. Ho! Ho! – deyə alçaqboylu, çalsaqqallı, gün altında işləməkdən kobud əl və üzü qaralmış arabaçımız
is. [rus. чемодан, əsli fars. camədan] Paltar və b. şeylər saxlamaq və aparmaq üçün qulplu qutu şəkilli qab
is. 1. Palçıq, lil, lehmə. Qışda hər yanda lil, çamır palçıq; Yayda tozdan havası olmur açıq. A.Səhhət
“Çamırlanmaq”dan f.is
f. 1. Palçıq olmaq, bataqlaşmaq. Küçə çamırlanmışdı. 2. Çamıra (palçığa) bulanmaq, çamırla örtülmək, çamıra batmaq
“Çamırlaşmaq”dan f.is
f. Çamır halına gəlmək, bataqlaşmaq
sif. Palçıqlı, lilli, lehməli, bataqlı. Görsəm çamırlı bir küçədə oynayır haçaq; Çılpaq, ayaqyalın, başaçıq bir dəcəl uşaq
is. 1. Çamırla, lehmə ilə, palçıqla örtülü yer; çamır çox olan yer; palçıqlıq. 2. köhn. Qıçları, dizləri çamırdan qorumaq üçün meşindən və ya başqa ma
is. 1. İçi oyulmaqla ağacdan (taxtadan) hazırlanan qab növü. Çanağa un tökmək. – …Kənarda taxtadan qayrılmış bir neçə su çanağı var idi
sif. Çanağı olan, bədəni çanaqla örtülmüş (bax çanaq 2-ci mənada). Çanaqlı bağa. Çanaqlı ilbiz. – Çanaqlı yastıca yarpaq yığımına başlanan zaman öz yu
is. Az və xırda şeylər qoyub daşımaq üçün parça, dəri və s.-dən tikilən kisə. Poçtalyon çantası. Patron çantası
sif. Çantası olan, əlində və ya çiynində çanta gəzdirən. Çantalı poçtalyon. – Bir azdan çiyni çantalı Rüxsarə ilə Ziba gəlib çıxdı
is. 1. Mətnin mətbəə üsulu ilə yığımı. □ Çap etmək – bu üsulla nəşr etmək, dərc etmək. Bu kağızların heç birini biz çap etməmişik, necə ki oxucularımı
is. Ət çapmaq üçün işlədilən kəsici alət; ət baltası. Çapacaqla ət doğramaq
is. zool. Çoxalmaq, bəzən də qışlamaq üçün çaylara keçən bədəni yanlardan basıq balıq. Siyənək balıqlarının – külmə, çapaq, çəki, suf, nərə növləri va
“Çapalamaq”dan f.is
f. 1. Ağrıdan, qızdırmadan və başqa bir səbəb üzündən çırpınmaq, bədəni sarsılmaq, əl-ayağını oynatmaq
is. 1. Keçmişdə: atla bir yerə məktub, əmr, xəbər aparıb-gətirən şəxs; qasid, yamçı. [Həcər] kağızı yazıb, başını bağlayıb, verdi bir çapara ki, apar,
zərf Yüyürərək, yüyürəyüyürə, qaça-qaça, tez, becid, cəld. Çaparaq getmək. – [Qaraş:] Budu, Əziz çaparaq gəlir, görək nə xəbər gətirir
“Çaparaqlamaq”dan f.is
f. 1. Çaparaq getmək və ya gəlmək; yüyürmək. Uşaq çaparaqladı. 2. Atı bərk sürmək; qovmaq. Atlılar kəndin içi ilə başıaşağı çaparaqlayıb böyük darvaza
is. tar. Keçmişdə: çaparların poçt yolunda bir-birini əvəz etmək və ya atlarını dəyişdirmək üçün durduqları yer, poçt məntəqəsi
is. Mətbəənin çap sexi işçisi
is. Çapçının sənəti, işi. Çapçılıq kursu
is. Mətbəə, poliqrafiya. Çapxana işçisi
“Çapıb-talamaq”dan f.is
bax çapmaq 3-cü mənada. Mirzə Fətəli öz dövrünün heç bir bacarığı olmayan, başqalarının hesabına yaşayan, quldur dəstələri düzəldib, karvanları çapıb-
is. 1. Bədənin hər hansı bir yerində sağalmış zədə yeri, yara yeri, yarıq izi. Əjdərin alnında kiçik bir çapıq qalmışdı
“Çapılmaq”dan f.is
məch. Çapacaq, balta və s. kəsərti ilə parçalanmaq, doğranmaq, yarılmaq, yaxud yaralanmaq. Qəhrəmanın sol üzü çapılmışdı
“Çapı(r)tmaq”dan f.is
f. Çapmaq, bərk sürmək (adətən at haqqında). Yenə çapırdacaq atını külək; İsti ocaqları soyudacaqdır
is. Çapmaq işi, çapma (at haqqında). Tərlan qızğın bir çapışla irəli atılır, qabağına nə gəlirsə vurub keçirdi
“Çapışmaq”dan f.is