is. Dəyirmi (yuvarlaq) şeyin halı; girdəlik, yuvarlaqlıq. Qarpızın dəyirmiliyi. Ayın dəyirmiliyi. Sifətin dəyirmiliyi
sif. Girdəsifət, yumrusifət. Dəyirmisifət uşaq
sif. Bir qədər dəyirmi; yuvarlaqtəhər
is. dan. Qarşılıqlı dəyişmə, mübadilə, bir şeyi verib başqasını alma. □ Dəyiş-düyüş etmək – qarşılıqlı dəyişdirmək, mübadilə etmək
is. xüs. Elektrik cərəyanının, qazın və s.-nin istiqamətini, gücünü, müxtəlif mexanizmlərin işinin xarakterini dəyişdirən alət, qurğu, cihaz
“Dəyişdirilmək”dən f.is
“Dəyişdirmək”dən məch
sif. Dəyişdirilə bilməyən, dəyişdirilməli olmayan
“Dəyişdirmək”dən f.is
f. 1. Bir şeyi verib əvəzinə başqa bir şey almaq; mübadilə etmək. Mal dəyişdirmək. Bir şeyi başqa şeyə dəyişdirmək
“Dəyişdirtmək”dən f.is
icb. Dəyişdirməyə məcbur etmək, dəyişdirməsinə nail olmaq
bax dəyişək. [Həcər xanım:] Get, Xavərə de, bizim üçün dəyişəcək hazır etsin. S.S.Axundov
is. Alt paltar, tuman-köynək. Üç dəst dəyişək. – [Səadət Səriyyəyə:] Bu oğlan hamamı qızdıracaq, özün də təmizlən, uşaqları da təmiz yu
is. Xəstəxanalarda, sanatoriyalarda, mehmanxanalarda və s.-də dəyişək işlərinə baxan xidmətçi
sif. Dəyişəyi, əvəzi olan. Dəyişəkli paltar gec dağılar
sif. Dəyişəyə yarayan, dəyişəyə məxsus. Dəyişəklik ağ
is. Dəyişək tikməklə məşğul olan adam, dərzi
f.sif. Bir qaydada, bir halda, bir qərarda qalmayan; dəyişkən, qeyri-sabit, bir haldan başqa bir hala keçən
is. 1. bax dəyişək. 2. Dəyişilmiş, səhvən birinin əvəzinə başqası götürülmüş, dəyiş-düyüş edilmiş. □ Dəyişik düşmək – səhvən birinin əvəzinə başqası d
is. Başqa şəklə (hala) düşmə, başqalaşma, başqalıq; təbəddülat. Xəstənin vəziyyətində dəyişiklik görünür
“Dəyişilmək”dən f.is
1. bax dəyişmək 2-ci mənada. [Araz:] Dəyişilmək təbiətin qanunudur, … neyləyək ki, bu qanunu durduracaq, dəyişdirəcək iqtidar və qüvvətim yoxdur
f.sif. riyaz. Sabit, dəyişməz. Dəyişilməyən kəmiyyət
sif. Dəyişdirilə bilməyən, başqa şəklə (hala) salına bilməyən; olduğu kimi qalan; sabit, daimi
sif. Çox dəyişən, tez-tez dəyişən, dəyişməyə qabil olan, sabit olmayan. Dəyişkən rəng. Dəyişkən hava
is. Çox və tez-tez dəyişmə xassəsi və qabiliyyəti; qeyri-sabitlik. Hibridlərin dəyişkənliyi
1. “Dəyişmək”dən f.is. Təbiətdə maddə itmir və yaranmır, o ancaq müxtəlif dəyişmələrə uğrayır. 2. is
f. 1. bax dəyişdirmək 1-ci mənada. [Əli:] İmanımız haqqı, mən [Gülnazı] bir xəzinəyə dəyişmərəm, kişi!… M
bax dəyişməzlik
sif. Heç bir vaxt dəyişməyən, sabit şəkildə (halda, vəziyyətdə) qalan; sabit. Təbiətdə dəyişməz şey yoxdur
is. Dəyişməz şeyin hal və keyfiyyəti; sabitlik
“Dəymək2”dən f.is. Meyvələrin dəyməsi
“Dəymək1”dən f.is. Yerə dəymə
sif. Hər şeydən tez küsən, tez inciyən, tez sınan. Dəymədüşər adam. Dəymədüşər uşaq. – Mollanın yaman dəymədüşər xasiyyəti var imiş
is. Hər şeydən küsmə, incimə xasiyyəti
f. 1. Toxunmaq. Mixək əkdim ləyəndə; Mixək boynun əyəndə; Bir cüt qurban demişəm; Əlim əlinə dəyəndə
f. 1. Dəymiş hala gəlmək; yetişmək. Taxıl dəymişdir. Tut dəymişdir. – Ağac meyvəni dəyənə qədər saxlar
is. Uşaq oyunlarından birinin adı
sif. Kal, yetişməmiş. Dəyməmiş gilas. // F.sif. mənasında. Köhnə yaram qövr elədi təzədən; Təbib nəştər vurdu, yara dəyməmiş
əd. mənasında. Layiq deyil (təşəkkür və razılığa cavab olaraq işlədilir). Təşəkkürə dəyməz. Razılığa dəyməz
sif. Yetişmiş, yeyilməli hala gəlmiş. Dəymiş alça. Dəymiş gavalı. – Meşənin dəymiş əzgili saralar; Həm zoğal da dərilməyib qaralar
is. [ər.] Öz arvadının xəyanətinə dözən adam; qeyrətsiz, namussuz. // Bəzən söyüş yerində. [Xudayar bəy:] …Eşşəyi mənə o dəyyus özü veribdi
is. Öz arvadının namussuzluğuna dözmə; qeyrətsizlik, namussuzluq
is. [fars.] 1. Ağac, metal və başqa materialları emal edən və müxtəlif şeylər hazırlayan maşın. Deşmə dəzgahı
is. Dəzgahın altlığı, bünövrəsi
is. xüs. 1. bax dəzgahsazlayan. 2. Dəzgahda işləyən fəhlə
sif. Müxtəlif dəzgahlar istehsal edən. Dəzgah qayıran zavod
sif. və is. Müxtəlif dəzgahlar və onların hissələrini istehsal etmə. Dəzgahqayırma sənayesi
sif. Dəzgahı olan, dəzgah üstündə duran (bax dəzgah 5-ci mənada). Hər yer dəzgahlı pulemyot, əl pulemyotu, 50 və 82 millimetrlik … minasaçanla dolu id