məch. Dərz halına salınmaq, dərz bağlanmaq (biçilmiş taxıl, ot)
sif. Dərz bağlamağa yarayan, dərz bağlamaq üçün hazırlanmış. Dərzlik taxıl
sif. tex. Hazırlanmış dərzləri yığan, toplayan. Dərzyığan maşın
is. [ər. “dəsisə” söz. cəmi] bax dəsisə. …Adə, bu şəhrdə gəl gör nələr-nələr var imiş; Nə şeytənət, nə dəsayis, nə hiylələr var imiş
is. [fars.] 1. Cah-calal, həşəmət, dəbdəbə, təntənə, büsat, böyük şənlik. Varlı yoxsullaşanda əlli il dəsgahını pozmaz
sif. Cah-calallı, dəbdəbəli, təmtəraqlı, çox yaxşı qurulmuş, təşkil edilmiş. Heydərovla Səmayə … dəsgahlı bir toy elədilər
is. [fars.] Qarğı və ya incə çubuqdan hörülmüş kiçik səbət. Üzümü dəsgirəyə yığmaq
is. [fars.] dan. Yüngül qazanc, asanlıqla əldə edilən pul və s. // Pul hədiyyəsi; bəxşiş, mükafat. [Saşa bəy:] Dünən gecə özün demədinmi, Saşa, bu ban
is. [ər.] Hiylə, intriqa, əlaltından iş görmə
is. [fars.] 1. Əl-üz və s. silmək üçün ensiz, uzunsov parça; məhrəba. Üz dəsmalı. Qab dəsmalı. Yaş dəsmalla bədənini sürtmək
is. Dəsmal asmaq üçün asqı, qarmaq və s
is. mus. Dəsmal ilə oynanılan Azərbaycan oyun havalarından birinin adı. “Dəsmalı” da azərbaycanlıların sevimli rəqsidir
“Dəsmallamaq”dan f.is
f. 1. Dəsmalla silmək, qurulamaq. Əl-üzünü dəsmallamaq. Bədənini dəsmallamaq. – Cavan övrət kürsünün üstə qabağına iki stəkan qoyub məşğul idi stəkan
“Dəsmallanmaq”dan f.is
məch. Dəsmalla silinmək, dəsmalla qurulanmaq
is. [fars.] klas. Əl. İndi ki almısan iynə dəstinə; Bu şan-şan bağrımı gözə, dur, gözə! Ə.Nəbati. Qışda dağlar ağ geyinər, yaz qara; Sağ dəstinlə ağ k
is. [fars.] 1. Bir adamın geyimini təmin edəcək paltar komplekti. [Mirzə Dadaş:] Arvad, dur ayağa, gör nə gətirmişəm
zərf [fars.] Dəstlərlə, çoxluçoxlu, yığın-yığın, topa-topa, qucaq-qucaq. Dəst-dəst qab-qacaq. Dəst-dəst kağız
is. [fars. dəst və ər. xətt] 1. Birisinin şəxsən öz əli ilə yazdığı yazı. Sübhanverdizadə öz dəst-xətti ilə yazmağına baxmayaraq, bu kimi müxtəlif bəh
is. [fars.] köhn. Təlaşa düşmə, tələsmə, iztirab, çapalama. // Zərf mənasında. Təlaş içində, həyəcanlı bir halda, özünü itirmiş halda
bax dastan. Bu sözə nisbət sənə gəl bir hekayət söyləyim; Lütf edib qıl bir nəzər, bu müxtəsər dəstanə bax
is. [fars.] köhn. Əmmamə, çalma
is. [fars.] Bəhanə. Əlində dəstavüz etmək. // Dəlil, sübut, əsas. [Qubernator:] Belə olsun ki, mənim də əlimdə bir dəstavüz olsun
is. [fars.] köhn. Qolbaq, bilərzik
sif. [fars.] köhn. 1. Əliuzun, hər şeyə qarışan. 2. məc. Zalım, zülmkar
is. köhn. Əliuzunluq, hər şeyə qarışma. □ Dəstdirazlıq etmək – əl uzatmaq. [Vəzir:] Sənin qorxundan heç bir kimsənə bəndələrindən bir fəqirin malına v
is. [fars.] Bir şeyin əl tutulan yeri, tutacaq yeri; sap, qulp, qəbzə. Qapı dəstəsi. Qılınc dəstəsi. Mişarın dəstəsi
is. [fars.] 1. Birgə fəaliyyət üçün birləşmiş adamlardan ibarət mütəşəkkil qrup. Geoloji kəşfiyyat dəstəsi
is. [fars.] köhn. Gecə, yaxud gündüz saat on iki. Xeyr, ağa, dəstədən təqribən üç saat yarım keçəndə, yəni günortaya təqribən nə qalır? C
zərf 1) dəstələr halında. Odur, atlılar ya dəstə-dəstə, ya tək-tək uzaqdan görsənirlər. C.Məmmədquluzadə; 2) qatarqatar
bax dəstəbaşı. Bəli, məclis qurulur, mənəm-mənəm deyənlər əyləşirlər yuxarı başda, dəstəbaşçıları düzülürlər bir tərəfdən
bax dəstəbaşılıq
is. Hər hansı bir dəstəyə başçılıq edən adam. [Qarovul:] Dəstəbaşımız da öz mağarasında əyləşib, üç gündür nə isə bizimlə danışmaq istəmir
is. Dəstəbaşı olma, dəstə başında durma, dəstəyə başçılıq etmə
sif. [fars.] Özünə tərəfdar olan adamlardan dəstə düzəldib fikrini, işini yeritməyə çalışan adam (mənfi mənada işlənir)
is. Dəstə düzəltmə, dəstəbazın gördüyü iş (mənfi mənada işlənir). Dəstəbazlıq etmək
zərf [fars.] Dəstədəstə olaraq, dəstə ilə, dəstə halında. Götürüb xublardan dəstəbədəstə; Barı, gəl öləndə qəbrimin üstə
is. Dəstə iştirakçısı, yaxud dəstə düzəldən şəxs
sif. [fars.] Seçmə, bir-bir dərilən və dəstə halında yığılan. Dəstəçin üzüm. Dəstəçin alma
is. [fars.] 1. bax dəstə2. Şəmiddin ağa ayağa durdu. Əlini qapının dəstəyinə uzatmazdan əvvəl dönüb anasına baxdı
“Dəstəkləmək”dən f.is
f. 1. Dəstək vurmaq, dayaq vurmaq. Alma ağacını dəstəklədilər. 2. məc. Kömək etmək, arxa durmaq, müdafiə etmək, tərəfdar olmaq
“Dəstəklənmək”dən f.is
məch. 1. Altına dəstək vurulmaq, dayaq vurulmaq. 2. məc. Müdafiə edilmək, kömək edilmək
“Dəstəklətmək”dən f.is
icb. Dəstək vurdurmaq. Tənəkləri dəstəklətmək. Əyilən çəpəri dəstəklətmək
sif. Dəstəyi olan. [Qılınc:] Bu gümüş dəstəkli qılınc mənə çatar… M.Hüseyn. [Buğacın] …belində … şirmayı dəstəkli, qırmızı qınlı bir bıçaq … var idi
sif. Dəstəyə (3-cü mənada) yarar. Dəstəklik ağac
sif. Dəstəyi olmayan, tutacağı olmayan, əl tutmağa yeri olmayan. Dəstəksiz qapı