sif. Gözəyi olan, toxunma yamağı olan: yamaqlı. Gözəkli xalça
sif. 1. Sifətinin cizgiləri, bədəninin tənasübü, qaş-gözü qüsursuz olan; göyçək. Gözəl uşaq. – [Xor:] Xəlvət meşə arasında; Bir gözəl qız tapmışıq
bax gözəl 1-ci mənada. Gözəl-göyçək qız. Gözəl-göyçək uşaq. – [Hacı Murad:] …Bir gözəl-göyçək qız al, gətir qoy evinə… S
sif. Gözəl (adətən çoxluq bildirir). Gözəl-gözəl evlər. Gözəl-gözəl şeylər. – Gözəl-gözəl xanımlar əfsərlər ilə qolqola verib gəzirdilər
sif. Çox gözəl, çox yaxşı, qəşəngcə. Gözəlcə uşaq. Gözəlcə bağça. Gözəlcə səsi var. – Bir sərin, saf səhər, gözəlcə hava; Bürünüb yamyaşıl çəmən, səhr
zərf Çox gözəl, çox yaxşı. Mən Məşədi Kazımağanı gözəlcəsinə anlayırdım. M.S.Ordubadi
“Gözələmək”dən f.is. Sap tikiş, gözələmə, naxış çəkmə və s. üçün işlədilir
bax gözəmək. Həvəslə xalça toxuyan gəlinlər … boz çuvalları gözələyir, kisələri daşa-divara çırpıb tozunu təmizləyirdilər
is. folk. Gözəli tərənnüm edən aşıq şeir formalarından birinin adı. Aşıq Ələsgərin gözəlləmələri. – Dilində Vaqifin gözəlləməsi; Yayılmış ətrafa onun
“Gözəlləndirilmək” dən f.is
bax gözəlləşdirmək
“Gözəlləndirmək”dən f.is
f. Gözəl etmək, gözəllik vermək, bəzəmək, qəşəngləndirmək. Evi bəzəyib gözəlləndirmək. Gül dibçəkləri otağı daha da gözəlləndirdi
“Gözəllənmək”dən f.is
bax gözəlləşmək
“Gözəlləşdirilmək” dən f.is
məch. Daha da gözəl edilmək; yaxşılaşdırılmaq
“Gözəlləşdirmək” is
f. Gözəlləndirmək, daha da gözəl etmək. Yazıq qadın üzünü gözəlləşdirmək üçün, kim bilir, üz-gözünə nə qədər şey sürtmüşdü
“Gözəlləşmək”dən f.is
f. Daha da gözəl olmaq; qəşəngləşmək. Qız böyüdükcə gözəlləşir. – …Qız o qədər böyümüş və gözəlləşmişdi ki, gərək iki göz olub ona tamaşa eyləyəydi
is. Gözəl adam və ya şeyin halı: qəşənglik, gözəşirinlik. Mənim tanrım gözəllikdir, sevgidir. H.Cavid
bax güzəm
“Gözəmək”dən f.is. Çuvalın gözəməsi
f. Toxunma şeylərin yırtılmış, deşilmiş yerini yenidən toxumaq, tikmək, yamamaq. Corabları gözəmək. Torbanı gözəmək
sif. Gözə xoş gələn, qanışirin, yapışıqlı, xoşagələn, sevimli. Gözəşirin uşaq. – Qumar “qəhrəmanları” gözəşirin bir gənci əhatə edib min cür hiylə ilə
is. Gözəşirin adamın və ya şeyin xüsusiyyəti; yapışıqlılıq, qanışirinlik, sevimlilik
is. Qarovulçu, keşikçi, mühafizəçi, bəkçi, baxıcı. Mağaza gözətçisi. – Osman gözətçidir oyankı dikdə
is. Gözətçi vəzifəsi, qarovulçuluq, keşikçilik, bəkçilik. □ Gözətçilik etmək – 1) üstündə nəzarət etmək, qarovul çəkmək; 2) himayəçilik etmək, baxmaq
1. “Gözətləmək”dən f.is. 2. is. Gözlənilən şey, ümid. Rüxsarənin gözətləməsi doğru çıxdı. S.Rəhimov
f. dan. 1. bax gözləmək. [Şölə xanım:] Xacə Məsud, çıx çölə, gözətlə; M.F.Axundzadə. Xeyli gözətlədi
“Gözətlənmək”dən f.is
bax gözlənmək
“Gözətmək”dən f.is
qəd. bax gözləmək. Guya ki, əlində idi canı; Daim gözədirdi ol zamanı. Füzuli. Yar küsdü, Kişvəri, imdi fəna mülkün gözət
zərf Təxmini, təqribi, çəkmədən və ya ölçmədən gözlə müəyyən edilərək. Məsafəni gözəyarı təyin etmək
bax gözgörəsi. Ovçu ovun düz görə; Düz dolana, düz görə; Mən yara neylədim ki; Atdı məni gözgörə. (Bayatı)
zərf Göz görə-görə, açıqaçığına, aşkarda, açıq-aşkar. [Ələmdar:] Yoxsa görün günün-günorta çağında adam da … belə gözgörəsi özünü soydurarmı? S
dan. bax gözgörəsi
sif. 1. Çox parlaq, baxmaq mümkün olmayan, gur, çox güclü. Gözqamaşdırıcı işıq. Gözqamaşdırıcı qığılcım
is. Gözqamaşdırıcı şeyin xassəsi, keyfiyyəti, gücü
1. “Gözləmək”dən f.is. ◊ Gözləmə otağı (salonu, zalı) – sərnişinlərin qatarı, avtobusu və s.-ni gözləmələri üçün ayrılmış otaq (salon, zal)
f. Bir şeyin və ya bir adamın intizarını çəkmək, intizarında olmaq. Qatarı gözləmək. Məktub gözləmək
bax gözlənilən. Ürəklər çırpınaraq, gözlənən gün yetişdi. R.Rza
sif. Baş verəcəyi, olacağı, törəyəcəyi qabaqcadan nəzərdə tutulan, təsadüfi olmayan. Gözlənilən cavab
“Gözlənilmək”dən f.is
zərf Gözlənilmədiyi halda, birdən, qəflətdən, xəbərsiz, qabaqcadan nəzərdə tutulmadan. Gözlənilmədən rastlaşma
məch. 1. Olacağı təxmin edilmək, nəzərdə tutulmaq, olacağına, baş verəcəyinə inanılmaq. Axşam yağış gözlənilir
bax gözlənilməz. Gözlənilməyən təsadüf. Gözlənilməyən xəbər. – Bir-iki gün yatdıqdan sonra məlum oldu ki, xəstəliyi ciddidir və gözlənilməyən nəticələ