is. Fəlsəfi mühakimələrə meyil, mücərrəd mühakimələrlə məşğul olma. // məc. Əllaməlik, üqəlalıq. [Yəhya:] Filosofluq sənə heç yaraşmır, Əli
[fr.] Mayeni içində olan bərk cisimlərdən ayırmaq üçün cihaz və ya məsaməli cisim; süzgəc
[fr.] Filtrdən (süzgəcdən) keçirilmiş maye
Finlandiyanın əsas əhalisini təşkil edən xalq və bu xalqa mənsub adam. Fin professional musiqi mədəniyyəti
Fin-uqor dilləri dilç. – başlıca olaraq Mərkəzi və Şərqi Avropada və Asiyanın şimal-qərbində yaşayan xalqların (macarların, finlərin, karellərin, est
[ital. finale – sonuncu, axırıncı] 1. inc. Musiqi, teatr və ya ədəbi əsərin sonu. Simfoniyanın finalı
is. idm. Final oyununda, yarışında iştirak edən idmançı və ya idman komandası. Finalçıların yarışı (görüşü)
is. Çay, qəhvə, su və s. içmək üçün kiçik, dairəvi, əsasən dəstəli, saxsı və ya çini qab. Qəhvə fincanı
sif. və zərf Fin dilində. Fincə danışmaq. Fincə-rusca lüğət. Fincə öyrənmək
[ing. finish – son] 1. Sürət idman yarışlarının həlledici son hissəsi. Qaçışın finişi. 2. Belə yarışlarda distansiyanın son nöqtəsi
[rus.] bax fin bıçağı (“fin”də)
sif. və zərf [fars.] Çox, bol, çoxlu, varlı. Firavan həyat. Firavan dolanacaq. – Uşaqlığında ata-ananın nəvazişindən başqa heç nə görməyən Səltənət ər
is. Yaşayış üçün hər cür maddi nemətlərin bol olduğu hal; bolluq, rifah. Firavanlıq içində yaşamaq. – Adamların şərəfli əməyi ilbəil ölkəmizə bolluq,
is. Danışıq dilində “fransız” mənasında işlədilir. [Şahbaz bəy:] Şərəfnisəyə firəng qızları başlarına örtən təsəklərdən alıb sovqat gətirrəm də
sif. və zərf Fransızca, fransız dilində. Modabaz və meşşan qadınlardan bəhs edən ədib deyir ki, əlbəttə, belə anaların tərbiyə etdiyi uşaqlar tans öyr
is. zool. Toyuq fəsiləsinə mənsub quş
is. bot. 1. Tikanlı giləmeyvəli kol. 2. Həmin kolun göy rəngli turşaşirin meyvəsi. Firəngüzümü mürəbbəsi
is. [ər.] köhn. 1. bax partiya 1-ci mənada. Qəza firqə özəyinin qapısında dayanan keşikçilər Kəsəmənlini görən kimi gülümsünüb ona yol verdilər
is. köhn. Firqə üzvü; firqəli, partiyaçı. [Eldar:] Firqəçi olduğu üçün mənim narazılığımdan çəkinir… S
köhn. bax firqəçi
is. [ər.] Ayrılıq, fəraq. Yoxumdu tabü təvan firqətə, cavan, getmə! X.Natəvan. Mehriban aşığım, hara gedirsən? Sənin bu firqətin kədərlidir çox
[ital.] Rəsmi hüquqa malik olub, markası ilə mal satılan və ya məmulat buraxılan ticarət və ya sənaye müəssisəsi
is. Düyü unu və şəkərdən hazırlanan desert yeməyi. Axşam azanı deyilən kimi, mömin müsəlman bilmir ki, nəyə əl uzatsın, çaymı içsin, firnimi yesin, ha
is. [ər.] 1. Qədim Misir padşahlarına verilən ad. [Şeyda:] Fironu qəhr edən Musa bir çobandan başqa bir şey deyildi
is. Qudurğanlıq, kibrlilik, lovğalıq; azğınlıq, zülmkarlıq. □ Fironluq etmək (eləmək) – qudurğanlıq etmək, azğınlıq etmək, zülm etmək
is. [fars.] 1. Göy rəngli qiymətli daş. Firuzə yataqları. – Sarı dağın ətəyindəki yaşıl meşə altun üzərinə nəsb olunmuş firuzəni andırırdı
sif. [fars.] Firuzə rəngində olan; göy, mavi. Firuzəyi rəng. Firuzəyi kaşı
is. Xırda küftələrlə döyülmüş qoz ləpəsi, abqora (və ya nar şirəsi), yağsoğan ilə bişirilən plov xuruşu
is. Xuruşu fisincandan ibarət olan plov. [Xortdan:] Mirzə durub, gedib qapını açıb, oradan bir məcməyi fisincanplov gətirib qoydu ortalığa
is. [ər.] klas. Pis işlər, günah işlər; əxlaqa zidd iş; yavalıq, pislik. Müridlərdə bütün bidəti, cinayəti, fisqi; Yalan hədisləri rövzəxanda görməli
[alm.] Orqan kimi səslənən klavişli (dilli) nəfəslə çalınan musiqi aləti
is. 1. Alışarkən havada yüksəkliklərə qalxan, şənliklərdə, atəşfəşanlıqda, habelə siqnal verməkdə və hərbi işdə tətbiq edilən partlayıcı maddə, mərmi
is. 1. Bir-birinə kiplənmiş dodaqların və ya dişlərin arasından güclü nəfəsvermə, yaxud fıştırıq və s
is. [ər.] Hamamda çimərkən və ya bir iş görərkən belə bağlanılan qumaş parça (əsasən qırmızı rəngdə olur)
is. 1. bax piltə 1-ci mənada. Lampa fitili. – Arvad istər-istəməz maşınkaya sarı getdi. Fitilini düzəldib aşağı çəkdi
“Fitilləmək”dən f.is
f. 1. Partlayıcı şeylərin fitilini alışdırmaq. 2. məc. Qızışdırmaq, alışdırmaq
sif. Fitili olan, fitil keçirilmiş. Fitilli lampa. // Fitillə alışdırılan. Fitilli mina
“Fitləmək”dən f.is
f. 1. Fit çalmaq, fit vermək; fitlə bildirmək, ya çağırmaq. Qoyunları aparmaq üçün fitləmək. – [Beyrək] …ətirli payız ot və çiçəklərindən qırpan boz a
is. [ər.] 1. Qarışıqlıq, ara pozma, ara qarışdırma; adamları, camaatı və s. birbirilə vuruşdurmaq, aralarını pozmaq üçün gizlicə hazırlanan qəsd, xəya
is. [ər.] bax fitnə 1-ci mənada. Araya fitnə-fəsad salmaq. – Biri də çolaq Məcid özüdür. Çox fitnə-fəsad sevən adamdır
is. və sif. Fitnə törədən, araqarışdıran, fitnə-fəsad salan, adamları birbirilə vuruşduran, onların arasına təfriqə salan; provokator
is. [ər. fitnə və fars. …kar] bax fitnəçi. Fitnəkar adam. O, çox fitnəkarları ifşa etmişdi. – Hüsaməddinin fikirləri bir daha bu fitnəkar qadının [Qət
is. Fitnə törətmə, araqarışdırma, fitnə-fəsad salma; provokasiya, provokatorluq. Faşistlər yeni-yeni fırıldaqlara və fitnəkarlıqlara əl atırdılar
1. bax fitnəkar. 2. məc. sif. Fitnəyə, fəsada bais olan, fitnə salan. Həm söylə, nigar sağ, əsənmi; Ol fitnəli yar sağ, əsənmi? Xətayi
is. [ər.] Orucdan çıxma, qurtarma, orucu sona vurma
is. [ər.] din. İslamiyyətdə ailə üzvlərinin sayına görə orucluq ayında yoxsullara, yetimlərə verilməli olan sədəqə
top. [ər.] Fitrə və zəkat. Sonra bu həyətin seyidləri bir müddət də fitrə-zəkatla dolandılar. H.Seyidbəyli
is. [ər.] 1. Yaradılış, xilqət, təbiət. Bir rəngdə deyildir insan fitrəti; Quzuykən qəflətən o dönür şirə