1. sif. Ağlar, gözüyaşlı, ağlayan, gözü yaşla dolu. 2. is. dan. Ev heyvanı. Qapıda mələri yoxdur. – Yan çevirsə talar Rumun elini; Qoymaz ölkələrdə mə
is. 1. Mələmə səsi. Qoyun mələrtisi. – …Qoyun-quzunun mələrtisi dağdadaşda əks-səda verirdi. B.Bayramov
sif. Turşaşirin, meyxoş, şirintəhər, turşməzə. Mələs nar
“Mələşmək”dən f.is. Qoyun mələşməsi, çoban tütəyi; Çəkir uzaqlara xəyalı, yaylaq. Aşıq Ələsgər. Quzuları qoyunlara qatmışdılar
qarş. 1. Hamı bir yerdə mələmək, səs-səsə verib mələmək. Qoyun-quzu mələşir. – Mələşmir sürülər, kişnəmir atlar; Niyə pərişandır halların, dağlar! Aşı
“Mələtmək”dən f.is
icb. Mələməsinə səbəb olmaq, ağlatmaq, sızıldatmaq. Uşağı mələtmək
sif. [ər. mələs] 1. Müxtəlif irqdən törəmiş; metis. Mələz adam. 2. Başqa-başqa cinslərin birləşməsindən törəmiş, qarışıq olan; hibrid
“Mələzləşdirilmək” dən f.is
məch. Cinsləri yaxşılaşdırmaq üçün cütləşdirilmək; hibridləşdirilmək (bitki və heyvanlar haqqında)
“Mələzləşdirmək”dən f.is. Azərbaycan camışlarını başqa camış cinsləri ilə mələzləşdirmə yolu ilə təkmilləşdirmək də vacib məsələlərdən biridir
f. Keyfiyyətcə daha yaxşı növlər və cinslər almaq məqsədilə müxtəlif heyvan və bitki cinslərini cütləşdirmək; hibridləşdirmək
is. [ər. mərhəm] 1. Yaraya və ya ağrıyan yerlərə sürtülən yağlı dərman. Yaraya məlhəm yaxmaq. – Hələ qədim Misirdə məlhəmlər, həblər, xardal yaxmaları
sif. [ər.] Məlahətli, gözəşirin, xoşagələn, şirin, duzlu. Rozanın məlih ahəngi Firuzun ruhunu, hissini oxşarkən o fikirləşirdi
is. [ər.] Hökmdar, padşah
bax mələkə. [2-ci cariyə:] Nazlı məlikəmiz Südabə, əfsus; Hər sevincə qarşı kədərli, məyus. H.Cavid
is. Hökmdarlıq, şahlıq, padşahlıq
is. [ər.] tar. Keçmişdə: hökmdar tərəfindən ən görkəmli saray şairinə verilən fəxri ad; şairlər başçısı
“Mələkülmövt” sözünün danışıqda işlənən forması. Məlkəmutun biridir
sif. və zərf [ər.] Məlallı, qəmgin, məyus, məhzun; bezgin, usanmış. Məlul görkəm. – Bülbül, neçin, xəzani-sitəmindən məlulsən? Gəl baxgilən, bənim göz
zərf Qəmgin-qəmgin, həzinhəzin, məyus-məyus, yazıq-yazıq. Yetimlər məlul-məlul Aslanın əlinə baxdılar
bax məlul-məlul. Məlulcasına baxmaq
is. Hüzn, kədər, məyusluq; üzgünlük. [Bəhram:] Ax, [Saranın] o ahu baxışlarında nə qədər məlulluq! C
sif. [ər.] 1. Bilinən, bilinmiş; bəlli, aydın, aşkar, hamıya bəlli olan (məchul əksi). Məlum şey. Məlum məsələ
is. [ər. “məlum” söz. cəmi] 1. Bir şey haqqında bilik, xəbərdarlıq. [Ənisə] özünü bilik və məlumatca heç kəsdən aşağı tutmayırdı
is. [ər. məlumat fars. …füruş] Özünü hərtərəfli bilikli göstərməyə, öz biliyini nümayiş etdirərək, başqalarına ağıl öyrətməyə çalışan adam
is. Məlumatfüruşun təfəkkür tərzi
sif. 1. Məlumatı olan; çox şey bilən, geniş dünyagörüşünə malik olan; bilikli. Məlumatlı adam. – Qadının qarşısında gözəl, yaraşıqlı, ədəbli, məlumatl
sif. 1. Məlumatı olmayan, dünyagörüşü dar olan; biliksiz. Məlumatsız adam. 2. Xəbəri olmayan, bixəbər, xəbərsiz
is. Aydınlıq, aşkarlıq, məlum olma
sif. və is. [ər.] Əsil mənası “lənətə gəlmiş”, “lənətlənmiş”, “Allahın rəhmətindən məhrum”, “mürtəd” olub, Azərbaycan dilində söyüş, qarğış mənasında
is. [ər. mümaniət] Maneçilik, əngəl, maneə. Təlim ilinin başlanmasını böyük iztirab içində gözləyir, qarşıda olan məmaniətləri rədd etmək üçün vasitəl
sif. və zərf Məmaniəti olan, maneəli, əngəlli
sif. və zərf Məmaniət olmadan, heç bir maneəyə rast gəlmədən, maneəsiz, sərbəst, azad, əngəlsiz. [Mirzə Həsən:] Şura qoşunu məmaniətsiz Bakıya girə bi
is. [ər.] Ölüm, vəfat. Bəhrifənadə fani ol, gör ki, nə xoş həyat olur; Abihəyatmış fəna, gərçi adı məmat olur
is. 1. Uşaqları əmizdirmək üçün qadınların döş hissəsində yerləşmiş yumru şəkildə olan iki süd vəzilərindən hər biri; döş
is. məc. Ana. [Şərəfnisə xanım:] Əgər məməm deyən dərviş olmasaydı, şəksiz Müsyö Jordan Şahbazı aparacaqdı
dan. Köhnə sistemli ov tüfənglərinin piston qoyulan yeri
is. 1. Balaca məmə, kiçik məmə. Quzunun məməciyi. 2. anat. Görmə sinirinin göz almasına daxil olduğu yer
sif. Məməciyi olan, çıxıntılı (bax məməcik 3-cü mənada)
is. məh. Südü olmayan qadınların uşağını əmizdirib saxlayan qadın; dayə
sif. Məməsi olan. □ Məməli heyvanlar – bax məməlilər. Soyuq ölkələrdə yaşayan məməli heyvanların dərilərindəki tük həm sıx, həm də çox olur
cəm, zool. Balalarını öz südü ilə bəsləyən ali onurğalı heyvanlar sinfinin adı. İlk məməlilər sürünənlərdən əmələ gəlmişdir
is. uş. Məmə
is. : məməyeyəndən-pəpəyeyənə qədər (kimi) – böyüklü-kiçikli, hamı, hamısı (adamlar haqqında). Əhalidə olan bu sevinc məməyeyəndən-pəpəyeyənə kimi ham
is. [ər.] Bir xalqın yaşadığı yer, ərazi; diyar; ölkə. Siz bilirsiniz ki, bizim məmləkətin əhalisi qədim zaman atəşpərəst idi
is. [ər.] tar. 1. Vaxtilə Misirdə olmuş hərbi zadəgan silki və bu silkə mənsub şəxs (bu silk ibtidada Türkiyə sultanlarının şəxsi qvardiyasını təşkil
is. [ər.] Qadağan, qadağan edilmiş, yasaq
sif. [ər.] 1. Razı olan, razı, xoşnud. Neyləmişsən Molla Səfi, Bəybaba; Məmnundu, əzizim, bu qədər səndən
[ər.] 1. bax məmnunluq. [Hacı Qulu] dodaqlarında məmnuniyyət andıran bir təbəssüm olduğu halda [dedi]