is. [fars.] Qəməri ərəb təqvimində səkkizinci ayın adı. Həmişə şəban, bir yol da ramazan. (Məsəl). Şəbanda gərçi bir neçə gün içmədim şərab
is. [fars.] Axşamçağı və gecə ətirsaçan rəngbərəng gül; mixəkgülü. Şəbbugülü Azərbaycanda geniş becərilən ətirli bəzək bitkilərindəndir
is. bot. Gecələr açılan çiçək növü. [Nisə xanım:] Sənin üçün buket bağlamaq istəyirdim. Sədəf, amma nə qərənfil tapdım, nə şəbçiçək
is. [ər.] Rişxənd, ələ salma, araya qoyma; hoqqabazlıq. [Knyaz:] Yapdığın şəbədələr gizli deyil. H.Cavid
is. və sif. [ər. şəbədə və fars. …baz] Hoqqabaz, adam ələ salan, adamı lağa qoyan, adamoynadan, adama söz qoşan
is. [ər.] 1. Ağacdan, metaldan, daşdan, məftildən qayrılmış tor, hörgü, barmaqlıq; ornament. Pəncərə şəbəkəsi
is. Şəbəkə (1-ci mənada) ustası; ornamentçi
is. Şəbəkə kəsmə, şəbəkə qayırma sənəti
sif. Şəbəkə şəklində qayrılmış, şəbəkə qoyulmuş, şəbəkəsi olan. Şəbəkəli qapı. Şəbəkəli divar. Şəbəkəli pəncərə
is. bot. Sarı, mixəyi rəngdə çiçəkləri olan çoxillik bitki; sarıbənövşə. Sarıbənövşə və ya şəbgülü … açıq-sarı, tünd-sarı, mixəyi, tünd-mixəyi rəngli
is. [fars.] Gecə vaxtı düşmən üzərinə gözlənilməz basqın. Dəstə bir yerdə şəbxun atır, o biri yerdə özünü göstərir və birdən yox imiş kimi çəkilib iti
is. [ər.] 1. klas. Bənzər, oxşar. Şəbihi yoxdur. 2. din. Keçmişdə: məhərrəm ayında aşura günü şiələrin göstərdikləri Kərbəla hadisələrinə həsr olunmuş
is. [ər. şəbih və fars. gərdan] Şəbihi hazırlayan, şəbih mərasimini idarə edən adam. Cəm olunan pullar nəyə sərf olunardı? – Çaya, qəndə, … imam yolun
is. Şəbihgərdanın işi, şəbih mərasimini idarə etmə. Şəbihgərdanlıq tam mənası ilə xalq teatrı idi. Çəmənzəminli
is. bax gecəkorluq
is. [fars.] köhn. Gecəpapağı. [Kərbəlayı Həsən] … şəbkülahını geyinib arvada tapşırdı ki, bu gecə ölülər gələcək, … dava-şava olmasın
is. [fars.] İntibahnamə, bəyannamə. Şəbnamələr hazır idi. M.S.Ordubadi. O, mizin üstünə şəbnaməni qoyanda əlahəzrət Hümayuni aynada onu görüb tutmuşdu
is. [fars.] bax şeh. [Dərviş:] Gül qonçasında şəbnəm parıldayan kimi, [Ruqiyyənin] dodaqları arasında dişləri almaz kimi parıldadı
sif. Şəbnəm (şeh) düşmüş, şehli. Şəbnəmli çiçəklər səhər çağları; Yaqut gözlərilə qəmzə satardı. R.Rza
is. [fars.] 1. Yarasa, gecəquşu. Şəbpərə gecə gəzər, gündüz gəzməz; Elə bilər, özü bilər, özgə bilməz
is. [ər.] Bir sülalənin, xanədanın və s. nəsil qollarını (qollu-budaqlı ağac şəklində) göstərən cədvəl
is. [ər.] 1. bax təşdid. 2. Sapa düzülmüş mirvari, inci. Qətibə əlini atıb, kiçik cəbədən bir şəddə iridənəli inci çıxarıb Səba xanımın boynuna saldı
sif. [ər.] klas. Şiddətli, sərt, çox ağır. …Nadanlığa yaşlı gözlərilə baxa-baxa biçarə Məryəm saraldı, soldu, bir gün də şədid həyatından aralanıb rah
is. Şiddətlilik, şiddət. Bu təzyiq [kişilərin qadınlar üzərində təzyiqi] tarixin hər pilləsində bir şədidlikdə olmayıb və ayrı-ayrı qövmlərin dərəceyi
is. [ər.] Xəstəlikdən qurtarma, sağalma, yaxşılaşma. Şirin, meyxoş meyvələri; Min bir dərdə şəfa bağlar! Qoynu dolu səfa bağlar! R
[ər. şəfa və fars. …bəxş] klas. bax şəfaverici
is. [ər.] klas. Bir günahkarın bağışlanması və ya bir möhtacın ehtiyacının yerinə yetirilməsi üçün başqası tərəfindən edilən vasitəçilik, iltimas
is. klas. Şəfaət edən, rəhm edən, mərhəmət göstərən, yazığı gələn, dərdinə əlac edən. Hər kəs qəzet oxusa, istəyir müsəlman qəzeti, istəyir qeyri bir
is. [ər. şəfa və fars. …xanə] köhn. Xəstəxana, müalicəxana. [Yusif Sərrac buyurdu:] …Hər yerdə yollar təmir olunsun və lazımi məqamlarda və mənzillərd
is. [ər.] köhn. Səhiyyə, sağlamlıq. …Rusların cəmi mülki idarələri millət vəkillərinin əlində idi ki, rusca həmin vəziidarənin adı Zemstvodur, məsələn
“Şəfalanmaq”dan f.is
f. Şəfa tapmaq, sağalmaq. Xəstə şəfalanar təri gələndə; Təbib ona yönü bəri gələndə. A.Şəmşir
sif. Şəfa verən, şəfaverici, sağaldıcı. Şəfalı hava. Şəfalı əl. Günəşin şəfalı şüası. – Bilmirəm, İsti suyun; Şəfalıdır qaynağı; Yoxsa onun hüsnüdür;
sif. Şəfa verən, şəfalı, sağaldan, sağaldıcı. Şəfaverici dağ havası. Şəfaverici mədən suları
is. [ər.] 1. Gün çıxmadan və ya batarkən göydə görünən qızartı. Od tutub qırmızı atəşlə yenə yandı üfüq; Şəfəqin qırmızı rəngilə işıqlandı üfüq
bax şəfqət. Madərləriniz etdi sizə mehrü məhəbbət; Ağuşi-şəfəqqətdə sizi bəslədi rahət. M.Ə.Sabir. [Xarrat:] Məncə bütün məxluq … mümkün olan şəfəqqət
“Şəfəqləndirmək”dən f.is
f. İşıqlandırmaq, şölələndirmək. …Axşamdan yanan çırağın saralmış alovu birdən titrəyib uzandı, yuxarıya doğru qanad çalıb bir an ətrafı daha artıq şə
“Şəfəqlənmək”dən f.is
f. İşıqlanmaq, şölələnmək, parıldamaq, şəfəq saçmaq, bərq vurmaq. Günəşin işığından şəfəqlənən qılınclar qırx min ildırımın birdən şığıdığını andırdı
sif. Şəfəqsaçan, parlayan, işıqsaçan, bərq vuran, şöləsaçan. Şəfəqli almaz. Şəfəqli çilçıraq. – [Rüstəm bəy:] … Pürqiymət daşlar cərgəsində [almaz] ən
sif. [ər.] Baxdıqda o biri tərəfi görünən, işığı asanlıqla buraxan, içindən keçirən. Şəffaf şüşə. Şəffaf cisim
“Şəffaflaşdırmaq”dan f.is
f. Şəffaf hala salmaq
“Şəffaflaşmaq”dan f.is
f. Şəffaf olmaq, açılmaq, aydınlaşmaq, aydın görünmək
is. Duruluq, təmizlik, aydınlıq; şəffaf şeyin halı. Suyun şəffaflığından çayın dibi görünür. // Məc. mənada
is. [ər.] klas. Şəfqətli, mərhəmətli, ürəyinazik. Fəğan ki, tez yetir əncamə, dustlər, şəbi-vəsl; Rəfiq çox ki, şəfiq oldu, yol iraq gərək
is. [ər.] Rəhm, mərhəmət, acıma, yazığı gəlmə, ürəyi yanma, riqqət. [Hatəmxan ağa:] Sənə lazım olan ərəb, fars, türki, rus dilləridir ki, Allaha şükür