is. [ər. sənduq] 1. İçərisinə paltar və başqa şeylər qoymaq üçün taxtadan qayrılıb, üzəri dəmirlə işlənmiş, açarla açılıbbağlanan qapaqlı iri uzunsov
is. Kiçik sandıq. Üzükləri sandıqçaya qoymaq. – [Şəhrəbanu xanım:] Şərəfnisə xanım, balam, pul sandıqçasını bura gətir
is. [ər. sənduq və fars. …dar] köhn. Sarayda, yaxud zadəgan evlərində maliyyə (pul) işlərinə baxan şəxs
is. [ər. sənduq və fars. …xanə] köhn. Pul və qiymətli şeylər saxlanan yer. [Xırda xanım:] Taxtın altında bir cüt çəkmə var, onu və sandıqxanada bir ya
sif. Sayılmış, sayla olan. Sanlı pul durumsuz olar. (Ata. sözü)
sif. [ər.] İkinci
is. [lat. zanitas – sağlamlıq] Müalicə müəssisələrində xəstələrə və yaralılara xidmət edən, həmçinin binanın təmizliyinə baxan kiçik tibb xidmətçisi
[lat. sanitars – sağlamlıq və ars – sənət] Əhalinin sağlamlığını mühafizə etməyə və təmizliyi gözləməyə yönəldilmiş, gigiyenanın elmi tələblərinə əsas
is. [rus.] Xəstə baxıcısı (qadın). Sanitarka Günəş də bu il İstisuda çalışırdı. Ə.Vəliyev. Bir gün [Azad] pilotkasını yan qoymuş gözəl bir sanitarkanı
is. [ər.] Dəqiqənin altmışda bir hissəsi (vaxt ölçü vahidi). [Nurəddin] suya batdı və bir neçə saniyədən sonra suyun üzünə çıxıb, üzməyə başladı
is. Saniyə müddətində olan (adətən saylarla). Ortalığı bir neçə saniyəlik sükut bürüdü. H.Nəzərli. Enir bəbəkləri al qan içində; O bir saniyəlik toran
bağl. [ər.] klas. İkinci, ikincisi, ikinci olaraq. Əvvəla, o köhnə torlara ki biz düşmüşdük, parə-parə etməlisiniz, saniyən, tazə ixtiyarat tələb edib
is. Saniyənin onda birinə qədər dəqiqliklə ölçən cihaz. Fasiləni saniyəölçənlə təyin etmək
bağl. Elə bil (ki), guya. Bu ay bizim ölkə sanki bir behişt olur, dağ-daş, dərə-təpə, səhra, çəmən – hamısı yaşıla bürünür, rəngbərəng çiçəklər ilə bə
[lat. sanctio – pozulmaz qanun] 1. hüq. Qanunun pozulmasına qarşı təsir və ya cəza tədbiri. 2. kit. İcazə, bəyənmə
is. [lat.] Qədim yunan həkimi Hippokratın aşkar etdiyi dörd temperament növündən biri
sif. Sanı (1-ci mənada) olan; hörmətli
“Sanmaq”dan f.is
f. Hesab eləmək, zənn etmək, güman etmək. Sənsən sözüm, fikrim, zikrim, xəyalım; Sanma ki, bir özgə hekayətim var
is. Hind-Avropa dillərinə mənsub olan qədim hind ədəbi dillərindən biri
bax senzor. …Əl yazısını kitab surətində birdəfəlik çap eləməgə sansor idarəsi mane olur. C.Məmmədquluzadə
[fr. senti – yüz və gramme] Qramın yüzdə birinə bərabər ağırlıq vahidi
is. [fr.] Belçika, İsveçrə, Lüksemburq və Fransa frankının 1/100-nə bərabər xırda pul
[fr. centi – yüz və metre] 1. Metrin yüzdə bir hissəsinə bərabər uzunluq vahidi. 2. Üzərində bu ölçüdə bölgülər çəkilmiş xətkeş, ya lent
is. Bir santimetr ölçüsü olma, santimetr uzunluğunda olma. Santimetrlik radio dalğaları. // Adətən saylara qoşularaq uzunluğun, qalınlığın və s
[lat.] Hindyovşanından hazırlanan qurd dərmanı
is. [yun.] mus. Qanunaoxşar, toxmaqcıqlarla çalınan mis telli çalğı aləti. Al bu santurumu, çal, gəldi bahar əyyamı; Nəğmə əyyamı, mey əyyamı, xumar ə
is. Bitkilərin budaq, yarpaq, çiçək kimi hissələrini daşıyan və ağaclarda odunlaşaraq gövdə halını alan hissəsi
is. Pambıq liflərindən, ipək tellərindən, yaxud süni liflərdən nazik eşilmiş ip. Ağ sap. Qalın sap. İpək sap
bax dəstə2. Baltanın sapı. Külüngün sapı. – Lopatkanın sapı kişinin əlinə keçdi. Mir Cəlal. Belin sapını sıxdıqca [Səməd] ovuclarının qızışdığını hiss
bax sapvari. …Hələ lap uzaqda, bir ucu sahilə xeyli uzanmış, bir ucu dənizdə olan, küləkdə dalğalanan sapabənzər bir xətt gördüm
bax sapand. [Əziz bəy:] Belə düşmənlərdən yüzü olsun, yüz qarğaya bir sapan daşı. M.F.Axundzadə. Kim isə daşı sapana qoyur, Bəbir bəyin gicgahına vuru
is. Xış
is. Daş atmaq üçün qədim silah. [Xaspolad:] …Sapandımı görmədin? Budur bax, sabah tezdən gedərəm, gözlərəm, bayıra çıxdı, bir böyük daş ataram, başın-
bax sapsağlam. Sapbasağ adam. Sapbasağ olmaq. – Məlhəm olurdu, sağalırdı yara; Əldə qalırdı yenə can sapbasağ
“Sapdırmaq”dan f.is
f. 1. Doğru yoldan çıxarmaq, pis yola salmaq, azdırmaq. [Tahir Muxtara:] Bilirsiniz, pis yoldaş adamı yoldan sapdırarmış
is. [yun.] Göy və ya sürməyi rəngdə olan qiymətli daş
is. İçində ət və s. qızartmaq üçün uzundəstəli mis və s. metaldan qab. Sapılcada yağ dağlamaq. – …Bir boşqab, bir fincan və bir sapılcadan ibarət mətb
“Sapılmaq”dan f.is
f. Başqa tərəfə dönmək, başqa yola girmək, yayınmaq. [Dəmirçioğlu dedi:] Mərd igidlər müxənnətdən sapılsın; Qarı düşmən dərələrə təpilsin
“Sapıtmaq”dan f.is
f. Ağlını, fikrini azdırmaq, çaşdırmaq, xərifləmək. [Xacə Nizam:] Hər nə olmuşsa, mən etməm təhrif; Son zamanlarda sapıtmış o hərif
sif. [türk.] Yolundan çıxmış, yolunu azmış, doğru yoldan uzaqlaşmış. Sapqın adam. – [Şeyx Hadi:] Yola gəlsin də bəzi sapqınlar; Həq nədir, anlasınlar
is. Doğru yoldan çıxma, azma. [Elxan:] Zatən hər bir düha mühitin sapqınlığından, hər bir dahi mühitin yumruqları, təpikləri altından doğur
is. Yarpağı, gülü, meyvəni budaqla birləşdirən nazik bərk hissəcik; bəndəm. Gülün saplağı. Almanın saplağı
is. Kiçik saplaq, nazik saplaq. Otun saplaqcığı. Gülün saplaqcığı
sif. Saplağı olan, bəndəmli. Saplaqlı meyvə. Saplaqlı gül. – Çəmənlər arası yamyaşıl budaqların ara-bərəsindən uzun saplaqlı armudlar saralır, yupyumr
“Saplamaq”dan f.is