sif. mus. Üç səslə oxunan, üç səs üçün yazılmış. Üçsəsli xor. // İs. mənasında. [Akkordlardan] ən sadəsi üçsəslilərdir: major üçsəslisi, minor üçsəsli
sif. mus. Üç simi olan. Üçsimli musiqi aləti
sif. köhn. Üç sinifdən ibarət olan. Üçsinifli məktəb
is. köhn. 15 qəpiklik sikkə (pul)
sif. mus. Üç takt davam edən, üç taktdan ibarət olan. Üçtaktlı fasilə
sif. k.t. Üçtarlalıq əsasında olan. Üçtarlalı əkin sistemi
is. k.t. Əkin yerini üç hissəyə bölüb bir hissəsini əvvəlcə payızlıq, sonra yazlıq əkməkdən, üçüncü il isə herikə qoymaqdan ibarət köhnəlmiş növbəli ə
sif. Üç tərəfin iştirakı ilə olan, hər üç tərəf üçün məcburi olan; qarşılıqlı. Üçtərəfli müqavilə. Üçtərəfli danışıqlar
sif. Üç tini olan; üçüzlü. Üçtinli süngü
sif. Üç ton ağırlığında yük götürən. Üçtonluq avtomobil. – Bəzən quru ot yüklənmiş üçtonluq maşınlara da təsadüf olunur
sif. Üzərində üç ulduz şəklində fərqlənmə nişanı olan; üçillik. Üçulduz( lu) konyak
qoş. Feillərdən, adlıq və ya yiyəlik halında olan isimlərdən, şəxs, qayıdış və işarə əvəzliklərindən əvvəl gələrək, həmin sözlərlə aşağıdakı mənaları
“Üç”dən sıra s. Üçüncü mərtəbə. Üçüncü cərgə. Üçüncü adam
sif. Üç üzü olan; üçtinli. Üçüzlü yeyə. – Günəş şüası üçüzlü prizmadan keçərək öz tərkib hissələrinə ayrılır
sif. kim. Üç valentdən ibarət olan
sif. 1. Üç verst uzunluğunda olan. Üçverstlik yol. Üçverstlik məsafə. 2. coğr. Üç verst miqyaslı. Üçverstlik xəritə
sif. bot. Rütubətli yerlərdə və axar suların kənarlarında bitən ot bitkisi
bax üçillik 2-ci mənada. Üçyaşar heyvan. – Onun altında üçyaşar ürkə idi, mənimkində Tağı əminin boz madyanı
sif. Üç yaşı olan. Üç-yaşlı qız. Üçyaşlı uşaq
sif. Üçadamlıq yeri olan. Üçyerli loja
bax üçəsrlik. Üçyüzillik tarixi olan qala
sif. Üç zirvəsi (təpəsi, ucu) olan. Üçzirvəli dağ
“Üdüləmək”dən f.is
f. dan. Boş-boş danışmaq, çərənləmək, naqqallıq eləmək.□ Üdüləyibtökmək – bax üdüləmək
“Üfləmək”dən f.is
bax üfürmək. Gülsüm xala uşağın ağzını əli ilə örtüb, üzündən üflədi. Ə.Haqverdiyev. Xəlil acı-acı gülümsədi, papirosunun göyümtül, qatı tüstüsünü kül
is. Pis iy, pis qoxu. Nə küçələrdə üfunət, nə döngələrdə zibil var. Ə.Nəzmi. Otağı iylənmiş dəri qoxusu kimi bir üfunət bürümüşdü
“Üfunətləndirmək”dən f.is
f. Üfunətlənməsinə, pis qoxu verməsinə səbəb olmaq; iyləndirmək. Səliqəli maldarlar çöldən naxır qayıdan zaman oğul-uşağı düzərlər qapılara ki, camışl
“Üfunətlənmək”dən f.is
f. Pis iy, pis qoxu vermək; iylənmək
sif. Pis iy verən, pis qoxulu, üfunət yayan, pis iyli. [Həsən] həyətdə paslı tənəkələr arası ilə keçib, üfunətli pilləkənə yanaşdı
is. [ər.] 1. Göyün yer və ya su səthi ilə bitişik kimi görünən xətti. Ulduzlar tökülür dənizə bir-bir; Üfüqdə açılır səhərin gözü
sif. [ər.] Üfüq xəttinə paralel, şaquli xəttə perpendikulyar olan. Üfüqi xətt. Üfüqi səth
“Üfürmək”dən f.is
f. Dodaqlarını büzərək ağızdakı havanı şiddətlə bir şeyə yönəltmək. // Bu işi yanmaqda olan bir şeyi söndürmək və ya qızışdırmaq, ya da qızğın şeyi so
is. [ər.] köhn. Qaraquş, qartal. Çığırma, yat, ay ac toyuq, yuxunda çoxca darı gör! Sus, ay yazıq, fəzadəki üqabi-canşikarı gör! M
is. [ər.] köhn. Ağıllı adamlar. Hər nə görsən, görəcəksən üqəla və füzəla; Hamı təsdiq edəcək, hər nə buyursa üləma
is. [ər. “alim” söz. cəmi] Alimlər. Üləmalar üz döndərib xudadan. Q.Zakir. Şəhərin böyük üləma və dərvişləri [Nəsiminin] ziyarətinə getməyə başladılar
is. [ər.] 1. Qarşılıqlı, xoş, mehriban münasibət, yaxınlıq, əlaqə, ünsiyyət, dostluq. [Nadir bəy:] İnsanlar arasında ülfət ziyadələşdikcə, şübhəsiz, k
is. 1. Paltar və ya ayaqqabı hissələrini biçmək üçün nümunə; ölçü-biçi, əndazə. Paltar ülgüsü. // Nümunə model
is. 1. Tük qırxmaq üçün iti bıçaq. Dəllək kisəbəndindən enli ülgücünü çıxarıb qırxırdı. Çəmənzəminli
“Ülgücləmək”dən f.is
f. 1. Ülgüclə qırxmaq. Üzünü ülgücləmək. 2. köhn. Ülgüclə çərtmək, ülgüclə qan almaq. Dalını ülgücləmək
is. Ülgü tutan, model düzəldən; modelçi
is. Dana bürcündə yeddi ulduz topasının adı; Sürəyya. // Ümumiyyətlə ulduz. Karvan-karvan göydən ulduzlar köçür; Öz bəxtinə hər kəs bir ülkər seçir
is. [ər. “elm” söz. cəmi] klas. Elmlər. O əsrə nisbət hələ ülumun və sənayenin ziyadə tərəqqisi yox idi
is. məh. Arasına halva qoyulmuş yuxa, lavaş
sif. [ər.] 1. tənt. Yüksək, ali, uca, müqəddəs. Ülvi amal. – [Nizami:] Sən bilirsən, anacan, dünyada ən yüksək, əm ülvi şey nədir? M