“Üdüləmək”dən f.is
f. dan. Boş-boş danışmaq, çərənləmək, naqqallıq eləmək.□ Üdüləyibtökmək – bax üdüləmək
“Üfləmək”dən f.is
bax üfürmək. Gülsüm xala uşağın ağzını əli ilə örtüb, üzündən üflədi. Ə.Haqverdiyev. Xəlil acı-acı gülümsədi, papirosunun göyümtül, qatı tüstüsünü kül
is. Pis iy, pis qoxu. Nə küçələrdə üfunət, nə döngələrdə zibil var. Ə.Nəzmi. Otağı iylənmiş dəri qoxusu kimi bir üfunət bürümüşdü
“Üfunətləndirmək”dən f.is
f. Üfunətlənməsinə, pis qoxu verməsinə səbəb olmaq; iyləndirmək. Səliqəli maldarlar çöldən naxır qayıdan zaman oğul-uşağı düzərlər qapılara ki, camışl
“Üfunətlənmək”dən f.is
f. Pis iy, pis qoxu vermək; iylənmək
sif. Pis iy verən, pis qoxulu, üfunət yayan, pis iyli. [Həsən] həyətdə paslı tənəkələr arası ilə keçib, üfunətli pilləkənə yanaşdı
is. [ər.] 1. Göyün yer və ya su səthi ilə bitişik kimi görünən xətti. Ulduzlar tökülür dənizə bir-bir; Üfüqdə açılır səhərin gözü
sif. [ər.] Üfüq xəttinə paralel, şaquli xəttə perpendikulyar olan. Üfüqi xətt. Üfüqi səth
“Üfürmək”dən f.is
f. Dodaqlarını büzərək ağızdakı havanı şiddətlə bir şeyə yönəltmək. // Bu işi yanmaqda olan bir şeyi söndürmək və ya qızışdırmaq, ya da qızğın şeyi so
is. [ər.] köhn. Qaraquş, qartal. Çığırma, yat, ay ac toyuq, yuxunda çoxca darı gör! Sus, ay yazıq, fəzadəki üqabi-canşikarı gör! M
is. [ər.] köhn. Ağıllı adamlar. Hər nə görsən, görəcəksən üqəla və füzəla; Hamı təsdiq edəcək, hər nə buyursa üləma
is. [ər. “alim” söz. cəmi] Alimlər. Üləmalar üz döndərib xudadan. Q.Zakir. Şəhərin böyük üləma və dərvişləri [Nəsiminin] ziyarətinə getməyə başladılar
is. [ər.] 1. Qarşılıqlı, xoş, mehriban münasibət, yaxınlıq, əlaqə, ünsiyyət, dostluq. [Nadir bəy:] İnsanlar arasında ülfət ziyadələşdikcə, şübhəsiz, k
is. 1. Paltar və ya ayaqqabı hissələrini biçmək üçün nümunə; ölçü-biçi, əndazə. Paltar ülgüsü. // Nümunə model
is. 1. Tük qırxmaq üçün iti bıçaq. Dəllək kisəbəndindən enli ülgücünü çıxarıb qırxırdı. Çəmənzəminli
“Ülgücləmək”dən f.is
f. 1. Ülgüclə qırxmaq. Üzünü ülgücləmək. 2. köhn. Ülgüclə çərtmək, ülgüclə qan almaq. Dalını ülgücləmək
is. Ülgü tutan, model düzəldən; modelçi
is. Dana bürcündə yeddi ulduz topasının adı; Sürəyya. // Ümumiyyətlə ulduz. Karvan-karvan göydən ulduzlar köçür; Öz bəxtinə hər kəs bir ülkər seçir
is. [ər. “elm” söz. cəmi] klas. Elmlər. O əsrə nisbət hələ ülumun və sənayenin ziyadə tərəqqisi yox idi
is. məh. Arasına halva qoyulmuş yuxa, lavaş
sif. [ər.] 1. tənt. Yüksək, ali, uca, müqəddəs. Ülvi amal. – [Nizami:] Sən bilirsən, anacan, dünyada ən yüksək, əm ülvi şey nədir? M
bax ülviyyət. Qulam müəllim yaşaran çocuq gözlərini təsəvvürünə gətirir, burada bir ülvilik və qüdsilik görürdü
is. [ər.] tənt. Yüksəklik, alilik, ucalıq, ülvilik, müqəddəslik. Məcnunluq gözəldir! “Bu nədir?” – deyə; Hər cahil anlamaz bu ülviyyəti; Yazıq o kəsə
sif. [ər.] Ən əsas, ən mühüm, başlıca, birinci. Ümdə məsələ. Ümdə vəzifə. – [Nuxulular:] Əvvələn, o cənabın ziyarəti ümdə mətləbdir
is. [ər. “əmir” söz. cəmi] klas. Əmirlər, hakimlər. Sən dur ayaq üstə, demə bir söz ümərayə; Caiz deyil insanca danışmaq füqərayə
is. 1. Arzu edilən bir şeyin ola biləcəyinə inanma və bu inamdan doğan daxili fərəh, xatircəmlik hissi; güman
is. klas. Ümid bağlanılan yer və ya adam. Vüsalə rəğbətim artır çəkəndə hicr qəmin; Xilasi-yol dilərəm öz ümidgahimdən
“Ümidləndirmək”dən f.is
f. Ümidvar etmək, ümid vermək, arxayın etmək
“Ümidlənmək”dən f.is
f. Ümidvar olmaq, ümid bəsləmək, ümid etmək, arxayın olmaq
sif. 1. Bir işin yaxşı qurtaracağına ümid verən; ümidverici. Ümidli məsləhət. – [Qəhrəman] o gözlərdə, o dodaqlarda silinməz, ümidli və səmimi bir təb
sif. və zərf 1. Heç bir ümid verməyən, ümid edilməyən, arxayın etməyən. Ümidsiz cavab. 2. Ümidini kəsmiş, məyus, naümid
zərf Ümidsiz halda, ümidini itirmiş halda, ümidsizliklə. Ümidsizcə cavab vermək. – Bu xain və rəhmsiz zərbə ümidsizcəsinə qayalar arxasında can çəkişə
is. Heç bir ümid olmadığı hal; naümidlik. [Kamran:] O çöhrələrdə, o gözlərdə ümidsizlikdən bir əsər varmı? H
sif. 1. Ümidli, ümid edən. □ Ümidvar etmək – bax ümidləndirmək. Ümidvar olmaq – 1) ümid etmək, arxayın olmaq
sif. 1. Bəslənilən ümidi doğruldacaq, gələcəkdə kamil bir insan olacağına ümid bəslənilən, gələcəyi olan
is. [ər.] 1. Böyük dəniz, dərya, okean. Bir fırtına quşu olub; Baş vurmuşam ümmanlara; Dənizdə dürr axtarmışam
is. [ər.] 1. Xalq, camaat. Açdın gözünü rəncü məşəqqət görəcəksən; Millətdə qəm, ümmətdə küdurət görəcəksən
is. [ər.] Hamı, hamısı. Ümuma aid məsələ. – [Anisimin] ixtirası keçmiş, ümumun təqdirini qazanmışdı. S
sif. [ər.] Bütün adamlara, bütün bəşəriyyətə xas olan, aid olan, bütün insanlar üçün əhəmiyyəti olan
is. [ər.] Bütün dünyaya, dünyanın bütün ölkələrinə aid. Ümumdünya əhəmiyyətli kəşf. Ümumdünya konqresi