Əsasən Qax, Zaqatala, Balakən bölgələrinə aid xörək növüdür. Bu xəmir xörəyinin hazırlanma qaydası belədir: Xəmir yoğrulandan sonra yayılır və barmaql
Xörək növünün adıdır. Naxçıvan şivəsində “düşbərə” mənasında işlənir: - Güşvaraya turşu tökəllər.(1, 279)
Məhdud areala malik şivə sözüdür. Undan və yağdan hazırlanan bu xörək növü “xəşil” mənasında Zaqatala şivəsində işlənir
Bu yemək növü Azərbaycanın bütün dialekt və şivələrində işlənir. Umac ovulur, yağda qovrulub qızardılır
“Xəşil” mənasında Naxçıvan dialekt və şivələrində işlənir: -Haşil də olar, bişirərix, təpəx də bişirərıx
Yuxa formasında bişirilən çörək növüdür. Kəlbəcər şivəsində “südlə bişirilmiş yuxa çörək” mənasında işlənir: -Xalam mana hay-hay bişirdi
Geniş areala malik şivə sözüdür. Bu xörək növü adətən körpə uşaq diş çıxararkən qarğıdalı, lobya, buğda, qoz ləpəsinin əzilmiş və qurudulmuş alça turş
Mürəkkəb quruluşa malik bu şivə sözünün əsasında “həlim” leksik vahidə dayanır. “Aş həlimi ilə qızardılmış soğan qarışığından hazırlanan xörək” mənası
“ Xörək növünün adı” mənasında Qərbi Azərbaycanın Qəmərli və Zəngibasar şivələrində işlənir. (10, 173)
“Ətlə yarmadan bişirilən xörək” mənasında Naxçıvan dialektində işlənir: Həlsə o qədər bişir ki, ətnən yarma seçilmir; -Həlsəni qışda yeyirik
Füzuli və Cəbrayıl şivələrində “süd, su və undan bişirilən duru xörək” mənasında işlənir:-Çobannar yığılıb həsi bişirillər
Ağcabədi, Sabirabad, Şahbuz şivələrində, “südlü aş xörəyi” mənasında işlənir: -Bu gün hopbaca pişirmişdik (Ağcabədi); -Payız hopbaca çox yeməli olur
Şahbuz şivəsində “süd ilə doğranmış çörəyin qaynadılmasından hazırlanan xörək” mənasında işlənir. ( 1, 429)
Qərbi Azərbaycanın Çəmbərək və Kalinino şivələrində “südlə undan hazırlanan duru yemək, kaşa” mənasında işlənir
“Bişirilməmiş südün üzü” mənasında Qazax dialektində, Tovuz və Cəbrayıl şivələrində işlənir: -Südün xamasını yedim (Tovuz); -Sabah-sabah bir istikan x
Çörək növünün adıdır. Kök + şəkilçi modeli (xamra + lı) əsasında formalaşmışdır. Dialekt və şivələrimizdə “xamra” sözü də işlənir
Kabab növlərindən birinin adıdır. Qoyunun şirin bağırsağının içərisinə qaraciyəri, ağ ciyəri, ürəyi, böyrəyi xırda-xırda doğranaraq doldurulması ilə h
Mürəkkəb quruluşa malik bu söz Azərbaycan dilinin Qərb qrupu dialekt və şivələrində “xörəyin bir növü” anlamında işlənir
Əla növ undan nazik lavaşlar açılır (qoğal xəmiri kimi). Təxminən əl boyda hissənin içərisinə çox da yağlı olmayan çəkilmiş, dananın bel ətinin içəris
Gürcü mətbəxinə məxsus xörək adıdır. Bu söz gürcü dilindən Azərbaycan dilinə keçmişdir. S. Altaylı qeyd edir ki, qoyun əti ilə bişirilən sulu bir yemə
Qədim xörək növüdür. Qoyun və qaramalın kəlləpaçasından hazırlanır. Bişəndən sonra müxtəlif ədviyyatlar (istiot, sirkə və s
“Xörək növü”nün adıdır. “Ət soyutması, bozartma” mənasında Qərbi Azərbaycanın Vedi, Zəngibasar şivələrində işlənir
Bu yemək növü undan hazırlanır. Qərbi Azərbaycanın Basarkeçər, Çəmbərək, Kalinino şivələrində “yemək növü” mənasında işlənir
“Dovğa” mənasında Qərbi Azərbaycanın Zəngibasar şivəsində işlənir. (10, 185) Məhdud areala malik şivə sözüdür
Güneyli-quzeyli Azərbaycanın hər ikisinin kulinariyasına məxsus xörəkdir. Hazırlanma qaydası belədir: Unu yaxşıcasına suda bişirəndən sonra bir qaba t
Məhdud arealda işlənən bu leksik vahid Culfa şivəsində “balqabaq, soğan və pencərdən hazırlana xörək” mənasında işlənir: Xıtab içini çox acı eləmişdi
Kolbasa növlərindən birinin adıdır. Balakən şivəsində “icnour”, Qax, Zaqatala şivələrində “içnəvur” formasında “əldə içalatdan hazırlanan kolbasa” mən
Qida məhsulunun adıdır. Bu söz müasir Azərbaycan dilində müşahidə olunmur. Dialekt və şivələrdə də izləri qalmamışdır
Fikrimizcə, Bakı dialektində işlənən bu sözün əsasında “isti” sözü dayanır. Bu söz Bakı dialektində “sıyıq, duru xörək” mənasında işlənir: Hava soyuxd
“Sup, umac” kimi hazırlanan xörək növüdür. Qazax dialektində “sup, umac” anlamında işlənir: - İsdi pişir, büyün hava soyuxdu
İçki növünün adıdır. Qərbi Azərbaycanın İrəvan şivəsində “kahı yemək üçün istifadə olunan qənd, nanə və su ilə bişirilib sirkə qarışdırılaraq hazırlan
Cənubi Azərbaycan mətbəxində qanı aşağı olanlar üçün bişirilir. Bu xörəkdə ispənah, soğan, ceviz və yumurtadan istifadə olunur (28, 308) Mürəkkəb quru
Azərbaycanın Qərb bölgəsində bu xörək növünə üstünlük verilir. Hazırlanma qaydası belədir: Əriştəni kəsərlər, onu yenə suda qaynadarlar, soğan da əlav
“Bozbaş, qovurma suyu, sup” mənasında Ordubad kənd şivələrində işlənir: İşgənə çox ləzzətli idi. (1, 238) Bu söz Qərbi Azərbaycanın Çəmbərək şivəsində
Cənubi Azərbaycan mətbəxində buna “fətir” də deyirlər. Çörək növlərindən biri hesab olunur. Hazırlanma qaydası belədir: “ Bu çörəkdə un, su, xəmir may
Mürəkkəb quruluşa malik xörək adıdır. Təbriz mətbəxində daha çox bişirilir. “Bu kükü yeralma küküsü kimidir, amma buraya soğan, cəfəri, qovrulmuş ət a
Ərəb dilindən alınma sözdür. Kabab ət şişə keçirilərək odda bişirilir. İkinci komponenti “kabab” sözü ilə əlaqədar olan çoxlu sayda Azərbaycan dilində
İspan dilindən ingilis dilinə və bu dildən Azərbaycan dilinə keçmişdir. “Kakao” Amerikada bitən ağacın adıdır
Quba dialektində bu söz “yumurta, yağ və qoz vurulmuş xəmirdən bişirilən çörək” mənasında işlənir. –Kal yaxşi uladu, yiməli uladu çux
Sintaktik üsulla yaranmış xörək adıdır. İkinci növ ismi birləşmə modelindədir. Xörək adının birinci komponentində işlənən “kartof” sözü kənd təsərrüfa
Pitiyə bənzər xörək növünün adıdır. Məhdud dairədə işlənən bu sözə Balakən şivəsində “bozbaş, piti” mənasında rast gəliik: - Anam bazardan aldığı ətdə
Arxaikləşmiş çörək növünün adıdır. Azərbaycan dilinin dialekt və şivələrində müşahidə edilmir. Mahmud Kaşğarinin “Lüğət”ində bu söz ufalanmış çörək (k
“Qaymaq” mənasında Kaşğarinin “Divan”ında qeydə alınmışdır. Kaşğari qeyd edir ki, bu söz bu şeirdə də işlənmişdir: “Sedhramin olğun kayak, Sarmanış sü
Kabab növlərindən biridir. Keçi ətindən hazırlandığına görə belə adlandırılmışdır. Sintaktik üsulla formalaşmış bu xörək adı II növ ismi birləşmə mode
Bitki adı əsasında formalaşmışdır. Kəklikotu bitkisi əsasən dağlıq ərazilərdə bitir. Bunu çay kimi dəmlərlər
Xörək növünün adıdır. Unu südlə bişirib içinə əzilmiş qoz və qurut tökülməsi yolu ilə hazırlanır. Gəncə bölgəsində bu xörək növündən daha çox istifadə
Çörək növünün adıdır. “Fəsəlidən böyük, lakin bir qədər nazik çörək” mənasında Qazax dialektində işlənir
“ Öz yağında bişirilən ət” mənasında Gədəbəy şivəsində işlənir (1, 255). İmişli kənd şivələrində (Sərxanlı kəndi) “şalanfır” formasında işlənir
Bu xörək növüdür. Qoyunu kəsəndən sonra onun ayağını və başını ütüb təmizləyir, doğrayır, həmin heyvanın qarnının içərisinə yığır və tikirlər
Sintaktik üsulla yaranmış xörək adıdır. Təbriz mətbəxində bu xörək belə hazırlanır: kəngəri doğrayıb ona qovrulmuş soğan, sarımsaq artırıb yağlı suda